شناسایی هشت پلنگ نادر در کوه‌های یزد

اعتمادآنلاین| ‌ اعظم حبیبی‌پور با اشاره به ظرفیت‌های زیست محیطی استان، اظهار کرد: با بررسی‌های انجام شده در مناطق کوهستانی شهرستان بافق هشت قلاده پلنگ شناسایی شد.

وی افزود: با کنترل از دوربین‌های تله‌ای در منطقه خوشبختانه همزمان دو پلنگ ماده با طوله مشاهده شد که این بیانگر امنیت، حفاظت و طعمه مناسب برای حیوانات گوشت‌خوار مانند پلنگ است.

معاون حفاظت محیط زیست استان یزد گفت: پلنگ‌ایرانی یکی از بزرگترین نژاد پلنگ‌های دنیا و بزرگترین گربه سان در کشور است.

حبیبی‌پور در ادامه تصریح کرد: کاهش جمعیت و محدوده زندگی، این گربه سان را در فهرست گونه‌های در مرز تهدید به انقراض قرار داده ‌است.

این مسئول در پایان خاطرنشان کرد: مناطق کوهستانی بافق یزد محل مناسبی برای زیست این گربه‌سان بزرگ است.

پلنگ ایرانی، بزرگترین یا یکی از بزرگترین زیرگونه‌های پلنگ است که بومی غرب آسیا است و در فهرست جانوران «در معرض خطر انقراض» آی‌یوسی‌ان قرار دارد.

اندازه‌ها و رنگ پوشش بدن در مناطق مختلف در گستره پراکنش پلنگ در ایران، تفاوت قابل توجهی با یکدیگر دارند. به طور کلی طول بدن پلنگ‌های بالغ به 160 و گاهی تا 180 سانتی‌متر می‌رسد و طول دم آن‌ها 110 سانتی‌متر است. وزن این پلنگ بعضا تا 90 کیلوگرم و ارتفاع آن تا شانه به 75 سانتی‌متر می‌رسد.

شمار پلنگ‌های ایرانی بالغ در سراسر کشورهای محل زیست آن کمتر از 871 تا 1290 قلاده برآورد می‌شود.

ایران مهمترین زیستگاه پلنگ در خاورمیانه است و جمعیت مناسب پلنگ در این کشور امکان بقای گروه‌های کوچک این حیوان در قفقاز، شرق ترکیه و احتمالاً ترکمنستان را از راه مهاجرت‌های بین‌مرزی افزایش می‌دهد. با این حال تراکم جمعیتی پلنگ در ایران بسیار پایین است و 0٫06 تا 0٫1 قلاده در هر 100 کیلومترمربع برآورد می‌شود.

اصلی‌ترین تهدید پیش‌روی بقای این حیوان جدا شدن زیستگاه‌ها و قطع ارتباط ژنتیکی گروه‌های مختلف این حیوان است که معمولاً به تشکیل گروه‌های بسیار کوچک منجر شده‌است، به‌طوری‌که در همه قلمرو زیستی این حیوان هیچ گروه جمعیتی وجود ندارد که دربرگیرنده بیش از 100 پلنگ بالغ باشد.

کاهش طعمه بر اثر شکار انسان‌ها، گسترش زیربنایی، مزاحمت‌های انسانی و از میان رفتن زیستگاه (شامل چیدن گیاهان و قارچ‌های خوراکی، ساخت معدن، جاده‌سازی، جنگل‌زدایی، آتش‌سوزی و چرای دام) عواملی‌ست که منجر به تکه‌تکه شدن زیستگاه‌های حیوان شده‌است.

نتیجه تصمیم‌های‌ اشتباه زیست‌محیطی در چند سال گذشته، پلنگ ایرانی را معرض انقراض قرار داده و حالا متخصصان ایرانی و آلمانی قصد دارند تا با استفاده از روشی جدید، همه این مشکل به وجود آمده را به نوعی حل کنند.

یکی از رسانه‌ها 25 بهمن ماه نوشته در هفته‌ای که گذشت متخصصان این دو کشور روی پلنگ ایرانی «کیجا» در باغ وحش ارم تهران عمل لقاج مصنوعی انجام دادند و بسیاری بر این باورند که در صورت موفقیت آمیز بودن این عمل جراحی خطر انقراض این گونه ارزشمند پلنگ ایرانی کاهش پیدا می‌کند.

«کیجا» یکی از مهمترین پلنگ‌های ایرانی موجود در باغ وحش تهران در معرض انقراض است. پیش از این امکان لقاح مصنوعی کیجا، پلنگ ایرانی ماده باغ وحش تهران با دو پلنگ نر ایرانی بررسی شده بود.

به گفته ایمان معماریان، دامپزشک باغ وحش تهران لقاح مصنوعی تحت نظر برنامه جهانی EEP (اتحادیه باغ وحش‌های اروپا) انجام شده و آن‌ها این برنامه را با هدف تکثیر گونه‌های در خطر انقراض را کنترل می‌کنند.

او در این رابطه گفت: سال گذشته یک پلنگ ایرانی نر از باغ وحش کشور پرتغال به ایران فرستاده شد تا بتوانیم برای باردار کردن «کیجا» از این پلنگ نر استفاده کنیم. همچنین حدود سه سال گذشته از یک پلنگ ایرانی اسپرم گرفتیم و از آن در نیتروژن مایع نگه‌داری کردیم. البته لقاح مصنوعی چندین بار در دنیا انجام شده ولی متأسفانه در بیشتر مواقع موفقیت آمیز نبوده است.

اما هنوز نتیجه این اقدام مشخص نشده و تا چند ماه دیگر مشخص می‌شود که لقاح مصنوعی موفقیت آمیز بوده یا نه.

به طور کلی استفاده از لقاح مصنوعی برای نجات گونه‌های در حال انقراض روشی است که در دهه گذشته روی حیوانات مختلفی امتحان شده و در میان دانشمندان در رابطه نتیجه این اقدام نظرات مختلفی وجود دارد.

منبع: ایسنا