طرح صیانت و عدم احیای برجام زمینه‌ساز تکرار اعتراضات است/ دولت تصور می‌کند با افزایش محدودیت‌ها می‌تواند عملکرد بهتری را به ثبت برساند

انباشته شدن مطالبات سیاسی، اجتماعی و اقتصادی مردم یکی از مهم‌ترین عوامل شکل‌گیری اعتراضات گسترده بعد از مرگ مهسا امینی شناخته می‌شود که کارشناسان و فعالان سیاسی و اجتماعی پیش از این نسبت به وقوع چنین اعتراضاتی هشدار داده بودند.

به گزارش اعتماد، حسین ایمانی جاجرمی، جامعه‌شناس در گفت‌وگویی نقش تحریم‌ها را در افزایش التهابات بررسی کرده است که بخش‌های مهم آن را در ادامه می‌خوانید:

*بخش مهمی از حوادث اخیر، برآمده از تغییرات نسلی و ظهور مطالبات خاص زنان است که طی دهه‌های اخیر هرگز به آنها پاسخ داده نشده است.

*شرایط نا‌بسامان اقتصادی برآمده از تحریم‌ها باعث تسریع روند اعتراضات و انتقادات شده است.

* این ادعا که تحریم ها تاثیری در اقتصاد و... نداشته، بزرگترین تحریف تاریخ است. وقتی رشد اقتصادی کشور منفی است، یعنی هر ماه سفره های مردم کوچک می شود. فراموش نکنید این اتفاقات در شرایطی می افتد که یک نسل آگاه روی کار آمده است.

*اینترنت برای این نسل مثل اکسیژن است، اما دولت به دنبال اجرای طرح صیانت است.

*گروهی ازجوانان تصویر خود را در آینه این رخداد (مرگ مهسا امینی) دیدند و احساس کردند این حادثه ممکن است برای هرکدام از آنها نیز رخ بدهد.

*با تشکیل کابینه سیزدهم، بلافاصله دولت سراغ افزایش محدودیت‌های اجتماعی، فرهنگی، سیاسی و... حرکت کرد. مثلا گشت ارشاد را تقویت کرد و آنها را افزایش داد. پیش روی اهالی فرهنگ محدودیت‌های فراوانی ایجاد کرد. ممنوع‌الکاری میان هنرمندان شکل گرفت. موضوعی مانند دانشجویان ستاره‌دار دوباره در فضای دانشگاهی و علمی کشور شکل گرفت. همه این گزاره‌ها به جوانان این پیام را می‌دهد که محدودیت‌ها برای حضور در عرصه‌های عمومی افزایش یافته است.

*دولت تصور می‌کند با افزایش محدودیت‌ها می‌تواند عملکرد بهتری را به ثبت برساند.

*در حالت عادی زنان باید از طریق احزاب سیاسی، تشکل‌های مدنی یا از طریق به دست آوردن مناسب قدرت وارد عرصه کنشگری می‌شدند. اما از آنجا که این مسیرها برای آنان فراهم نشد، ناچار هستند از طریق تجمعات خیابانی صدای خود را به گوش سیاستگذاران برسانند.

*برای عبور از بحران باید مشارکت فعال را افزایش داد. طیف‌های مختلف باید در حاکمیت صدا و نماینده داشته باشند. زنان، طبقه متوسط، طبقه محروم، دانشگاهیان و... همه باید نماینده داشته باشند.

*مقررات پوشش تنها در شرکت‌ها و کارتل‌ها معنا دارد و نمی‌توان این مقررات را به همه جامعه تسری داد.

* گمان نمی‌کنم در سطح جهان هیچ دولتی وجود داشته باشد که برای عموم افراد جامعه مقررات پوشش داشته باشد.

*اگر به حرف مادری که مدتی قبل فریاد می‌زد که دخترم مریض است و از گشت ارشاد می‌خواست دخترش را نبرند، توجه می‌شد، بدون شک ماجرای مهسا امینی شکل نمی‌گرفت.

*سیستم با درک این تحولات باید به دنبال شنیدن صدای جوانان باشد.

*ایده‌های مثل طرح صیانت، گشت ارشاد، آزادسازی قیمت‌ها، عدم احیای برجام و... زمینه‌ساز وقوع فجایعی از جنس فاجعه مهسا امینی و تجمعات پس از آن می‌شود.

*بهتر است تصمیم‌سازان و سیاستگذاران هر چه سریع‌تر این واقعیت‌ها را درک کنند، قبل از اینکه دیر شود.