طرح جریمه مشمولان شکست خورده است؟

اعتمادآنلاین| از ستاد کل نیروهای مسلح اصرار به اتمام طرح جریمه مشمولان غایب؛ از دولت و نمایندگان مجلس انکار. سرنوشت طرح جریمه مشمولان غایب که برخی آن را طرح خرید خدمت سربازی می‌خوانند در هاله‌ای از ابهام است و ستاد کل نیروهای مسلح نه به تغییر قانون خدمت سربازی تن می‌دهند و نه به ادامه این طرح.

طی یکی دوماه اخیر بارها مسئولان ستاد کل نیروهای مسلح عنوان کردند امسال آخرین سال اجرای طرح جریمه مشمولان غایب است. این خبر اما طی‌ سال‌های اخیر هم سابقه داشته و تقریبا در دو سال اخیر بارها مسئولان ستاد می‌گویند تمایلی به ادامه اجرای این طرح ندارند.

براساس آمارهایی که از سوی مسئولان ستاد کل نیروهای مسلح در مصاحبه‌ها و نقل قول‌های خبری اعلام شده است، در ایران حدود 2 میلیون 200 تا 3 میلیون سرباز غایب در ایران وجود دارد.

گواه این آمار صحبت‌های سردار ابراهیم کریمی جانشین رئیس سازمان وظیفه عمومی ناجا است که در تاریخ 31 شهریور 1395 در مصاحبه با ایسنا از ارسال 2 میلیون و 200 هزار پیامک تهدیدآمیز به سربازان غایب، خبر داده بود.

از سوی دیگر، براساس آمار دیگری از سوی سردار کریمی در سال گذشته، تنها 500 هزار نفر در این طرح ثبت‌نام کردند و از تسهیلات آن بهره‌منده شده اند.

حالا با یک حساب سرانگشتی می‌توان درآمد این طرح را محاسبه کرد. کمترین میزان جریمه در این طرح 10 میلیون تومان و بیشترین میزان حدود 35 میلیون تومان است. اگر به طور میانگین هر سرباز غایب 15 میلیون تومان پرداخت کرده باشد، با احتساب 500 هزار شرکت‌کننده در این طرح، حدود 7 هزار و 500 میلیارد تومان درآمد تقریبی این طرح از آغاز آن تاکنون بوده است.

طرح جریمه مشمولان شکست خورده است؟

درباره این طرح و چرایی اجرای آن طی سال‌های اخیر بحث‌های زیادی شده است. برخی می‌گویند سربازهای فراری را نمی‌توان به راحتی به تور انداخت و آنهایی که بیش از 8 سال غیبت کرده‌اند حالا با انگیزه پرداخت پول هم حاضر نیستند کارت پایان خدمت را به جیب بزنند.

گروه دیگر از اما معتقدند باید با اعمال محدودیت‌های اجتماعی مانند عدم اعطای گواهینامه، محدودیت‌های اجتماعی و.. به هرشکلی که شده سربازان غایب را به طور انداخت.

اما آنچه که واضح است، اینکه موفقیت یا عدم موفقیت این طرح بستگی به برآوردهای ستاد کل نیروهای مسلح از میزان احتمالی شرکت کنندگان طرح است. اگر برآورده‌ها شرکت حدود 50 درصد واجدان شرایط باشد، باید گفت که طرح به کلی شکست خورده و اگر احتمالی کمتری مطرح باشد، می‌تواند به ادامه طرح امید داشت.

چرا که اگر مشمولان غایب را طبق اظهارات مسئولان ستاد کل نیروهای مسلح حدود 2 میلیون و 200 هزار نفر برآورد کنیم، مشارکت 500 هزار نفری (22 درصدی از واجدان شرایط) در این طرح می‌تواند مصداقی بر شکست آن باشد.

