انتخابات 1400| برگزاری انتخابات 1400 چگونه گذشت؟ / مشارکت به چه نحو بود؟

اعتمادآنلاین| ‌ ساعت 2 بامداد بیست‌ونهم خرداد 1400، با پایان مهلت رای‌گیری، مهم‌ترین مرحله از فرآیند سیزدهمین دور انتخابات ریاست‌جمهوری به‌طور رسمی پایان یافت. انتخاباتی که تلاش‌ها برای برگزاری آن از ماه‌ها پیش شروع شد و البته حاشیه‌هایی بسیار داشت؛ از گمانه‌زنی درباره کاندیداهای احتمالی این انتخابات گرفته که بیراه نیست اگر بگویم یک‌سال مانده به روز رای‌گیری شروع شد تا ردصلاحیت‌ چهره‌های شاخصی ازجمله علی لاریجانی، اسحاق جهانگیری و مسعود پزشکیان که با واکنش گسترده و البته توام با بهت و شگفتی مردم و جریان‌های سیاسی مختلف مواجه شد. از نگرانی از حذف یک جریان سیاسی گرفته تا سخنرانی رهبری درباره ردصلاحیت برخی داوطلبان و تاکید بر «جبران ظلم و ستمی» که به آنان روا شد. از عدم حمایت جبهه اصلاحات از هیچ‌یک از کاندیداها گرفته تا صحبت برخی چهره‌های درون نظام از تحریم و البته تاکید رهبری بر لزوم مشارکت حداکثری.

به گزارش روزنامه اعتماد، به هر حال، با تمامی این حواشی اما مطابق قرار، ساعت 7 صبح روز 28 خردادماه 1400، رای‌گیری از مردم برای انتخاب رییس‌جمهوری منتخب‌شان آغاز شد. حال آنکه از 7 کاندیدایی که موفق شده بودند از گزند نظارت استصوابی شورای نگهبان جان سالم به در ببرند، 4 کاندیدا تا روز برگزاری انتخابات در عرصه رقابت باقی ماندند و قرار بود که مردم از میان عبدالناصر همتی، سیدابراهیم رییسی، محسن رضایی و امیرحسین قاضی‌زاده‌هاشمی نام یکی را به عنوان کاندیدای مورد نظرشان در صندوق انتخابات ریاست‌جمهوری بیندازند.

همزمان با انتخابات ریاست‌جمهوری اما 3 صندوق دیگر هم در شعب اخذ رای وجود داشت؛ یکی برای شورای ششم، یکی برای میاندوره‌ خبرگان پنجم و البته یکی هم برای میاندوره مجلس یازدهم.

علاوه بر تمامی این حواشی اما یکی دیگر از مسائل انتخابات 1400، برگزاری انتخاباتی در این سطح گسترده در عصر کرونایی بود. موضوعی که از مدت‌ها قبل به چالشی برای برگزارکنندگان انتخابات بدل شده و به ‌همین دلیل هم صندوق‌های رای الکترونیکی برای انتخابات شوراهای شهر و روستا به کمک آمدند و دیگر نیازی به انگشت‌های جوهری هم نبود.

صندوق‌های الکترونیکی اما روند برگزاری را ظاهرا اندکی کند کرده بود و همین سبب شد دبیر شورای نگهبان در نامه‌ای به وزیر کشور با اشاره به گزارش‌هایی که از این کندی رای‌گیری حکایت داشت، از رحمانی‌فضلی بخواهد در آن حوزه‌ها از طریق تعرفه کاغذی انجام شود. اگرچه مشارکت مطابق دوره‌های قبل نبود و نگاهی به شعب اخذ رای هم نشان از کاهش مشارکت مردم داشت اما قرار بود چنانکه پیش از آن اعلام شده بود، رای‌گیری تا ساعت 12 شب ادامه پیدا کند.

