یک لحظه خشم، یک عمر حسرت

اعتمادآنلاین| ‌ به یاد دخترک کوچک و معصومش می افتد که منتظر است، پدرش شب هنگام به خانه برگردد، به یاد همسرش، مادر و پدر و سایر عزیزانش می افتد که نفس آنها به نفس او بند است، قفل فرمان را در جای خود می گذارد، نفسی عمیق می کشد و بر عصبانیت خود غلبه می کند، از راننده ای که تا چند دقیقه پیش با او شاخ به شاخ شده بود، عذرخواهی می کند و به راهش ادامه می دهد و به همین راحتی، فاجعه ای غم انگیز را در نطفه خفه می کند.

چه بسیار خشونت و عصبانیت هایی که با کمی تامل، صبوری و گذشت، می توانست تبدیل به قتل نشود و قاتل و مقتولی در کار نباشد، مگر فاصله با قاتل یا مقتول شدن چند ثانیه است؟ بسیاری از افردی که قاتل شده اند و طرف دیگرشان مقتول، پیش از این هیچگونه سابقه کیفری نداشته و چه بسا انسان هایی رئوف، مهربان و از خود گذشته نیز بوده اند.

وقتی حوادث جنایی از نوع قتل های غیرعمد را در صفحات حوادث مطالعه می کنید، در انتها به یک نتیجه می رسید و در درون خود خطاب به قاتل نهیب می زنی، «ای کاش خشمت را کنترل می کردی»، اما همین قاتلی که امروز این برچسب را به یدک می کشد، شاید تا دیروز مثل من و شما، صفحات حوادث روزنامه ها را ورق می زد یا در شبکه های اجتماعی حوادث این چنینی را می خواند و همین جمله را بر زبان می آورد و هرگز فکرش را نمی کرد که این چنین اتفاقی برای خودش رخ دهد.

انسان ها وقتی در شرایط مشابه قرار می گیرند، رفتارهای مختلف از خود نشان می دهند که بروز رفتار درست در برخی شرایط مشابه از جمله نزاع های خیابانی، درگیری های لفظی و هر اتفاق دیگری که ممکن است منجر به درگیری و در نهایت قتل شود، نیاز به آموزش و در کنار آن صبوری دارد.

هر فردی وقتی در یک نزاع درگیر می شود، اگر تنها ثانیه ای به کار خود فکر می کرد، هرگز حاضر نمی شود والدین پیرش را یک عمر راهی این دادگاه و آن دادگاه کند که پرونده به دست به دنبال رضایت از خانواده مقتول باشند. در آن سو، مقتول داستان هم، اگر کمی گذشت می کرد و به دعواهای ساختگی و غیرساختگی دامن نمی زد، شاید عمرش به دنیا بود و عزیزانش به سوگش نمی نشستند.

هر طرف این داستان را ببینید، خود درد بزرگی است برای قاتل و خانواده اش و هم برای مقتول و عزیزانش. کمی سکوت و صبر کافی است تا داستانی تلخ رقم نخورد، کمی گذشت و مهربانی از هر دو طرف کافی است تا جوانی قاتل نشود و جوانی دیگر در سینه قبرستان نخوابد.

شاید به کرات شاهد نزاع هایی از جنس خیابانی بوده اید که نظاره کنندگان گوشی ها خود را در دست گرفته و شروع به فیلمبرداری کرده اند و در کسری از ثانیه یک نزاع به ظاهر ساده به قتلی فجیع تبدیل شده است، شاید این مساله را تجربه کرده باشید که بعدها و با گذشته روزها، هفته ها یا ماه ها همان نزاعی را که روزی شاهد آن بودید، در فضای مجازی ببینید و با افتخار و شاید هم با ناراحتی بگویید که من ناظر این نزاع بوده ام.

البته بسیاری افراد از عواقب دخالت در نزاع ها گریزانند و ترجیح می دهند تنها نظاره گر باشند اما برخی از افراد نیز چون می دانند کاری از دستشان برنمی آید، ترجیح می دهند، نظاره گر هم نباشند، اما دسته سومی هم هستند که از منفعل بودن، بیزارند و به دنبال سازش و صلح هستند و در اینگونه موارد دخالت کرده و از اتفاقی بد جلوگیری می کنند و شاید هم دچار آسیب شده و مقتول داستان باشند.

