سرنوشت نامعلوم گوزن زرد ایرانی پس از سیل

اعتمادآنلاین| ‌ سیل یک بلای طبیعی است که علاوه بر وارد کردن خسارت به جان و مال انسان و نابودی طبیعت، حیات جانوران در میسر خود را نیز به خطر می‌اندازد.

ایران منطقه‌ای است که سال‌ها حیات وحش و تنوع زیستی‌اش در معرض خطر نابودی قرار گرفته است، لذا برای حفاظت از آن‌ها اقدامات گوناگونی صورت گرفت، اما زمانی که حادثه‌ای طبیعی مانند زلزله، سیل و غیره رخ می‌دهد حتی خود انسان و اقدامات حفاظتی‌اش نیز نمی‌تواند از بروز این قبیل حوادث جلوگیری کند.

در روزهای اخیر شاهد وقوع سیل در برخی از استان‌های کشور بودیم. مناطقی که خود منبع زیستگاه حیات وحش محسوب می‌شدند. براساس گزارش‌های مربوط به سیل‌های اخیر، سیلاب در مناطق سیل زده غرب و جنوب کشور خسارات بسیاری را به حیات وحش وارد کرده است. لذا در استان‌های سیل زده‌ای همچون گلستان، لرستان و خوزستان که عمق حادثه بیشتر بود، حیات وحش نیز بیشتر در معرض خطر نابودی قرار گرفت. حال گونه‌های در خطر انقراض مانند گوزن زرد، سمندر لرستانی و لاک پشت‌های فراتی از جمله حیات وحشی هستند که جمعیت و حیات آن‌ها با وقوع حوادث طبیعی همچون سیل به خطر می‌افتد.

سرهنگ جمشید محبت خانی فرمانده یگان حفاظت محیط زیست سازمان حفاظت محیط زیست در خصوص خسارت‌های وارده به حیات وحش در مناطق سیل زده کشور اظهار کرد: در منطقه سیل زده استان گلستان حدود 200 رأس کل، بز و میش تلف شدند.

وی افزود: همچنین در استان مازندران 2 رأس قوچ و 2 رأس شیشک بر اثر وقوع سیل تلف شدند.

محبت خانی با بیان اینکه برخی از گونه‌های در خطر انقراض در منطقه حفاظت شده خوزستان برای نجات جان خود از خطر سیل مجبور به فرار شدند، گفت: سرنوشت 20 گوزن زرد فراری پس از وقوع حادثه سیل در این منطقه نامعلوم است، اما به کمک محیط بانان یکی از این گونه‌ها پیدا شده است.


گوزن زرد، گونه‌‌ای در خطر انقراض است، چراکه این روز‌ها به دلیل وضعیت نامناسب زیستگاه‌ها، خشکسالی، تغییرات اقلیم و کمبود علوفه جمعیت این گونه رو به کاهش رفته است.

جمعیت گوزن‌های زرد پس از سرشماری در سال 97 به 100 رأس رسید، این درحالی است که در سال‌های گذشته جمعیت این گونه 300 رأس بود.

متأسفانه به دلیل کمبود منابع مالی و اعتبارات تاکنون شرایط زیستگاه این گونه با ارزش بهبود نیافته است و همین امر منجر به نابودی گوزن‌های زرد می‌شود.

زاد و ولد این گونه در سال‌های اخیر نیز منجر به ایجاد مشکلات ژنتیکی در این حیوان شده است، لذا برای احیای گوزن زرد تلاش‌های بسیاری صورت گرفته است و برنامه ملی عمل گوزن زرد ایرانی از سال‌های گذشته تهیه و تدوین شد، اما اجرای برنامه‌های کامل حفاظتی نیازمند تخصیص بودجه‌های کافی است.

مجید خرازیان مدیرکل دفتر حیات وحش و تنوع زیستی سازمان محیط زیست در رابطه با گوزن‌های زرد ایرانی که در خطر انقراض هستند، اظهار کرد: گوزن زرد جزء گونه‌های جانوری در معرض خطر انقراض است که سازمان محیط زیست در برنامه 5 ساله ششم، اهدافی برای حفاظت از این گونه دارد.

وی افزود: حدود دو سال است که برای گوزن زرد برنامه عمل تدوین شده که به استان‌های هدف نیز این برنامه ابلاغ شده است.

خرازیان مقدم گفت: هدف از اجرای برنامه‌های عمل که جزئی از مفاد مندرج در بند ط. از ماده 38 قانون برنامه 5 ساله ششم است، تدوین و عمل به قانون بوده و ما مکلف به اجرای آن هستیم.

وی افزود: برای اجرای 9 برنامه از 10 برنامه عمل که به استان‌ها ابلاغ شده با محدودیت اعتبار مواجه هستیم.

مدیرکل دفتر حیات وحش و تنوع زیستی سازمان محیط زیست بیان کرد: 10 برنامه دیگر را نیز تدوین خواهیم کرد، اما اجرای آن برنامه‌ها که برعهده ادارات کل محیط زیست استان‌ها است، مستلزم تخصیص اعتبارات است.

وی ادامه داد: برای اجرای 30 برنامه عمل در برنامه 5 ساله ششم، حداقل 300 میلیارد تومان اعتبار نیاز داریم، در صورتی که تنها 5 درصد اعتبارات لازم برای اجرای برنامه عمل در بخش تنوع زیستی در سال 96 و 97 تأمین شده است.

خرازیان مقدم تصریح کرد: اجرای برنامه عمل مستلزم اعتبارات نیست، اما اعتبار به عنوان یک شرط لازم باید وجود داشته باشد و امیدواریم که در سال 98 اعتبارات لازم برای اجرای برنامه گوزن محقق شود.

وی افزود: برنامه تدوین شده برای بقای گوزن زرد، آن است که بتوانیم در سال‌های آینده جمعیت این گونه را نسبت به جمعیت کنونی‌اش که 350 رأس است، دو برابر افزایش دهیم و در مرحله بعد بتوانیم زیستگاه‌های مستعدی را برای آن شناسایی کنیم و این گونه را به زیستگاه‌های جدید شناسایی شده منتقل کنیم.

مدیرکل دفتر حیات وحش و تنوع زیستی سازمان محیط زیست با بیان اینکه تنها زیستگاه مادری گوزن زرد، نوار زرد و چرخه است، تصریح کرد: حدود 20 سال است که از تنها زیستگاه مادری گوزن زرد گزارشی نداریم و مهم‌ترین دلیل آن تخریب زیستگاه است.

خزاریان مقدم گفت: زمانی که زیستگاه مادری تخریب می‌شود، باید زیستگاه‌های جدید و مستعدی را شناسایی کنیم.

منبع: باشگاه خبرنگاران جوان