به‌‌رغم شکایت از تاخیر در آغاز فرآیند رای‌گیری، کندی عملکرد دستگاه‌های الکترونیکی احراز هویت، درج نام داوطلبان انصرافی ریاست‌جمهوری در آگهی‌های شعب اخذ رای، پرسش عوامل اجرایی از مردم درخصوص اینکه قصد شرکت در کدام انتخابات را دارند، عدم ارسال صندوق سیار به برخی مراکز بیمارستانی و روستاها که عمده‌ترین شکایات و گزارش‌های ثبت شده در سامانه مردم را شامل می‌شد اما هر چه رو به شب می‌رفت، ازدحام مردم در شعب اخذ رای بیشتر می‌شد و در ادامه این استقبال چنان زیاد شد که تمدید 2 ساعته اعلام و گفته شد که تا ساعت 2 بامداد از کسانی که در شعب اخذ رای هستند، رای‌گیری صورت می‌گیرد.

تصاویر منتشر شده در فضای مجازی و البته برنامه‌هایی که صداوسیما پخش می‌کرد نشان از آن داشت که ساعت یک بامداد 29 خرداد برخی شعب اخذ رای در ارومیه، حسینیه ارشاد، مسجد امام حسین(ع) تهران مملو از رای‌دهندگان است. در نهایت ساعت 2 شب رای‌گیری پایان یافت تا شمارش آرا آغاز شود.

اگرچه در میانه‌های رای‌گیری نامه‌ای از سوی رییس ستاد رییسی منتشر شد که وعده پیروزی را داده بود و مدتی بعد این نامه تکذیب شد اما کمتر از یک ساعت از آغاز شمارش آرا، اخبار غیررسمی از اختلاف فاحش تعداد آرای رییسی با دیگر کاندیداها حکایت داشت.

هرچند پیروزی رییسی آن زمان رسما اعلام نشد اما آمار اعلامی او را به عنوان رییس دولت سیزدهم معرفی می‌کرد و پیام‌های تبریک یکی‌یکی از سوی سیاستمداران و مسوولان رده‌های مختلف نظام به سوی او روانه شد. نهایتا حدود ساعت 17 و 30 دقیقه دیروز در حالی که خبرنگاران می‌گفتند یک روز است وزیر کشور را در وزارت کشور ندیده‌اند، رحمانی‌فضلی آمار نتایج نهایی انتخابات سیزدهمین دوره ریاست‌جمهوری را اعلام کرد.

بر اساس آمار اعلامی وزیر کشور، 28.933.004 رای معادل 48.8 درصد از واجدین شرایط در انتخابات شرکت کرده بودند که در نتیجه آن رییسی 17.926.345 رای، رضایی 3.412.712 رای، همتی 2.427.201 رای و قاضی‌زاده‌هاشمی 992.718 رای کسب کرده‌اند.

هنوز ساعتی از اعلام نتایج نگذشته بود اما مشخص شد که ناهمخوانی عجیبی میان مجموع آرای نامزدها با رقم کل آرا وجود دارد. برخی منابع خبری ازجمله اصلاحات‌نیوز نوشتند که «وزیر کشور ساعتی پیش اعلام کرد که دیروز در انتخابات ریاست‌جمهوری 28 میلیون و 933 هزار و 4 نفر رای داده‌اند اما اگر آرای 4 نامزد انتخابات و شمار آرای باطله را با هم جمع کنیم، برابر می‌شود با 28 میلیون و 486 هزار و 46 رای و این 446 هزار و 958 رای (نزدیک به نیم میلیون) کمتر از رقم کل آرایی است که رحمانی‌فضلی اعلام کرده است.

در حالی که این خبر با واکنش‌های متعددی روبه‌رو شد، روح‌الله جمعه، مشاور وزیر کشور در توضیح آنچه رخ داده در حساب توییترش نوشت: «اختلاف آرای اعلامی با آرای شمارشی، مربوط به تعرفه‌هایی است که توسط رای‌دهنده اخذ شده ولی به صندوق انداخته نشده یا باتوجه به برگزاری همزمان 4 انتخابات باهم به ‌اشتباه توسط رای‌دهنده در صندوق مربوط به انتخابات دیگر انداخته شده است.»

با همه این اوصاف انتخابات ریاست‌جمهوری با معرفی سیدابراهیم رییسی به عنوان رییس‌جمهور منتخب پایان یافت و هرچند سخنگوی دبیر ستاد انتخابات کشور گفته که براساس قانون دو روز پس از پایان انتخابات، هیات‌های اجرایی و نظارت وظیفه دارند شکایات را دریافت و بررسی کنند اما بعید است این رسیدگی‌ها تاثیری بر نتیجه انتخابات بگذارد.