نزاع اعم از فردی و دسته ‌جمعی از آسیب‌ های اجتماعی است که امنیت عمومی را تحت تأثیر قرار می‌ دهد و هیچ تضمینی وجود ندارد که پرخاشگری و خشونت در یک مکان به یک نزاع منجر به ضرب و جرح و حتی یک قتل نفس تبدیل نشود. همان طور که این نزاع ‌ها تاکنون بسیاری از خانواده ‌ها را داغدار کرده و عده‌ زیادی از افراد نیز به‌ دلیل نداشتن تسلط بر رفتار خود هم‌ اکنون در حبس به ‌سر می ‌برند، آن هم افرادی که تا آن زمان هیچگونه جرمی مرتکب نشده اند و پرونده آنها پاک پاک بوده است.

این در حالی است که بسیاری از قتل ها از جنس نزاع های خیابانی بدون برنامه ‌ریزی قبلی و با استفاده از سلاح سرد انجام شده است و متهمان پس از ارتکاب قتل از اقدام خود پشیمان می‌شوند و آرزو می ‌کنند که ای کاش هیچ سلاحی در دست نداشتند.

همه حوادثی از این دست، ریشه در عدم کنترل خشم دارد و این عدم کنترل خشم ریشه در عواملی دارد که برخی از روانشناسان از آن به عنوان «تقویت رفتار غلط» یاد می کنند، به ‌عنوان مثال وقتی یک کودک یا نوجوان با رفتارهای تند و پرخاشگرانه خود، والدینش را تسلیم خواسته خود می‌کند، یاد می‌گیرد اگر خواسته مشابهی داشت، آن را پرخاشگرانه طلب کند وقتی این فرد در جامعه قرار می‌ گیرد از همین روش برای رسیدن به خواسته ‌های خود استفاده می کند.

از سوی دیگر افراد پرخاشگر نیاموخته ‌اند و نمی‌دانند در صبوری و اجتناب از شتاب ‌زدگی، چنان سودمندی و ارزشی نهفته است که آن را در کمتر صفتی می ‌توان، سراغ گرفت.

اما عاملی که سهمش در بروز خشونت و پرخاشگری بیش از هر عامل دیگری نمود دارد، نبود فرهنگ گفت ‌و گو و مذاکره و مصالحه است در حالی که داشتن این فرهنگ بسیاری از اختلافات را از میان می برد و مانع تبدیل شدن آن به تضاد و تعارض و کشمکش می شود. با این اوصاف می توان به نقش والدین و آموزش و پرورش در تربیت صحیح افراد پی برد.

همان طور که پیش از این گفته شد، نمونه این گونه نزاع ها و قتل ها در صفحات حوادث بسیار است که افراد به بهانه های واهی؛ چرا به من نگاه کردی، تنه زدی، سبقت گرفتی و هزاران بهانه دیگر با یکدیگر درگیر شده و اتفاقی تلخ را برای دو خانواده رقم می زنند در ادامه به نمونه ای از این پرونده ها اشاره می شود.

کندن گوش برادر زن با دندان

شاید شنیده باشید؛ اخیرا خبری در رسانه ها و فضای مجازی منتشر شد که مردی در نهایت خشونت و عصبانیت، گوش برادرزنش را با دندان گاز گرفته و این گاز گرفتگی به حدی بوده که منجر به کنده شدن گوش وی شده است.

آبان ماه امسال، پرونده ای از کلانتری 106 نامجو به اداره شانزدهم پلیس آگاهی تهران بزرگ ارجاع شد که طی آن شکات پرونده عنوان کرده بودند، دامادشان آنها را به قتل تهدید کرده است.

با تشکیل پرونده مقدماتی با موضوع تهدید به ارتکاب جنایت و برابر هماهنگی با شعبه اول بازپرسی دادسرای ناحیه چهار تهران، تحقیقات برای دستگیری متهم در دستورکار کارآگاهان اداره شانزدهم پلیس آگاهی قرار گرفت و در همان تحقیقات اولیه مشخص شد متهم طی یک نزاع و درگیری با 2 برادر زنش اقدام به کندن گوش یکی از آنها کرده و پس از آن همسر و اعضای خانواده او را به قتل تهدید کرده است.

برادر زن متهم، در خصوص شب درگیری به کارآگاهان می گوید، مهر ماه امسال خواهرم با من و برادرم تماس گرفت و گفت که همسرش (داماد خانواده) او را مورد ضرب و جرح قرار داده و ما برای حمایت از خواهرمان به خانه شان رفتیم؛ داخل خانه با دامادمان درگیر شدیم که ناگهان وی به من حمله کرده و با دندان گوش چپ مرا گاز گرفت و کند و پس از آن هم متواری شد و طی این مدت در تماس های مکرر تلفنی، خواهرم و ما را تهدید به قتل می کند.

