استیصال در بازار سفر نوروز

اعتمادآنلاین| کمتر از سه هفته دیگر تا تعطیلات نوروز باقی مانده، پیش‌بینی‌ها بر است که سفرها از هفته آخر اسفندماه، به رسم سال‌های گذشته آغاز شود. ستاد ملی کرونا اما هنوز استراتژی خاصی برای سفرهای نوروزی تدوین و تصویب نکرده است. با این حال وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی به عنوان متولی سفر در کشور بارها تاکید کرده که مجوز سفر با تور و رزرو اقامتگاه را از این ستاد گرفته است. آژانس‌های مسافرتی و هتل‌ها هم بر اساس این اظهارات مقامات وزارتخانه، تبلیغات سفرهای نوروزی را شروع کرده‌اند، برخی حتی تخفیف‌های ویژه‌ای گذاشته‌اند؛ مثلا یک آژانس مسافرتی تبلیغ کرده «تور شش‌روزه استانبول با قیمتِ بی‌نظیر! فقط 8 میلیون و 600 هزار تومان.

با این حال سخنگوی ستاد ملی کرونا این احتمال را مطرح کرده که با ادامه روند موجودِ ویروس کرونا در کشور، سفرهای نوروزی منتفی شود. برای همین علیرضا رئیسی به مردم توصیه کرده «فعلا برای رزرو بلیت هواپیما، قطار و... در نوروز 1400 اقدام نکنید.» این اظهارات، هم مردم و هم شرکت‌های گردشگری را سرگردان کرده است.

این استیصال اسفندماه سال گذشته هم وجود داشت. از یک طرف مرزها بسته و سفرها و پروازها لغو شد و آژانس‌ها، هتل‌ها و شرکت‌های هواپیمایی نمی‌توانستند و یا نمی‌خواستند پول مردم را برگردانند و از طرف دیگر، مردم چند ماه را در دادگاه و شورای حل اختلاف و اداره‌های مختلف دنبال پس گرفتن پول‌شان بودند.

آمار تجمیع‌شده‌ای از میزان شکایت‌ها و زیان مالی واردشده به مردم و تاسیسات گردشگری از محل لغو سفرها در تعطیلات نوروز 99 وجود دارد، هرچند که به گفته رییس انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران از دی‌ماه 98 تا مهر 99 حدود 2046 پرونده در کمیته رسیدگی به شکایات در محل این انجمن تشکیل شده که بیشتر آن‌ها شکایت مردم از آژانس‌های مسافرتی بوده است. مبلغ این شکایت‌ها اعلام نشده است. وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی که کمیته مشابهی برای رسیدگی به شکایت‌ها دارد نیز تا کنون از ارائه آمارهای دقیق از میزان شکایت مردم، آژانس‌های مسافرتی و هتل‌ها خودداری کرده است و تنها به یک آمار کلی از میزان خسارت واردشده به صنعت گردشگری که 22 هزار میلیارد تومان از زمان شیوع ویروس کرونا تا این اواخر بوده، بسنده کرده است. هتل‌ها نیز هرگز درباره میزان شکایت‌های مردم شفاف‌سازی نکرده‌اند. فقط رییس جامعه هتلداران ایران در آبان‌ماه میزان خسارت واردشده به صنعت هتلداری کشور را تا پایان شهریورماه 8 هزار و 500 میلیارد تومان برآورد کرده است.

بیشتر شرکت‌های گردشگری هنوز نتوانسته‌اند خسارت تحمیلی از تعطیلات نوروز 99 را به خاطر بخشنامه‌هایی که در آخرین لحظات صادر شد و آن‌ها را در برابر مردم قرار داد، جبران کنند. بعضی از مسافران هم هنوز به پول‌های‌شان نرسیده‌اند. ظاهرا این سناریو برای تعطیلات نوروز 1400 از پیش نوشته شده است؛ چرا که پیگیری‌ها نشان می‌دهد هنوز به راه حلی برای تکرار نشدن آن بحران نرسیده‌اند.

برخی از آژانس‌داران و هتل‌داران نیز با وجود آن‌که تبلیغ و فروش سفر و خدمات نوروزی را آغاز کرده‌اند اما نسبت به آینده تردید دارند. حرمت‌الله رفیعی، رییس هیات مدیره انجمن صنفی دفاتر خدمات مسافرتی ایران درباره نگرانی از بابت لغو سفرهای نوروزی و تحمیل یک زیان دیگر، براساس اطلاعاتی که دارد، گفته است: شرکت‌های خدمات مسافرتی تا کنون یک میلیون و 300 هزار پکیج سفر برای تعطیلات نوروز 1400 فروخته‌اند، اگر مسیر سفر مسدود شود زیان هنگفت دیگری را متحمل می‌شوند. او تاکید کرده که اگر سفرها بار دیگر ممنوع شود دولت باید ضرر و زیان ناشی از تورهای کنسل‌شده را که رقمی بیش از 600 میلیارد تومان است به آژانس‌های گردشگری برگرداند.

