بررسی شرایط ژئوپلتیک ایران و فرصت‌‌سوزی‌های 40 ساله / ایران از تحولات جهانی عقب مانده است

اعتمادآنلاین| کنشگر سیاسی اصلاح‌طلب در کنگره حزب عدالت و آزادی به بررسی شرایط ژئوپلتیک ایران و فرصت‌‌سوزی‌هایی که در چهل سال گذشته رخ داده است پرداخت.

الهه کولایی در پانزدهمین کنگره حزب عدالت آزادی ایران اسلامی ضمن قدردانی از این حزب و تاکید بر جایگاه آنها در تبیین سیات‌خارجی ایران بر اساس منافع ملی اظهار داشت: ما به سطح عمل و کنش سیاسی ارتقا پیدا کردیم و سعی می‌کنیم بر اساس موازین قانونی نیرو و انرژی خودمان را به کار ببریم تا در شرایط بهتری قرار بگیریم.

وی با اشاره به مباحث سیاست خارجی و روابط بین الملل اظهار داشت: ما ایرانی‌ها که در کشوری زندگی می‌کنیم که بسیاری از تحولاتی که در آن شکل گرفته از مسائل بین‌المللی و از مسائل بیرونی بسیار تاثیر پذیر بوده است. همین انقلاب اسلامی که چندی پیش سالگرد آن را برگزار کردیم و برای تحقق اهداف و آرمان‌های آن همچنان تلاش می‌کنیم انقلابی بود که گذشته از مسائل داخلی و تحولات درونی ارتباط مستقیمی با ساختار نظام بین الملل و دو قطبی قدرت شوروی و ایالات متحده داشت. در فضای جنگ سرد این روند تثبیت شد و با استفاده از آن فضا مردم ایران و رهبری انقلاب اسلامی توانستند تحولات را با سرعت بیشتری پیش ببرند که اگر جهانی تک قطبی بود شرایط ما می‌توانست متفاوت باشد.

این کنشگر سیاسی اصلاح‌طلب افزود: درست است که مسئله جهانی شدن و کوچک شدن جهان مطرح است و سرعت تحولات بین المللی و اثرگذاری این تحولات بر مسائل داخلی مورد توجه بوده و انقلاب ارتباطات فاصله‌ها را بسیار نزدیک کرده است، اما با همه این تفاسیر و تحولات جریان جهانی، ما در کشوری زندگی می‌کنیم که ژئوپلتیک و جغرافیای این کشور نیاز به توجه جدی برای درک عمیق ما از میائل دارد و به نوعی رفتار ما را تحت تاثیر قرار دهد که در پیرامون ما، نه تنها در سطح بین المللی که در منطقه چه می‌گذرد.

وی با بیان اینکه نزدیک سه دهه پیش اتحاد جماهیر شوروی فروپاشید و ما متاسفانه فرصت‌هایی بسیاری که بعد از فروپاشی اتحاد شوروی به طور طبیعی و به دلیل موقعیت جغرافیایی ایران فراهم شد، مرحله به مرحله استفاده نکردیم و این فرصت استفاده از روابط خود با کشورهای دیگر را از دست دادیم. در زمانی زندگی می‌کنیم که همه کشورها تلاش می‌کنند از فرصت‌ها استفاده کنند.

کولایی تصریح کرد: به ایران چهارراه حوادث می‌گویند که فضا و ژئوپلیتیک آن اقتضائات سیاسی و آثار عمیق و گسترده‌ای را به همراه دارد. موضوعی که در کشور خودمان کمتر به این بعد از مسائل توجه می‌کنیم و به تبع آن چیزی که در کشور ما وجود دارد یک نگاه ساده شده در مسائل بین‌المللی است، نگاه «یا همه یا هیچ و نگاه صفر و یک»‌. یک عده سعی می کنند هر چیزی که اتفاق می‌افتد را به خارج از مرزها نسبت دهند و عده‌ دیگر سعی می‌کند همه چیز را به داخل منتسب کند و عوامل بیرونی مدنظر قرار ندهد، در حالی که هر دو عامل مهم هستند. ایران باید در کنش و فعالیت‌های سیاسی مشارکت داشته باشد به این فضا و محیط عملیاتی در منطقه و فضای بین‌الملل توجه کنند و یادمان نرود که در چه فضایی زندگی می‌کنیم یادمان نرود که دور و اطراف ما چه اتفاقی‌های می‌افتد.