کارآگاهان با انجام اقدامات پلیسی اطلاع پیدا کردند که داماد خانواده پس از درگیری مدتی از تهران متواری شده و پس از چند روز مجددا بازگشته است؛ در ادامه مخفیگاه وی در منزل یکی از دوستانش در بلوار فردوس شناسایی و در نهایت دستگیر و به اداره شانزدهم پلیس آگاهی تهران بزرگ منتقل شد.

متهم پس از انتقال به اداره شانزدهم در اظهاراتش به کارآگاهان گفت، نزدیک به 10 سال است ازدواج کرده ام تا اینکه حدود 2 ماه پیش و به اصرار اعضای خانواده همسرم به تهران آمدیم، از آن زمان به بعد دخالت های آنها، زمینه آغاز اختلافات من و همسرم شد تا اینکه در روز حادثه با همسرم درگیری شدیدی پیدا کردم و او بلافاصله به برادرانش زنگ زد و آنها نیز به خانه ما آمدند که در ادامه باهم درگیر شدیم.

این متهم با صدور قرار قانونی برای انجام تحقیقات تکمیلی در اختیار اداره شانزدهم پلیس آگاهی تهران بزرگ قرار گرفت.

قتل به خاطر پارک نامناسب خودرو

چندی پیش در خبرها آمده بود که جوانی 28 ساله که بر سر پارک نامناسب خودرو در یکی از خیابان های یکی از شهرستان های کشور، دست به چاقو برد و رشته زندگی جوان دیگری را برید در دام پلیس آگاهی گرفتار شد.

با حضور ماموران و تحقیقات اولیه مشخص شد که راننده یک دستگاه تیبا در حال پارک کردن خودروی خود بوده که با یک دستگاه موتورسیکلت که در کنار خیابان پارک شده بود به صورت جزیی برخورد کرد که راکب موتورسیکلت پس از درگیری لفظی با یک قبضه چاقو راننده خودرو تیبا را مصدوم و وی را به قتل رساند.
موضوع به صورت ویژه در دستورکار ماموران پلیس آگاهی قرار گرفت و قاتل در کمتر از 24 ساعت در مخفیگاهش دستگیر شد.

قاتل که اعتیاد شدید به مواد مخدر دارد، در بازجویی فنی و تخصصی پس از اعتراف به جرم خود، اظهار ندامت کرد و بازگو کرد که یک لحظه عصبانیت و غرور بیجا زندگی ام را به تباهی کشید.

همسرکشی در 80 سالگی

مرکز اطلاع رسانی پلیس آگاهی تهران بزرگ از وقوع یک نزاع خانوادگی در منزلی واقع در خیابان جمال زاده خبر داد که طی آن مردی 80 ساله همسرش را به قتل رساند. ساعت 22 و 30 دقیقه شانزدهم آذر از طریق مرکز فوریت های پلیسی 110 وقوع یک فقره فوت مشکوک در خیابان جمال زاده شمالی به کلانتری 148 انقلاب اعلام شد.

بر اساس این گزارش با حضور مأموران در محل مشخص شد پیرزنی از ناحیه سر مجروح شده و جان خود را از دست داده است؛ همسر متوفی در اظهارات اولیه مدعی شد همسرش به علت کهولت سن تعادل خود را از دست داده و از ناحیه سر با مبلمان برخورد و فوت کرده است.

با توجه به تناقض گویی های همسر متوفی به نام «عزت» و با هماهنگی با بازپرس شعبه دوم دادسرای ناحیه 27 تهران، فرد مذکور برای انجام تحقیقات به اداره دهم ویژه قتل پلیس آگاهی تهران بزرگ منتقل شد.
همچنین با آغاز تحقیقات از همسر متوفی این شخص بارها همان اظهارات اولیه خود را تکرار می کرد تا در نهایت به قتل همسرش با انگیزه اختلافات خانوادگی اعتراف کرد.

بر اساس گزارش ارسالی پلیس آگاهی متهم اعتراف کرد: در تاریخ 15 آذر برای ویزیت به پزشک مراجعه کرده بودم که پزشک پس از مشاهده مدارک پزشکی عنوان داشت که جهت درمان قطعی نیاز به جراحی دارم؛ زمانی که به خانه آمده و موضوع را با همسرم مطرح کردم بر خلاف انتظار همسرم گفت که حوصله مریض داری ندارد.
وی ادامه داد: از این حرفش بسیار ناراحت شده و با یکدیگر درگیری لفظی پیدا کردیم که ناگهان با برداشتن میز عسلی ضربه ای به سر همسرم وارد کرده و او روی زمین افتاد و... .

