ویروس کرونا| آیا حفظ حریم خصوصی در اپلیکیشن‌های مرتبط به کرونا رعایت می‌شود؟

اعتمادآنلاین| مژده اصغرزاده- ویروس کرونا حالا به تلفن‌های همراه هم رسیده است. برنامه‌های تلفن همراه برای ردیابی میزان شیوع ویروس کرونا مانع از انتشار بیشتر ویروس می‌شوند، اما در مورد چنین برنامه‌هایی نگرانی‌هایی نیز وجود دارد. گفته می‌شود برنامه‌هایی که داده‌های مبتلایان ویروس کرونا را جمع‌آوری می‌کنند ناقض حریم شخصی افرادند.

اعتمادآنلاین به نقل از «Science Daily» گزارش می‌دهد که مسعوده بشیر، استاد علوم اطلاعات، و تانوشری شرمه، دانشجوی دکتری در دانشگاه ایلینوی، در Urbana-Champaign 50 برنامه مرتبط با ویروس کرونا را که در گوگل پلی برای دسترسی به اطلاعات شخصی کاربران و محافظت از حریم خصوصی آنها قرار دارد به تجزیه و تحلیل گذاشتند. بشیر و شرمه دریافتند که بیشتر برنامه‌ها به داده‌های شخصی کاربران دسترسی دارند، اما داده‌های تعداد معدودی از آنها ناشناس، رمزنگاری‌شده و امن خواهد بود. آنها یافته‌های خود را در مجله Nature Medicine به چاپ رسانیده‌اند.

این 2 پژوهشگر توضیح می‌دهند: «آنچه عجیب است اینکه این برنامه‌ها به طور مداوم اطلاعات بسیار حساس و شخصی افراد مانند اطلاعات پزشکی، موقعیت مکانی و شناسه‌های مستقیم (مثل نام، سن، آدرس ایمیل و شماره ملی) را جمع‌آوری و پردازش می‌کنند. استفاده دولت‌ها از چنین فناوری ردیابی و امکان چگونگی استفاده از آن پس از دوران کرونا برای بسیاری از افراد جالب توجه است. نکته مهم این است که نقشه‌برداری‌هایی که از طریق برنامه‌ها انجام می‌گیرد به دولت‌ها این امکان را می‌دهد تا مسیرهای مسافرتی مردم و شبکه‌های ارتباطی آنها را مشخص کنند.»

از ویژگی‌های برنامه‌های مربوط به کووید-19 در سراسر جهان عبارت است از: نقشه‌های زنده و آمار به‌روزرسانی‌شده موارد تاییدشده، هشدارهای مبتنی بر موقعیت‌یابی مکانی، سیستم‌های نظارت بر جداسازی منازل و قرنطینه، گزارش مستقیم به دولت، علائم و آموزش درباره کووید-19. برخی همچنین نظارت بر علائم حیاتی، مشاوره پزشکی مجازی و ردیابی تماس را نیز ارائه می‌دهند.

از 50 برنامه‌ای که محققان ارزیابی کرده‌اند 30 برنامه اجازه دسترسی به داده‌هایی همچون شماره مخاطبان، عکس‌ها، رسانه‌ها، اسناد، داده‌های مکان، دوربین، شناسه دستگاه، اطلاعات تماس، اتصال به وای‌فای، میکروفون، دسترسی به شبکه، پیکربندی سرویس گوگل و امکان تغییر اتصال به شبکه و تنظیمات صوتی را خواسته‌اند. برخی از برنامه‌ها اعلام کردند که سن کاربران، آدرس ایمیل، شماره تلفن و کد پستی موقعیت مکانی دستگاه، شناسه‌های منحصربه‌فرد، آدرس IP تلفن همراه و سیستم‌عامل و انواع مرورگرهای مورد استفاده در دستگاه کاربران را جمع‌آوری می‌کنند. فقط در 16 برنامه از این دست داده‌ها ناشناس، رمزگذاری‌شده و ایمن هستند و به صورت کلی گردآوری شده‌اند.

از میان برنامه‌های تحلیل‌شده، 20 مورد توسط دولت‌ها، وزارتخانه‌های بهداشت و سایر منابع رسمی ایجاد شده است. محققان خاطرنشان کردند که این اطلاعات جمع‌آوری‌شده توسط برنامه‌ها را قوانینی مانند قانون حمل و نقل بیمه سلامت و مسئولیت‌پذیری پوشش نداده است و اینکه ایالات متحده چارچوب حریم خصوصی محکمی مانند اروپا ندارد. آنها اذعان کردند که ممکن است اقدامات مهمی برای نظارت بر گسترش هرچه بیشتر ویروس صورت گیرد.

این پژوهشگران در مقاله خود نوشته‌اند: «کسانی که مراقبت‌های بهداشتی عرضه می‌کنند باید از هر وسیله‌ای برای نجات جان انسان‌ها و محدود کردن شیوع ویروس استفاده کنند؛ اما دیگران به ویژه افرادی که در زمینه حفظ حریم خصوصی و امنیت اطلاعات فعالیت می‌کنند موظف‌اند مواردی را که حق حفظ حریم خصوصی افراد در آنها مخدوش می‌شود زیر سوال ببرند.»