وی با تاکید بر این بعد از گذشت سه دهه از فروپاشی اتحاد شوروی برای ما امکانات بسیار گسترده در مرزهای شمالی کشور فراهم شد که متاسفانه ما توجه جدی به آنها نکردیم، اضافه کرد: البته نوساناتی از این توجه وجود داشت، کم و زیاد شد و استفاده‌هایی صورت گرفت اما وقتی به دولت ترکیه نگاه می‌کنیم که به دلیل یک رویکرد واقع گرایانه چگونه فرصت‌ها را به چنگ آورده و از موقعیت‌ها بهره برداری کرده در مقایسه با خودمان حسرت می‌خوریم که چرا از این فرصت‌ها به درستی استفاده نکرده‌ایم. این فرصت‌ها تأثیر مستقیم و فوری بر اقتصاد، سیاست و شرایط روزمره داخلی مردم دارد که نباید آن را از یاد ببریم.

نماینده مجلس ششم خاطر نشان کرد: ما سی سال پس از فروپاشی جماهیر شوروی به درستی نتوانستیم از این فرصت‌هایی که وجود آمد بهره ببریم. ما تنها کشور جهان در طول چند سده بودیم و هستیم که کشورهای شرق و غرب دریای خزر را به آب‌های آزاد جهان وصل می‌کردیم اما نمی توانستیم یک مسیر ترانزیتی پر سود را برای ملت ایران از قبل همین فروپاشی اتحاد جماهیر شوروی مدیریت کنیم و بهره آن را نه فقط به شکل سیاسی بلکه شکل درآمد اقتصادی و نفوذ منطقه‌ای و کسب اعتبار در منطقه در اثر توجه به مرزهای شمالی و ایجاد ارتباط به جمهوری های محصور در خشکی در شرق به دریای خزر و آب‌های آزاد جهان به دست بیاریم.

وی با بیان اینکه اینگونه نیست که دیگر نتوانیم کاری کنیم، گفت: اما در عرصه نظام جهانی کشورها برای به دست آوردن این موقعیت‌ها تلاش بسیاری می‌کنند، متاسفانه خیلی وقتها آنقدر درگیر مسائل داخلی می‌شویم که منافع و مسائل کلان کشور مورد توجه قرار نمی‌دهیم و باعث می‌شود، فرصت‌های بسیاری توسط رقبای ما در سطح منطقه مورد استفاده قرار گیرد که برای منافع ایران از موضوعیت ندارد. اما برای ما که منافع مردم و مردم ایران به شکل ویژه مهم است باید به ملاحظات توجه ویژه داشته باشیم.

این کنشگری حزبی با اشاره به پروژه «یک کمربند یک جاده» و میلیاردها دلار هزینه‌ای که برای این پروژه سرمایه‌گذاری شده است، گفت: مسیرهای ارتباطی و زیرساخت‌ها و راه‌های متفاوتی دریایی و زمینی زیادی شکل می‌گیرد. در واقع بخش عظیمی از اقتصاد جهانی در این مسیر قرار گرفته است که ایران به واسطه جایگاه جغرافیایی خود می‌توانند از این منافع سهمی ببرند. همه کشورها تلاش می‌کنند که به نوعی خود را در این پروژه بگنجانند و از آن سود ببرند.

وی با اشاره به شعار انقلاب اسلامی، «نه شرقی و نه غربی»، تاکید کرد: ایران در یک شرایطی قرار گرفته که می‌تواند و باید با قدرت های شرق و غرب رابطه سازنده و مفیدی را دنبال کند. اکنون با تغییری که در به لطف خدا و با همت مردم آمریکا دولت ترامپ تکرار نشد. با آمدن دولت بایدن فرصتی برای جمهوری اسلامی ایران به وجود آمده تا مسائل و مشکلات خود را علی رغم دشواری در فضایی برای رفع سوء برداشت‌ها و رفع بی اعتمادی ها و دفاع مناسب و درست از حقوق، امنیت و صلح ثبات و آرامش در ایران در سطح منطقه رفع کند.

وی در پایان با اشاره به پتانسیل برجام تصریح کرد: ایران می‌تواند با بازگشت برجام با همه ایراداتی که منتقدان به آن مطرح می کند روابط خودش را با کشورهای شرقی نیز تقویت بخشد و به عنوان یک بازیگر فعال در در پروژه‌های منطقه‌ای از جمله یک کمربند و یک راه چین حضور پیدا کند.

منبع: ایلنا