با اعتراف صریح متهم به ارتکاب جنایت قرار بازداشت موقت از سوی بازپرس شعبه دوم دادسرای ناحیه 27 تهران صادر و متهم برای انجام تحقیقات تکمیلی در اختیار اداره دهم پلیس آگاهی تهران بزرگ قرار گرفت.

نزاع در بندر ترکمن و قتل یک جوان

درگیری و نزاع چند جوان در حوالی روستای قره قاشلی این شهرستان منجر به مرگ یکی از آنها در اثر ضربه چاقو شد.

چندی پیش در حوالی یک دامداری در ابتدای روستا چند جوان باهم درگیر شده اند که در این نزاع یکی از آنها بر اثر اصابت ضربات چاقو به قتل رسید و دو نفر دیگر مجروح شدند.

عامل قتل از محل متواری شد و تحقیقات در ارتباط با شناسایی مخفیگاه وی همچنان ادامه دارد.

لجبازی به قتل منجر شد

ماجرای پرونده قتل دیگری که در مشهد رخ داد از این قرار بود که راننده یک دستگاه پژو 405 وارد کوچه ای یک طرفه شد در همین هنگام سرنشینان یک دستگاه پراید و یک دستگاه پژوی دیگر هم از آن طرف کوچه در حرکت بودند که خودروها با یکدیگر شاخ به شاخ شدند و مقابل هم قرار گرفتند.

هر کدام از رانندگان خود را مستحق عبور می دانستند و با اصرار و لجبازی قصد داشتند دیگری را وادار کنند تا به صورت دنده عقب حرکت کرده و مسیر کوچه را برای عبور باز کند.

این لجبازی ها لحظاتی بعد شکل هولناکی به خود گرفت و ناگهان تیغه های خنجر و چاقو در تاریکی شب درخشید و با فریادهای توهین آمیز گره خورد، در همین حال سرنشینان خودروها چهره های خشم آلود خود را به یکدیگر نشان می دادند و چاقو به دست به طرف مقابل حمله می کردند.

در این میان سرنشینان پژو به سوی سرنشینان پژوی دیگر حمله ور شدند و در حالی که چاقوها را در هوا می چرخاندند، راننده 30 ساله را با واردآوردن چند ضربه، نقش بر زمین کردند. این نزاع خونین همچنان ادامه یافت تا اینکه سایر سرنشینان خودروها نیز با واردآمدن ضربات مهلک خنجر و چاقو به شدت مجروح شدند.

خون زیادی در محل نزاع ریخته بود که با تماس های مردمی، نیروهای انتظامی و امدادی به محل حادثه رسیدند. چند مجروح که خون آلود بر زمین افتاده بودند، به مراکز درمانی انتقال یافتند اما تلاش پزشکان برای نجات راننده 30 ساله نتیجه ای نداشت.

با صدور دستورات ویژه مقام قضایی، کارآگاهان اداره جنایی پلیس آگاهی خراسان رضوی در یک عملیات هماهنگ موفق شدند تعدادی از عاملان این نزاع خونین را دستگیر کنند.

جوانی 23 ساله به قتل رسید و جوانی 22 ساله قاتل شد

درگیری بین دو گروه از جوانان ساکن خیابان محمودی آغاز و طی آن جوانی به نام مهدی 23 ساله از ناحیه گردن مورد اصابت ضربه چاقو قرار گرفت و با وجود انجام اقدامات درمانی و به علت شدت ضربه وارده به ناحیه حیاتی گردن، جان خود را از دست داد.

در تحقیقات میدانی از محل درگیری مشخص شد دو برادر به نام های رضا (22 ساله)، جواد (24 ساله) و یکی از دوستانشان به نام مسعود ( 23 ساله ) با گروهی دیگر از جوانان ساکن خیابان محمودی درگیر و رضا با ضربه چاقو مقتول را از ناحیه گردن مجروح کرده است.

برابر تحقیقات به عمل آمده مقتول به همراه دوستانش در بیشتر شب ها مقابل ساختمان محل سکونت دو برادر (رضا و جواد) تجمع می کردند و همین موضوع زمینه اعتراض و در نهایت اختلاف دو برادر با مقتول و دوستان وی را ایجاد کرده بود.

