10 میلیارد دلار خسارت سالانه ناشی از فرسایش خاک

اعتمادآنلاین| آبخیزداری علم مدیریت منابع آب، خاک و پوشش گیاهی یک آبخیز است به‌طوری‌که بهره‌برداری مدام از این منابع برآورده شود. حوضه آبخیز نیز عبارت است از محدوده‌ای که آب ناشی از باران و ذوب برف‌ها به یک آبراهه رودخانه سرازیر می‌شود.

بر اساس گزارش سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری، انواع اقدامات آبخیزداری عبارتند از اقدامات بیولوژیک، اقدامات مکانیکی، اقدامات بیوسیستماتیک و اقدامات مدیریتی. اقدامات بیولوژیک شامل تقویت پوشش گیاهی از طریق نهال‌کاری، بذرکاری، کوپه‌کاری و... است. اقدامات مکانیکی نیز شامل اقداماتی مانند پخش سیلاب، بندهای رسوب گیر ملاتی، گابیونی و خشکه‌چین می‌شود.

اقداماتی مانند تراس بندی، بانکت‌بندی همراه با تقویت پوشش گیاهی از جمله اقدامات بیوسیستماتیک آبخیزداری است و اقدامات مدیریتی شامل حفاظت و قرق، کشاورزی حفاظتی و ... می‌شود. همچنین بر اساس اعلام سازمان جنگل‌ها، مراتع و آبخیزداری حدود 125 میلیون هکتار از حوضه‌های آبخیز در قلمرو فرسایش آبی و 32 میلیون هکتار حوضه آبخیز بیابانی در قلمرو فرسایش بادی قرار دارد.

لازم به ذکر است که 450 شهر و 8650 روستا و آبادی در کشور در معرض تهدید سیل قرار دارد و در 20 سال اخیر بیش از 3500 سیل در کشور به وقوع پیوسته است که متوسط خسارت هر سیل 400 میلیارد ریال بود. طبق ارزیابی‌های صورت گرفته از 25 پروژه آبخیزداری و 37 ایستگاه آبخوان‌داری حجم آب ذخیره شده سالیانه به‌طور متوسط 530 مترمکعب در هکتار در آبخیزداری افزایش داشته است.

از دستاوردهای دیگر پروژه‌های آبخیزداری می‌توان به افزایش نفوذ سالیانه به‌طور متوسط 1000 متر مکعب آب در هکتار در آبخوان‌داری، کنترل فرسایش خاک سالیانه به‌طور متوسط به میزان 9 تن در هکتار و بهبود فرصت‌های شغلی و معیشت آبخیزنشینان اشاره کرد.

همچنین بر اساس گزارش سازمان جنگل‌ها در سال 97 با استفاده از 700 میلیارد تومان اعتبارات صندوق توسعه ملی، 8 میلیون هکتار از حوضه‌های آبخیز با نگاهی جامع تحت پوشش عملیات آبخیزداری و آبخوان داری قرار گرفت و علاوه بر اقدامات مکانیکی و بیومکانیکی اقداماتی مانند احیای پوشش گیاهی جنگلی و مرتعی، کنترل آفات جنگلی و مرتعی، تهیه نقشه‌های کاداستر، کنترل سیل و فرسایش، پیشگیری و مبارزه با حریق با تاکید بر توانمندسازی و مشارکت جوامع محلی در حوضه‌های آبخیز در دست اجراست.