هتل‌ها برای حفاظت از خود در برابر خسارات احتمالی و جلوگیری از ضررهای بیشتر، به تازگی توافق کرده‌اند که در صورت کنسل شدن رزرو اتاق از سوی مسافر، هتل‌ها جریمه و خسارتی نپردازند. جشمید حمزه‌زاده ـ رییس جامعه هتلداران ایران ـ گفته است: سال پیش به دلیل شیوع ویروس کرونا و اعلام تعطیلی هتل‌های همه شهرهای کشور توسط ستاد ملی مقابله با کرونا، هتل‌ها مبلغ کنسلی مسافران را پرداخت کردند. اما امسال مسافر با علم به شیوع کرونا اقدام به رزرو هتل می‌کند. بنابراین اگر اتاقی را کنسل کند تابع دستورالعمل و شیوه‌نامه رزرو مراکز اقامتی خواهد بود و بر اساس آن باید جریمه کنسلی را بپردازد. مگر این‌که ستاد ملی مقابله با کرونا اعلام کند هتل‌های یک شهر تعطیل شود. در آن صورت هم باید جلسه‌ای برگزار شده و تصمیم‌گیری شود.

حالا با وجود آن نگرانی و سرگردانی‌هایی که با هشدار و پیش‌فرض‌های ستاد کرونا برای احتمال محدودیت و حتی ممنوعیت سفر در تعطیلات نوروز همراه شده است، اما ولی تیموری ـ معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی ـ همچنان این سخن خود را تکرار می‌کند: دفاتر خدمات مسافرتی با برنامه‌ریزی قبلی امکان فعالیت در ایام نوروز با اسکان در مراکز کنترل‌شده را دارند و با ارائه رزرو از مراکز اقامتی مجاز نیز امکان سفر افراد خارج از قالب تورهای گردشگری وجود دارد.

او یادآور شده که ستاد ملی مقابله با کرونا به این سمت رفت که سفرهای نوروزی علاوه بر این‌که تبلیغ نشوند، تعطیل هم بشوند اما با بررسی‌های بیشتر و با تنظیم دو پیش‌شرط، قول داده‌اند که فعالیت واحدهای گردشگری در ایام نوروز 1400 ادامه یابد؛ نخست این‌که با حفظ و حراست از سلامت مردم دوباره به پیک نرسیم و دیگری رعایت پروتکل‌ها و توصیه‌های بهداشتی.

این درحالی است که ستاد کرونا هنوز درباره مدل‌های پیشنهادی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی برای سفرهای نوروزی به تصمیم قاطع نرسیده است. علیرضا رئیسی، سخنگوی این ستاد گفته است: اگر می‌توانستیم شرایط و رفتارمان در قبال ویروس را کنترل کنیم، می‌شد دو نوع سفر را انجام داد؛ در نوع اول ثبت‌نام افراد در تور بود تا حمل و نقل و محل اسکان آن‌ها کنترل شود. در نوع دوم افرادی هم می‌توانستند با وسیله نقلیه خود اما تحت نظر تور سفر کنند تا محل اسکان‌شان تحت نظر باشد. این دو نوع سفر می‌توانست اجرایی باشد، اما در حالت سوم افراد با ماشین خود به خانه یا ویلای خود یا اقوام می‌رفتند که در این حالت شرایط از کنترل ما خارج بود و در نوع آخر هم افراد با ماشین خود یا وسیله حمل و نقل عمومی به سفر می‌رفتند و در پارک‌ها چادر می‌زدند که این نوع از سفر از ابتدا ممنوع اعلام شد. در حال حاضر مشکل اصلی ما سفر رفتن گروه سوم است. اگر پروتکل‌ها در دو هفته باقی‌مانده به خوبی رعایت شود آن وقت شاید بتوان اجازه داد سفرهای نوع یک و دو انجام شود اما اگر موفق به رعایت پروتکل‌ها نشویم دیگر سفرها امکان‌پذیر نیست.

سخنگوی ستاد ملی کرونا تصریح کرده است: باید در مورد سفرها واقع‌نگر بود. البته که می‌دانیم مردم تحت فشار هستند و برخی سه عید است که سفر نرفته‌اند، عید سال 1398 که سیل آمد، عید سال گذشته و امسال هم درگیر کرونا و ویروس جهش‌یافته هستیم و با این شرایط بعید است بتوانیم پیشنهادات مطرح‌شده در ستاد در مورد سفرهای هوشمند و سلامت را تصویب کنیم.

منبع: ایسنا