با شناسایی رضا به عنوان فرد ضارب و متهم اصلی پرونده (از طریق اظهارات شاهدان صحنه درگیری)، دستگیری وی در دستورکار کارآگاهان اداره دهم قرار گرفت اما مشخص شد که متهم از شب درگیری از محل سکونت خود متواری شده است.

در تحقیقات پلیس مشخص شد که رضا مدتی به یکی از شهرهای شمالی کشور متواری و در آنجا مخفی بود و به تازگی به تهران بازگشته و در منزل یکی از بستگان نزدیک خود در خاوران، هاشم آباد مخفی شده است.

در نهایت متهم دستگیر و به اداره دهم پلیس آگاهی تهران بزرگ منتقل شد. رضا پس از دستگیری اعتراف کرد که شب حادثه پس از شرب خمر به همراه برادرم و مسعود در بالکن خانه ایستاده بودیم که با مقتول و دوستانش چشم تو چشم شدیم و از آنجا درگیری لفظی بین دو گروه آغاز شد؛ چاقویی از داخل آشپزخانه برداشتم و به همراه برادرم و مسعود از خانه خارج شدیم و با شروع درگیری در یک لحظه با چاقو ضربه ای به مقتول زدم و به سرعت از محل فرار کردم.

مرگ پیرمرد تهرانی در نزاع ناشی از تخلف رانندگی

در پرونده دیگری که طی چند سال گذشته اتفاق افتاد، یک فقره درگیری منجر به جرح در بلوار فردوس شرق - تقاطع وفا آذر به کلانتری 133 شهرزیبا اعلام شد که با حضور مأموران در محل مشخص شد فردی به نام عباس (62 ساله) با یک دستگاه خودرو سواری پژو پارس سفید رنگ در جهت خلاف خیابان یک طرفه در حال تردد بوده که این موضوع زمینه درگیری او با راننده یکی از خودروهای سواری و در ادامه مجروحیت وی از ناحیه سر شده است.

عباس، به علت مصدومیت از ناحیه سر به بیمارستان منتقل و فرد ضارب به نام ناصر نیز پس از تأمین قرار قانونی آزاد شد.

از بیمارستان به کلانتری 133 شهرزیبا اعلام شد که عباس با وجود انجام اقدامات درمانی و به علت شدت صدمات وارده فوت کرده است. ناصر، که پس از اطلاع از مرگ عباس از محل سکونت خود متواری شده بود، با انجام اقدامات پلیسی دستگیر شد و اعتراف کرد که شب حادثه متوفی با خودرو پرشیا سفید رنگ به جهت خلاف خیابان اصلی در حرکت بود که همین موضوع ترافیک شدیدی را در خیابان ایجاد کرد که با توجه به اعتراض تمام رانندگان، وی حاضر به عقب رفتن نبود و این موضوع باعث درگیری لفظی بین ما شد که ناگهان متوفی از خودرو پیاده شد و در حضور همسر و فرزندانم به من فحاشی کرد.

من نیز در حالی که عصبانی شده بودم، با دو دست ضربه ای به سینه او زدم و او را هل دادم که ناگهان وی به زمین افتاد و از پشت سر به آسفالت برخورد و دچار خونریزی شد و از حال رفت و توسط اورژانس به بیمارستان منتقل شد.

مجازات نزاع چیست؟

در پرونده های مرتبط با نزاع هایی که منجر به قتل شده، دیده شده است که گاه نزاعی جزیی بین دو نفر تبدیل به نزاع گروهی و در نهایت قتل شده است، برخی از افراد با نیت خیرخواهی، وارد یک نزاع می شوند و به راحتی یک نزاع گروهی به وجود می آید و گاه دیده شده که همین افراد خیرخواه در درگیرها آسیب دیده و گاه به قتل می رسند، اما در برخی از این نزاع ها، آن دسته از افراد خشونت طلب، با دیدن هرگونه نزاع و درگیری به میدان نزاع آمده و به درگیرها دامن می زنند و خود این افراد مسبب قتل می شوند.

در قانون مجازات اسلامی برای نزاع های گروهی، پیش بینی هایی شده است، منازعه یکی از جرایم علیه اشخاص محسوب می ‌شود که غیرقابل گذشت است. تحقق این جرم، منوط به شرکت حداقل سه نفر و ایجاد یکی از نتایج مصرح در ماده 615 بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی است.

