فشار بی‌تابعیتی سنگین‌تر از فقر است/ فرزندان و مادرانی که از سوی حکومت به رسمیت شناخته نمی‌شوند برای جامعه هزینه خواهند ‌داشت/ تابعیت یک کودک چطور می‌تواند مشکل امنیتی ایجاد کند؟

اعتمادآنلاین| اگرچه لایحه اعطای تابعیت به فرزندان مادر ایرانی در مجلس تصویب شد اما با ایرادات شورای نگهبان مجددا سرنوشت این لایحه دچار ابهام شد. سخنگوی شورای نگهبان در نشست خبری روز شنبه از رد لایحه‌ای خبر داد که قرار بود قانونی سرنوشت‌ساز را اصلاح کند. به گفته عباسعلی کدخدایی، لایحه یادشده با کلیت قانونی موجود «تفاوتی نمی‌کند.» شورای نگهبان همچنین معتقد است مجلس «مباحث کیفری و مسائل امنیتی» را به طور کامل حذف کرده و این مسئله را «خلاف موازین شرع» تشخیص داده است.

البته طیبه سیاوشی نماینده مجلس می‌گوید این لایحه در شورای نگهبان رد نشده و تنها دو ایراد شرعی بر آن اعمال شده است.

عباس عبدی، فعال سیاسی اصلاح‌طلب و روزنامه‌نگار، در گفت‌و‌گو با اعتمادآنلاین از عوارض بی‌توجهی به این لایحه و آسیب‌هایش در جامعه گفت. مشروح این گفت‌وگو را در ادامه می‌خوانید.

* به نظر شما لایحه اعطای تابعیت به فرزندان مادر ایرانی در شرایط فعلی چه تاثیری بر جامعه ما دارد؟

به نظرم دو مساله اهمیت دارد؛ یکی تبعیضی است که بین مادر و پدر (زن و مرد) در انتقال تابعیت قائل شده‌اند. این تبعیض در جامعه انعکاس پیدا می‌کند و در جایگاه پایین‌تر زن در جامعه ما و با این اعطای تابعیت این از بین می‌رود. یعنی بخشی از تبعیض‌ها کمرنگ می‌شود. نکته دیگر اینکه، آن فرزندانی که حاصل این ازدواج‌ها هستند، احساس بی‌پناهی و بی‌تابعیتی می‌کنند. شاید ندانیم یا کسی حس نکند که فشار بی‌تابعیتی بسیار سنگین‌تر از موضوعاتی مثل فقر و چیزهای مشابه است چون ما فقر را می‌توانیم به شکلی حل کنیم (برای مثال با کار کردن) ولی تابعیت را نمی‌توانیم. در دنیای جدید تابعیت یک رکن اساسی از هویت فرد است. بنابراین در مجموع می‌شود گفت عوارضی که این کودکان بدون تابعیت می‌توانستند برای جامعه داشته باشند، با این کار کم می‌شود. از حقوق برابر برخوردار می‌شوند و این نکته مثبتی است که مجموع کنشگران را به آینده امیدوار می‌کند.

* مخالفان این لایحه بر این باورند که اعطای تابعیت به این فرزندان مساله‌ای امنیتی است، نظر شما در این باره چیست؟

نمی‌دانم چطور تابعیت یک بچه، یک کودک می‌تواند برای یک کشور مشکل امنیتی داشته باشد؟ یعنی مثلا هر بچه‌ای مادرش ایرانی است و پدرش خارجی است، آیا بچه به پدرش می‌رود؟ چه کسی همچین چیزی را گفته است؟ اگر اینطور است که باید تابعیت خیلی از کسان دیگر را از جمله پدرانی که علیه امنیت ملی بوده‌اند لغو کرد. البته برای کسی که 18 سال بالاتر است و تا 18 سالگی تقاضای تابعیت نکرده است، شاید باید این موضوع بررسی بشود ولی برای کودکی که مادرش ایرانی است و تحت سرپرستی مادرش است، این موضوع مصداق و مفهومی ندارد.

* برخی بر این باورند که تصویب و اجرایی شدن این لایحه باعث افزایش مهاجرت به ایران و ازدواج با زنان ایرانی می‌شود و همزمان این افزایش مهاجرت را منفی ارزیابی می‌کنند. چنین چیزی درست است؟

مهاجرت به ایران و ازدواج با زنان ایرانی و به وجود آوردن کودکان، یکی از راه‌های افزایش جمعیت است و اصلا ایرادی ندارد. چرا فکر کنیم که چیز بدی است. مهاجرت می‌تواند اتفاق خوبی باشد. ایرانی‌ها به خارج می‌روند، افرادی هم به ایران می‌آیند. نگاه منفی که در ایران نسبت به مهاجرت و مهاجران وجود دارد درست نیست. این قانون هم فکر نمی‌کنم تاثیر تعیین‌کننده‌ای در میزان مهاجرت داشته باشد چون مگر همه خارجی‌هایی که در ایران هستند با زنان ایرانی ازدواج کرده‌اند که حالا به این خاطر به ایران بیایند؟ رویکردهای این چنینی به هیچ عنوان درست نیست.

* مخالفان مدعی هستند که تصویب این لایحه بر آسیب‌های اجتماعی کشور می‌افزاید و به ضرر منافع ملی است، شما چه نظری در این باره دارید؟

اینکه آسیب‌های اجتماعی کشور با تصویب این لایحه اضافه می‌شود، قطعا اشتباه است. کسی که به او تابعیت داده می‌شود، در درون جامعه جذب می‌شود و وقتی جذب شد، می‌شود گفت که به نحوی اجتماعی شده و در جامعه هضم می‌شود. اگر تابعیت نداشته باشد، مشکل‌آفرین خواهد بود. وقتی چنین فردی را طرد می‌کنیم در واقع هزینه‌کرد جرم و جنایت را هم برایش کاهش می‌دهیم.

* در نهایت رها کردن وضع موجود به حال خود به چه چیزی منجر می‌شود؟

رها کردن وضع موجود آینده خوشی در پی نخواهد داشت. این فرزندان و مادرانی که حس می‌کنند از سوی حکومت به رسمیت شناخته نمی‌شوند، حتما برای جامعه مضر خواهند بود. باید وضعیت این‌ها را تعیین تکلیف کنند. این درست نیست که اوضاع نادرست را ببینیم، ولی هیچ اقدامی برای حلش نکنیم.