چه کسانی جزو مشمولان غایب سربازی هستند؟

تعدادی از مشمولان سربازی به دلیل بی اطلاعی از قوانین و مقررات وارد غیبت سربازی شده و به دلیل همین غیبت امکان بهره‌مندی از یک‌سری خدمات را از دست می‌دهند، شاید برای بسیاری از مشمولان این سوال ایجاد شده باشد که غیبت از سربازی شامل چه مواردی می‌شود؟

بر اساس قانون تمامی افراد ذکور دارای تابعیت دولت جمهوری اسلامی ایران که به سن 18 سالگی می رسند در مشمول قانون خدمت وظیفه عمومی قرار دارند و باید وضعیت خدمت وظیفه عمومی خود را مشخص کنند، این افراد چنانچه خود را در مهلت‌های تعیین شده از سوی سازمان برای تعیین تکلیف سربازی معرفی نکنند وارد غیبت شده و به عنوان مشمول غایب با آنان برخورد می شود.

بر اساس قانون وظیفه عمومی مشمولانی که در مهلت‌های تعیین شده از سوی سازمان خود را برای رسیدگی یا اعزام به‌خدمت معرفی نکرده باشند، سرباز غایب محسوب می‌شوند، همچنین دانش آموزان، دانشجویان و طلاب داخل و خارج از کشور که حداکثر پس از یک سال از تاریخ ترک، انصراف، اخراج یا فراغت از تحصیل خود را معرفی نکرده باشند نیز غایب محسوب می‌شوند.

افرادی که قبل از سن مشمولیت ترک تحصیل، انصراف از تحصیل، اخراج یا فارغ التحصیل شده و حداکثر تا 6 ماه پس از ورود به 18 سال تمام خود را معرفی نکرده باشند و همچنین مشمولانی که در تاریخ‌های تعیین شده برای اعزام به خدمت حضور نیابند، مشمول غایبند.

آندسته از مشمولانی که دارای برگ معافیت موقت بوده و ظرف مدت یک ماه پس از اتمام معافیت موقت برای ادامه روند رسیدگی خود را به وظیفه عمومی رسیدگی کننده معرفی نکنند، متعهدین خدمت در دستگاه‌های غیر نظامی مشمول قانون و همچنین کارکنان پایور و پیمانی نیروهای مسلح موضوع مواد 13, 14و15 قانون که حداکثر تا 6 ماه پس از رهایی از خدمت خود را برای رسیدگی معرفی نکرده باشند و اتباع خارجی که پس از تحصیل تابعیت ایرانی، حداکثر تا شش ماه از تاریخ اخذ تابعیت خود را معرفی نکرده باشند نیز در گروه مشمولان غایب قرار می‌گیرند.

مشمولانی که فاقد شناسنامه بوده و حداکثر تا 6 ماه پس از صدور شناسنامه خود را معرفی نکرده باشند، مشمولانی که بدون غیبت اولیه محکوم به زندان شده و حداکثر تا 6 ماه پس از آزادی از زندان خود را معرفی نکرده باشند و مشمولانی که در مقاطع مختلف تحصیلی بیش از سقف مجاز ادامه تحصیل داده باشند نیز جزو مشمولان غایب به حساب می‌آیند.

مشمولانی که به‌صورت داوطلب آزاد ادامه تحصیل داده و تحصیل آنان تا بعد از موعد قانونی اعزام ادامه داشته باشد و همچنین مشمولان دیپلم و پیش دانشگاهی حضوری در صورتی که در مهلت های قانونی (که بر اساس تاریخ تولد و زمان اخذ مدرک تحصیلی آنان تعیین شده است)، مدارک خود را برای معرفی ارسال نکرده باشند نیز غایبند.

بر اساس قانون مشمولانی که در مهلت قانونی درخواست معافیت پزشکی یا کفالت داده و در مراحل رسیدگی پزشکی و کفالت قرار گرفته‌ اما از روی عمد و یا به دلیل قصور در پیگیری پرونده و عدم حضور در جلسات شورای پزشکی و هیئت کفالت، باعث طولانی شدن مراحل رسیدگی شده اند ، چنانچه رای شورای پزشکی یا هیئت رسیدگی کفالت، به سرباز بودن آنان صادر شود ، در این صورت در حکم مشمولان غایب بوده و برای آنها برگ اعزام با غیبت صادر خواهد شد.

البته ذکر این نکته ضروری است که طرح جریمه مشمولان غایب مربوط به مشمولانی می‌شود که 8 سال از غیبت آنها می‌گذرد.

منبع: ایسنا