گاهی اوقات وقوع جنایت در شرایط خاص، علاوه بر مجازات معین، موجب کیفر تعزیری نیز می‌شود. منازعه با یکدیگر، شرایط و موقعیت خاصی است که وقوع جنایت در آن وضعیت، موجب تعزیر خواهد بود. منازعه به این معنا است که همه شرکت ‌کنندگان مرتکب زد و خورد شوند؛ حال اگر گروهی صرفا مضروب واقع شده و عکس‌العملی از خود نشان ندهند، مشمول شرکت در نزاع دسته‌ جمعی نخواهند بود.

مجازات هر یک از شرکت ‌کنندگان در نزاع، حسب نتایج حاصله متفاوت خواهد بود و در هر حال فارغ از اینکه عامل جنایت مشخص باشد یا خیر، تمام شرکت ‌کنندگان در نزاع قابل مجازات هستند و در صورت معلوم بودن عامل جنایت خاص، مجازات قصاص یا دیه نیز در خصوص وی اجرا خواهد شد. جبران ضرر و زیان ناشی از منازعه، به عهده همه منازعه ‌کنندگان اعم از ضارب و مصدوم است.

بر اساس ماده 615 قانون مجازات اسلامی، هرگاه عده‌ای با یکدیگر منازعه کنند، هر یک از شرکت‌ کنندگان در نزاع، حسب مورد به مجازات مقرر محکوم می‌شوند. بر اساس این ماده قانونی، هر یک از شرکت کنندگان در نزاع حسب مورد به مجازات زیر محکوم می‌شوند:

1- در صورتی که نزاع منتهی به قتل شود به حبس از یک تا سه سال.
2- در صورتی که منتهی به نقص عضو شود، به حبس از یک تا سه سال.
3- در صورتی که منتهی به ضرب و جرح شود، به حبس از سه ماه تا یک سال.

تبصره یک - در صورتی که اقدام شخص، دفاع مشروع تشخیص داده شود، مشمول این ماده نخواهد بود.

تبصره دو - مجازات‌های فوق مانع اجرای مقررات قصاص یا دیه حسب مورد نخواهد شد.

به عبارت دیگر اگر یکی از منازعین مرتکب قتل فرد دیگری شده باشد، حسب مورد مجازات قتل عمدی یا قتل غیرعمدی را نیز باید تحمل کند.

پرداخت دیه

همان‌گونه که گفته شد، مجازات حبس مقرر در بندهای سه ‌گانه ماده 615 بخش تعزیرات قانون مجازات اسلامی، اعم از اینکه عامل صدمه مشخص باشد یا نامشخص، لازم‌الاجرا است.

بدیهی است اگر عامل صدمه مشخص نباشد، نمی‌توان صحبت از قصاص نفس یا عضو به میان آورد چرا که با شک و شبهه نمی‌توان حکم به قصاص نفس یا عضو دیگری صادر کرد و مسلما این امر خلاف منطق و موازین شرعی است. برخی معتقدند که مطالبه ضرر و زیان در جایی که عامل مشخص نیست، وجاهت قانونی ندارد زیرا وقتی عامل صدمه مشخص نباشد به لحاظ عدم احراز رابطه علیت بین رفتار مرتکب و صدمه، موجبی برای مطالبه ضرر و زیان نیست. در نتیجه در بحث منازعه صرفا می‌توان اقامه شکایت کیفری کرد اما به نظر می‌رسد که امکان مطالبه دیه وجود دارد. چون صدمه‌ ای اعم از قتل یا جرح یا نقص عضو وارد شده و بدون تردید منازعه نیز سبب آن بوده است.

اعدام یا بخشش؟

برخی از افراد جسور، گمان می کنند با هر درگیری و نزاعی، راه فراری دارند، برخی بعد از درگیری و ارتکاب قتل عمد یا غیرعمد، از چنگ قانون فرار می کنند اما غافل از آنکه راه گریزی نیست، برخی نیز تصور می کنند، می توانند با پرداخت دیه از اعدام جان سالم به در ببرند اما باید بدانند رضایت خانواده مقتول مهم ترین شرط بخشش از اعدام است. هر چند خانواده هایی با گذشته پیدا می شوند که از اعدام قاتل عزیزانشان می گذرند اما هستند خانواده هایی که به هیچ عنوان حاضر نیستند از خون عزیزانشان گذشت کنند.

