فایننشال تایمز گزارش داد:
چرا آتش‌بس اسرائیل و لبنان حکم یک چسب زخم موقت را دارد؟
یک آتش‌بس بین اسرائیل و حزب الله لااقل فعلا خطر درگیری مستقیم بین اسرائیل و ایران – حامی حزب‌الله – را کاهش می‌دهد. این اقدام، خطر وقوع جنگ تمام‌عیار در خاورمیانه را کاهش می‌دهد. جنگی که طی تقریباً ۱۴ ماه از تشدید خصومت‌ها از غزه تا بیروت و تهران، منطقه را به لبه پرتگاه کشانده بود. اما احتمالاً این یک صلح ناپایدار است – نوعی چسب زخم که ممکن است در هر لحظه از جایش کنده شود.
پس از بیش از یک سال از درگیری‌های شدید بین اسرائیل و حزب‌الله، سرانجام قرار است صدای غرش سلاح ها خاموش شوند. این خبر پس از آن اعلام شد که رئیس‌جمهور جو بایدن اعلام کرد که توافقنامه آتش‌بس تدوین شده توسط ایالات متحده از روز چهارشنبه اجرایی خواهد شد.
به گزارش انتخاب، در صورت اجرا، این آتش‌بس به لبنان که ماه‌ها تحت بمباران‌های بی‌امان اسرائیل قرار داشته و حدود ۱.۲ میلیون نفر را بی‌خانمان کرده و بیش از ۳۷۵۰ نفر را به کشتن داده، فرصتی فراهم خواهد کرد که نفس راحتی بکشد. در اسرائیل، حدود ۶۰ هزار نفر که بر اثر حملات مداوم موشکی حزب‌الله بی‌خانمان شده بودند، می‌توانند به خانه بازگردند.
یک آتش‌بس بین اسرائیل و حزب الله همچنین لااقل فعلا خطر درگیری مستقیم بین اسرائیل و ایران – حامی حزب‌الله – را کاهش می‌دهد. این اقدام، خطر وقوع جنگ تمام‌عیار در خاورمیانه را کاهش می‌دهد.
جنگی که طی تقریباً ۱۴ ماه از تشدید خصومت‌ها از غزه تا بیروت و تهران، منطقه را به لبه پرتگاه کشانده بود. اما احتمالاً این یک صلح ناپایدار است – نوعی چسب زخم که ممکن است در هر لحظه از جایش کنده شود. این توافق که با یک آتش‌بس اولیه ۶۰ روزه آغاز می‌شود، مبتنی بر قطعنامه ۱۷۰۱ شورای امنیت سازمان ملل است که به جنگ ۲۰۰۶ بین اسرائیل و حزب‌الله پایان داد اما هیچ‌یک از طرفین به‌طور کامل به آن پایبند نبودند.
نیروهای حزب‌الله باید از مواضع خود در جنوب لبنان عقب‌نشینی کرده و به شمال رودخانه لیتانی منتقل شوند، رودخانه ای که۳۰ کیلومتر از مرز فاصله دارد. نیروهای اسرائیلی نیز باید به پشت مرز خود عقب‌نشینی کنند. مسئولیت تضمین امنیت در جنوب لبنان و جلوگیری از بازسازی حزب‌الله بر عهده سربازان ارتش لبنان و یونیفل، یعنی صلح‌بانان سازمان ملل قرار خواهد گرفت.
