شرط نداشتن معلولیت در آگهی استخدام صداوسیما خلاف قانون است/ چرا رسانه‌ای که قرار بود بعد از انقلاب دانشگاه عمومی شود به این وضعیت افتاده است؟/ صداوسیما نسبت به مدیرانش بازنگری کند

اعتمادآنلاین| ‌ عاطفه محمودی- سازمان صدا‌و‌سیما در آخرین آگهی استخدامی خود در تیرماه سال جاری داشتن سلامت کامل وعدم معلولیت جسمی را از شرایط استخدام خود ذکر کرد که بازتاب وسیعی در شبکه‌های اجتماعی و فضای مجازی داشت.

امیر‌محمود حریرچی، جامعه‌شناس، در گفت‌و‌گو با اعتمادآنلاین این کار صداوسیما را توهینی به جامعه، به‌خصوص معلولان، می‌داند.

حریرچی با بیان اینکه افراد جامعه باید فرصت‌های شغلی برابر داشته باشند، می‌گوید: «سازمانی که در آگهی استخدامش چنین شرطی گذاشته است درکی از فرصت‌های برابر ندارد.»

این اقدام صداوسیما در حالی صورت گرفته که خود یکی از سازمان‌هایی است که مکلف به فرهنگ‌سازی برای حقوق معلولان است.

نمایندگان با تصویب ماده‌ای از فصل فرهنگ‌سازی و ارتقای آگاهی‌های عمومی این لایحه، وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، سازمان تبلیغات اسلامی، سازمان صداوسیمای جمهوری اسلامی ایران، شهرداری‏‌ها و سایر سازمان‏‌ها و نهادهای دارنده سالن‌های نمایش فیلم را مکلف کردند بدون اخذ هزینه، امکان نمایش آگهی (تیزر)های آموزشی مورد تایید سازمان در خصوص حقوق افراد دارای معلولیت و چگونگی تعامل با این افراد را فراهم آورند.

همچنین سازمان صدا‌و‌سیمای جمهوری اسلامی ایران مکلف شد حداقل پنج ساعت از برنامه‌های خود را در هفته به صورت رایگان و در زمان‏‌های مناسب به برنامه‌های سازمان و تشکل‌های مردم‌نهاد حامی افراد دارای معلولیت، به‌ منظور آشنایی مردم با حقوق، توانمندی‏‌ها و مشکلات این افراد، اختصاص دهد.

قانون در مورد استخدام معلولان چه می‌گوید؟

طبق ماده 15 لایحه حمایت از حقوق معلولان، دولت مکلف است حداقل سه درصد از مجوزهای استخدامی رسمی، پیمانی و کارگری دستگاه‌های دولتی و عمومی اعم از سازمان‌ها، وزارتخانه‌ها، موسسات، شرکت‌ها و نهادهای عمومی انقلابی و دیگر دستگاه‌هایی را که از بودجه کشور استفاده می‌کنند به افراد دارای معلولیت واجد شرایط اختصاص دهد.

امیر‌محمود حریرچی در واکنش به شرط سلامت جسمانی آگهی صداوسیما می‌گوید: «اینکه در این آگهی بر سلامت جسمی تاکید شده خلاف قانون است. در قوانین ما برای معلولان سهمیه‌ای به منظور اشتغال لحاظ شده است. صداوسیما خلاف این قانون عمل کرده است. این بدان معناست که منِ رسانه چنین حقی برای مردم قائل نیستم. این افراد شاید کم‌توان باشند، اما ناتوان نیستند. از جامعه معلولان، با توجه به نوع معلولیت، می‌توان از توانایی‌های دیگرشان بهره برد. فرهنگ ما به طور کل درک درستی از معلولان ندارد. صداوسیما با این دست اقدامات فرهنگ غلطی را که نسبت به معلولان در جامعه وجود دارد گسترش و ترویج می‌دهد.»

این جامعه‌شناس با بیان اینکه مردم دیگر به رسانه ملی اعتمادی ندارند، می‌گوید: «چرا رسانه‌ای که بعد از انقلاب قرار بود دانشگاه عمومی باشد به این وضع افتاده است؟ صدا‌وسیما باید اعتماد از دست رفته‌اش را بازسازی کند، نه اینکه در جهت بدتر پیش رود. اگر اندک اعتمادی هم نسبت به این رسانه وجود داشته باشد، با این دست اقدام‌ها خدشه‌دارتر می‌شود. صداوسیما باید نسبت به خود و مدیرانش بازنگری کند.»

او با اشاره به اینکه می‌توان از صداوسیما به عنوان اصلی‌ترین رسانه در راستای فرهنگ‌سازی بسیار بهره برد، ادامه می‌دهد: «وظیفه صدا‌وسیما تنها سرگرمی نیست. این سازمان در خصوص فرهنگ‌سازی نه تنها عملکرد مناسب و رضایت‌بخشی ندارد، بلکه اصلاً اهل فرهنگ‌سازی نیست.»

اقدام صداوسیما تحقیر معلولان است

به‌ عقیده حریرچی این اقدام صداوسیما تحقیر معلولان است: «قشر معلولان ما به اندازه کافی در جامعه محدودیت دارند و تحقیر می‌شوند. این دست اقدامات آنها را افسرده‌تر می‌کند و در واقع این اقدام تحقیر معلولان است.»

این اقدام صدا‌وسیما در حالی صورت گرفته است که سال گذشته یکی از مسابقات تلویزیونی صداوسیما با عنوان «چهل‌ستاره»، که از شبکه «شما» صداوسیما پخش شد، با تمسخر قرار دادن شرکت‌کننده توسط مجری، واکنش‌‌‌های بسیاری در پی داشت.

در این برنامه پس از تماس یکی از شرکت‌کنندگان که خودش را معلول معرفی کرد و گفت «من حمید مصطفایی و معلول جسمی-حرکتی هستم»، مجری با لحنی تمسخرآمیز خطاب به شرکت‌کننده خندید و گفت: «حرکت نمی‌‌‌کنی اصلاً؟ چی؟»

حریرچی در پایان با بیان اینکه اتفاقاً معلولان توانایی‌های زیادی دارند، می‌گوید: «در سایر کشور‌ها در جهت تقویت و ارج معلولان قدم برمی‌دارند و از توانایی‌های آنها استفاده می‌شود. در واقع ما آنها را از حق‌شان محروم می‌کنیم. این محدودیت‌ها از نظر روانی وضعیت آنها را به‌ هم می‌ریزد. به طور معمول معلولان امیدی برای شغل‌یابی ندارند و با این دست اقدامات فقط ناامیدتر می‌شوند.»