مثل نزاعی که در لاهیجان اتفاق افتاد و نوجوانی 17 ساله به دلیل ارتکاب قتل راهی زندان شد و جوانی 18 ساله به قتل رسید، در این اتفاق تلخ، دو نوجوان پس از درگیری لفظی با هم به نزاع پرداختند که در این جریان ، جوان 18 ساله بر اثر اصابت چاقو به قفسه سینه‌ اش مجروح و در اثر شدت جراحات در بیمارستان فوت کرد.

در نزاع دیگری دو نوجوان 18 و 15 ساله تهرانی با یکدیگر درگیر می شوند، پسر 18 ساله اهمیتی به گفته های پسر 15 ساله نمی دهد و این مساله پسر 15 ساله را عصبانی کرده، به خانه بر می گردد و با چاقویی به دست باز می گردد و از پشت سر بدون اینکه پسر 18 ساله بداند که پشت سرش چه خبر است، ضربه ای کاری به گردن وی وارد می کند که این ضربه سبب کشته شدن وی می شود.

پسر قاتل بعد از سپری کردن زمان محکومیت و در نهایت به دلیل عدم رضایت خانواده مقتول به دار مجازات آویخته می شود و خانواده مقتول برای همیشه خانه و کاشانه خود را رها کرده و به شهر دیگری نقل مکان می کنند.

البته لازم به ذکر است که در بسیاری از اینگونه قتل ها، خانواده هایی بوده اند که در عین رأفت و مهربانی از قصاص قاتل گذشته و رضایت داده اند مانند به قتل رسیدن حمیدرضا 18 ساله در تیرماه سال 1390 در محله جیحون - هاشمی تهران که در کمال ناباوری به قتل رسید آن هم بی گناه، در یک نزاع خیابانی و در سرمستی عده ای جوان که در نهایت خانواده مقتول از قصاص قاتل جوان فرزندانشان در فروردین ماه سال 1394 صرف نظر کردند.

یا گذشت والدین مازندرانی از قصاص قاتل فرزندشان، داستان از این قرار بود که آبان ماه سال 1386، یک دعوای ساده در چهارشنبه بازار شهر کوچک رویان از توابع شهرستان نور، زندگی یک جوان 18 ساله را به پایان رساند، والدین مقتول در لحظه ای که باید صندلی را از زیرپای قاتل رها می کردند به ناگاه و در برابر دیدگان نگران حضار، طناب را از گردن متهم باز کرد و به زدن سیلی بر صورت او بسنده کرده و از قصاص وی درگذشتند.

البته همیشه در روی یک پاشنه نمی چرخد چرا که برخی از خانواده های مقتولین تحت هیچ شرایطی حاضر به گذشت از قصاص عزیزانشان نشده اند که البته قانون به صراحت اعلام کرده که این خواسته، خواسته ای بر حق برای خانواده های مقتول است.

هر ساله در اثر نزاع های خیابانی ضمن اینکه عده ای به قتل می رسیدند، عده ای نیز مجروح شده و به پزشکی قانونی مراجعه می کنند که البته برخی از این جراحات به حدی جدی است که قابل جبران نیست و ضمن پرداخت هزینه های مالی، هزینه های روحی و روانی بسیاری برای خانواده ها به همراه دارد چرا که برخی از این آسیب دیدگان، سرپرست خانواده هستند.

افزایش 6.6 درصدی نزاع

بر اساس آماری که اخیرا سازمان پزشکی قانونی اعلام کرده است، در 8 ماه امسال (1397)، جمعا 416 هزار و 799 پرونده نزاع به مراکز پزشکی قانونی کشور ارجاع شد که در مقایسه با 390 هزار و 972 پرونده ارجاعی در مدت زمان مشابه سال گذشته، این آمار، 6.6 درصد افزایش را نشان می دهد.

بر اساس این گزارش، پرونده های ارجاعی نزاع مردان در 8 ماهه امسال، 283 هزار و 849 و پرونده های ارجاعی نزاع زنان در این بازه، 132 هزار و 950 مورد بوده است. مردادماه با 60 هزار و 73 و پس از آن تیر و شهریور با 59 هزار و 719 و 55 هزار و 460، ماه های دارای بیشترین پرونده ارجاعی نزاع و فروردین ماه با 41 هزار و 834 و آبان با 43 هزار و 245، ماه های دارای کمترین میزان پرونده های ارجاعی نزاع به مراکز پزشکی قانونی بوده اند.