این دو نیرو همچنین باید از تسلیح مجدد حزب‌الله با سلاح‌های ایرانی که از طریق سوریه یا از راه دریا قاچاق می‌شوند، جلوگیری کنند. با این حال، در دو دهه گذشته، نه ارتش لبنان و نه یونیفل قدرت یا اراده جلوگیری از فعالیت‌های حزب‌الله را نداشته‌اند. تفاوت این بار در این است که توافق شامل مکانیزم نظارتی تقویت شده به رهبری ایالات متحده خواهد بود که قرار است تخلفات را شناسایی کند، هرچند جزئیات نحوه اجرای آن هنوز مشخص نیست. مهم‌تر از همه اینکه اسرائیل بارها اعلام کرده است که حق خواهد داشت در صورتی که احساس کند حزب‌الله تهدید فوری ایجاد می‌کند، به‌طور یک‌جانبه اقدام کند – که چراغ سبزی برای نقض قطعنامه ۱۷۰۱ و عمل به‌عنوان "مجری" توافق با پوشش ایالات متحده است. اظهارات نتانیاهو در مورد چگونگی اجرای این امر، تأثیر زیادی در تعیین میزان پایداری آتش‌بس خواهد داشت. اسرائیل در سال ۲۰۰۶ نیز تهدیدات مشابهی مطرح کرد، اما امروز ذهنیت بسیار متفاوتی دارد.
در آن زمان، پس از اینکه حزب‌الله توانست با قوی‌ترین ارتش خاورمیانه به بن‌بست برسد بسیاری از اسرائیلی‌ها حمله نظامی خود را شکست خورده می‌دانستند. فرماندهان اسرائیلی استعفا دادند و کمیسیون تحقیق دولتی به شدت از رهبران سیاسی و نظامی انتقاد کرد. اسرائیل آتش خود را مهار کرد تا یک حزب‌الله متلاشی اما تقویت شده بتواند کنترل جنوب لبنان را به‌دست بگیرد.
علیرغم اینکه هر دو طرف توافق را نقض می‌کردند تقریباً دو دهه ثبات نسبی ادامه یافت. اما پس از حمله حماس در ۷ اکتبر ۲۰۲۳، اسرائیل بسیار تهاجمی‌تر و آماده‌تر است تا پیشاپیش دشمنان خود را در جبهه‌های متعدد دنبال کند. دستاوردهای نظامی اخیر اعتماد به نفس اسرائیل را افزایش داده و حس برتری نظامی و اطلاعاتی آن را تقویت کرده است.
به‌ویژه، اسرائیل ضربات سنگینی به حزب‌الله وارد کرده که اغلب به عنوان مسلح‌ترین بازیگر غیر دولتی جهان توصیف می‌شود اما اکنون در موقعیتی بسیار ضعیف‌تر از سال ۲۰۰۶ قرار دارد.
در طی ۱۱ روز تغییر دهنده معادلات بازی در سپتامبر، اسرائیل با منفجر کردن هزاران پیجر و واکی تاکی، شبکه ارتباطی گروه را نابود کرد، فرماندهان ارشد و رهبر اصلی حزب‌الله، سید حسن نصرالله را ترور کرد و یک تهاجم زمینی در جنوب ترتیب داد. علیرغم ضربات وارده، حزب‌الله همچنان نیروی نظامی و سیاسی غالب در لبنان، به عنوان کشوری شکننده و ضعیف است.
زمانی که پس از ماه‌ها درگیری در مرز، اسرائیل یک حمله تمام‌عیار را آغاز کرد این گروه به اندازه‌ای که بسیاری پیش‌بینی می‌کردند، حمله موشکی به اسرائیل انجام نداد و از موشک‌های دقیق خود استفاده ننمود. مقامات اسرائیلی می‌گویند دلیل این امر آن است که بمباران لبنان ذخایر و ظرفیت حمله حزب الله را نابود کرد. برخی دیگر، اما بر این باورند که گروه بخشی از زرادخانه خود را برای روز مبادا نگه داشته است.
حقیقت احتمالاً جایی بین این دو قرار دارد. اما حزب‌الله به حملات عمیق در اسرائیل ادامه داده و با حمایت ایران، احتمالاً در حال برنامه‌ریزی برای بازسازی توان خود است. این امر محیطی قابل شعله ور شدن ایجاد می‌کند و هر گونه خوش‌بینی نسبت به آتش‌بس به دلیل ترس از اینکه ممکن است پس از این چه رخ دهد، تعدیل خواهد شد.
دیدگاه تان را بنویسید