حبس ابد در خانه، سرنوشت تکراری معلولان

اعتمادآنلاین| ‌ نیلوفر حامدی- «چرا باید به خیابان بیایم وقتی ساده‌ترین رفت‌و‌آمدها هم برایم عذاب‌آور است؟» «تنهایی اتاق خودم را به هر جای دیگری ترجیح می‌دهم. دست‌کم اینجا کسی نیست که من را با چشمانی گردشده نگاه کند یا دلش برایم بسوزد.» «هر بار برای مصاحبه کاری به جایی رفتم، قبل از اینکه از توانایی‌هایم آگاه شوند، به خاطر معلولیتم قضاوتم کردند و عذرم را خواستند.»

اینها تنها بخشی از درددل‌های جامعه معلولان ایران است. جامعه‌ای که آمار دقیق‌شان مشخص نیست و تنها می‌توان گفت طبق آمار جامعه جهانی که 10 تا 15 درصد جمعیت دنیا را معلولان تشکیل می‌دهند، پس حدود هشت میلیون معلول هم در ایران زندگی می‌کنند. اگرچه این رقم فاصله زیادی با آمار یک میلیون و 300 هزار نفری اعلام‌شده از سوی سازمان بهزیستی دارد.

نبود آمار دقیق از یک ‌سو، ضعف در اجرای قانون‌های حمایت‌گرایانه از سوی دیگر و همچنین بودجه پایین مالی باعث شده در تمام این سال‌ها که پیگیری حقوق معلولان جزو مطالبات مدنی بوده، به سرانجام روشنی نرسد.

بند 9 اصل سوم قانون اساسی ایران بر رفع تبعیضات ناروا و ایجاد امکانات عادلانه برای همه در کلیه زمینه‌های مادی و معنوی تاکید کرده است. این قانون، مصوب اسفند سال 96، ارگان‌ها و ادارات را موظف کرده تا سه درصد از سهمیه استخدامی خود را به اشتغال معلولان اختصاص دهند. اما همین قانون ساده هم آنچنان که باید و شاید اجرا نمی‌شود.

همه این ضعف‌ها در شرایطی وجود دارد که آمار معلولان در جهان رو به افزایش است و ایران هم از این افزایش آماری مستثنی نمانده. طبق گزارش زهرا ساعی، رئیس فراکسیون معلولان مجلس شورای اسلامی، سالانه 50 هزار نفر به تعداد معلولان کشور اضافه می‌شود.

فارغ از مشکلات ژنتیکی و بیماری‌هایی که معلولیت را به همراه دارد، ایران به واسطه آمار بالای تصادفات رانندگی هم تلفات زیادی می‌دهد و بر اساس آخرین گزارش‌ها از حوادث راه‌ها، سالانه 120 هزار نفر در اثر سوانح رانندگی دچار معلولیت می‌شوند؛ رقمی بسیار بالا در مقایسه با آمار جهانی.

با این تفاصیل، هنوز هم ساده‌ترین نیازهای این قشر از جامعه، مثل تردد آسان در پیاده‌روها، دسترسی ساده به مراکز تجاری و بانک‌ها، استفاده از ناوگان حمل‌ونقل عمومی در فضای شهری و داشتن یک شغل که همه جزو حقوق اولیه شهروندی است، اصلی‌ترین دغدغه‌های معلولان محسوب ‌می‌شود. شرایطی که حکم حبس ابد در خانه را به سرنوشتی تکراری برای معلولان بدل کرده است.