در بین استان ها نیز، بدون در نظر گرفتن جمعیت و تنها بر اساس فراوانی، تهران با 68 هزار و 622 اولین، خراسان رضوی با 34 هزار و 709 دوم و اصفهان با 30 هزار و 8 پرونده، استان های دارای بیشترین پرونده ارجاعی با موضوع نزاع بوده اند. در بین کمترین ها نیز ایلام با 2 هزار و 305، خراسان جنوبی با 2 هزار و 376 و بوشهر با 3 هزار و 232، استان های دارای کمترین پرونده های ارجاعی با موضوع نزاع، طی 8 ماه امسال (1397) هستند.

علل افزایش میزان نزاع و درگیری

امان الله قرایی مقدم استاد جامعه شناسی دانشگاه خوارزمی چندی پیش در گفت و گو با ایرنا در تشریح علل افزایش نزاع و درگیری، گفت: با افزایش فشار زندگی، گرانی و تورم، پرخاشگری، خشونت، دعوا و نزاع و در نتیجه انواع جرایم افزایش پیدا کرده است. با توجه به اینکه همه چیز به اقتصاد برمی گردد، محدودیت ها و محرومیت ها برخوردهای خیابانی و خشونت را در جامعه افزایش داده است. البته این امر از قبل پیش بینی شده بود که نبود شرایط مساعد برای زندگی، تامین معاش، آرامش و آسودگی خیال همه زمینه های بروز درگیری را به وجود می آورند.

وی در خصوص اینکه چگونه فساد اقتصادی به افزایش میزان نزاع و درگیری دامن زده است، گفت: در جامعه شناسی بحثی به نام تئوری چرخش در خشونت وجود دارد به این صورت که خشونت از خشونت زاده می شود. این امر از نمایش خشونت در یک فیلم گرفته تا انتشار اخباری دیگر در زمینه حقوق های نجومی و رشوه فضا را برای ارتکاب جرایم، نزاع و درگیری مستعد ساخته است.

قرایی مقدم در خصوص اینکه چرا میزان خشونت و نزاع در شهرهای بزرگ نسبت به شهرهای کوچک تر بیشتر است، گفت: در شهرهای بزرگ چون هم مادی گرایی بیشتر حاکم است و هم بی هویتی، خشونت به یک امر عادی تبدیل شده است. افراد در شهرهای بزرگ دچار خلائی به نام تنهایی شده اند و برای رفع تنهایی شان و کسب هویت دست به کارها و فعالیت هایی می زنند که در مرکز توجه قرار گیرند که خشونت، نزاع و درگیری می تواند یکی از این روش ها باشد. از طرفی چون نظارت اجتماعی کاهش یافته و افراد نسبت به یکدیگر غریبه هستند، ارتکاب جرایم و درگیری می تواند به یک امر عادی تبدیل شود.

توصیه های پلیس در نزاع های خیابانی

پلیس آگاهی نیروی انتظامی، عدم صبوری و پائین بودن سطح تحمل افراد، عصبانیت های انفجاری و شدید، رفتار توهین آمیز نسبت به افراد جامعه و عصبانی کردن دیگران و آگاهی و توجه نداشتن نسبت به عواقب درگیری و رفتار خشونت آمیز و حمل سلاح گرم و سرد، را از عوامل موثر در نزاع های خیابانی منجر به قتل عنوان می کند.

پلیس آگاهی همچنین در ارایه راهکارهای پیشگیرانه به شهروندان توصیه می کند که در برابر مشکلات و اتفاقات زندگی آستانه تحمل خود را بالا ببرند چرا که اتفاقات بد و فاجعه آمیز فقط برای دیگران اتفاق نمی افتد.
به گفته پلیس آگاهی همچنین کنترل خشم در برابر مسائلی که باعث عصبانیت می شوند، بهترین پاسخ است. ورزش کردن نیز یکی از بهترین راه ها برای تخلیه انرژی مازاد است که می تواند برای کنترل کردن عصبانیت به شما کمک کند.

پلیس آگاهی همچنین توصیه می کند در هیچ شرایطی با خود سلاح حمل نکرده و این را به فرزندانتان نیز بیاموزید. از تحریک دیگران با پرخاشگری و ناسزا گفتن به شدت بپرهیزید. در شرایط متشنج، بهترین کار حفظ خونسردی و پایان دادن به تنش است.

رعایت اصول اخلاقی و مذهبی می تواند از شما و فرزندانتان در برابر بسیاری از مسائل حفاظت کند. با ایجاد فضایی سالم و صمیمی می توانید به بهترین شکل ممکن بر عملکرد فرزندانتان نظارت کنید. به جای مداخله در درگیری های سنگین و خطرناک، با پلیس 110 تماس بگیرید.

منبع: ایرنا