پرونده ثبت میراث جهانی بندر تاریخی لافت به کجا کشید؟

اعتمادآنلاین| ‌ بندر تاریخی لافت دومین منطقه پس از بندرکنگ در هرمزگان است که امیدها برای ثبت آن در فهرست جهانی یونسکو بیش از هر زمانی زنده شده است.

انتصاب سرپرست پایگاه ملی بافت تاریخی بندر لافت از طرف رئیس سازمان میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی کشور و هدایت مستقیم این پروژه از مرکز امیدها را برای ثبت جهانی این بندر تاریخی در جزیره قشم زنده کرده است.

در همین راستا و با محوریت چگونگی و بررسی پرونده ثبت بندر لافت در فهرست آثار ملی و جهانی یونسکو گفت‌و‌گویی را با «ساناز رمجی» سرپرست پایگاه ملی بافت تاریخی بندر لافت را بخوانید.

به عنوان مسئول پایگاه لافت مختصات محدوده مدنظر در این بندر برای ثبت جهانی را بیان کنید؟

رمجی: محدوده بافت تاریخی روستای لافت که در فهرست آثار ملی قرار گرفته یک محدوده مشخص است اما برای قرار گرفتن یک اثر در فهرست جهانی این محدوده قابل ثبت از طریق فرد ارزیاب که از طرف یونسکو اعزام می‌شود با توجه به ضوابط و فاکتورهای یونسکو مشخص می‌شود.

وضعیت عمومی و کلی پرونده ثبت جهانی لافت در چه مرحله‌ای قرار دارد؟

رمجی: سال گذشته اداره کل میراث فرهنگی استان هرمزگان مطالعات کلی جهت انجام اقدامات اولیه که برای ثبت جهانی لازم است را انجام داده است. مکمل این مطالعات ما هم اقداماتی انجام و ادامه می‌دهیم که به‌طور کلی موضوع ثبت جهاتی مربوط به سازمان مرکزی است و تمام پیگیری‌ها از سوی سازمان مرکزی است.

پایگاه ملی بافت تاریخی بندر لافت و اداره کل میراث فرهنگی استان هرمزگان وظیفه پیشنهاد ثبت اثر و معیارها و فاکتورهای ثبت جهانی را دارند و مابقی مسائل با سازمان مرکزی در تهران است.

برای ثبت جهانی یک اثر مقدماتی لازم است که آن اثر باید آن معیارها را داشته باشد، این مطالعات ذکر شده هم در همین راستاست و بعد اینکه پیشنهاد ثبت جهانی مطرح شد سازمان مرکزی طبق بررسی‌هایی که انجام می‌دهد در صورت داشتن شرایط لازم آن اثر را در فهرست کوتاه مدت پیشنهادی سازمان ملل قرار می‌دهد و سازمان مرکزی در یک شورایی که برای همین منظور تشکیل می‌شود تصمیم‌گیری نهایی می‌کند.

مولفه‌های ملموس و غیرملموس در بعد تاریخی، میراث فرهنگی، آداب و غیره در لافت چه مواردی است؟

رمجی: بافت تاریخی لافت به دلیل آثار تاریخی موجود مانند قلعه نادری، چاه‌های تلا و غیره، معماری ویژه مانند بادگیرها، کوچه‌های باریک، شیوه زندگی مردم که هنوز حفظ شده که متناسب با اقلیم و شغل آنها است، آداب و رسوم مختلف و مراسم آئینی دریایی، مهارت و فنون لنج‌سازی که برای لافت و کنگ ثبت ملی شده و جنگل‌های حرا و موضوعات دیگر را که می‌توان به عنوان مولفه‌های ملموس و ناملموس آن نام برد، قابلیت بالایی برای ثبت جهانی فهرست یونسکو دارد.

با ثبت جهانی لافت چه اتفاقی در حوزه گردشگری، معیشتی و اجتماعی مردم این منطقه از جزیره رخ می‌دهد؟

رمجی: وقتی یک اثر ثبت جهانی می‌شود در واقع از حمایت یونسکو برخوردار شده و تمام اعضای کنوانسیون متعهد می‌شوند برای مرمت و حفاظت و معرفی آن اثر مشارکت داشته باشند.

از طرفی هم در صورت هر نوع آسیب طبیعی یا انسانی و غیره کمک‌هایی را ارائه می‌دهند، همچنین ثبت جهانی یک اثر باعث افزایش توجه و آگاهی کشورهای دیگر نسبت به آن اثر می‌شود.

در واقع اثر ثبت شده در فهرست جهانی یونسکو در سطح بین‌المللی مطرح و افراد بیشتری آن اثر را می‌شناسند و از ارزش‌های آن آگاهی می‌یابند.

به همین ترتیب فعالیت‌های گردشگری حول منطقه ثبت شده آن اثر هم بیشتر می‌شود و اگر فعالیت‌های گردشگری، برنامه‌ریزی شده باشد می‌تواند منابع مالی مهمی را برای آن اثر و نیز برای اقتصاد محلی به ارمغان بیاورد.

میراث جهانی یونسکو به مجموعه مکان‌های فرهنگی یا طبیعی ثبت‌ شده در سازمان جهانی یونسکو مانند جنگل، کوه، آبگیر، صحرا، بقعه، ساختمان، مجموعه یا شهر گفته می‌شود که به صورت فهرستی توسط کمیته میراث جهانی یونسکو همه ساله برگزیده شده‌اند.

سایت‌هایی که در این فهرست قرار می‌گیرند بر اساس کنوانسیون حفاظت از میراث جهانی فرهنگی و طبیعی متعلق به تمام انسان‌های زمین، فارغ از نژاد، مذهب و ملیت خاص، محسوب می‌شوند و دولت‌ها موظف به حفظ و نگهداری این آثار هستند.

بر پایه این کنوانسیون کشورهای عضو یونسکو، می‌توانند آثار تاریخی، طبیعی و فرهنگی کشور خود را نامزد ثبت به‌عنوان میراث جهانی کنند. حفاظت از این آثار پس از ثبت در عین باقی‌ماندن در حیطه حاکمیت کشور مربوطه، به عهده تمام کشورهای عضو خواهد بود.

ایتالیا با 50 ، چین 47 و اسپانیا با 44 اثر مقام های نخست تا سوم در جدول تعداد میراث جهانی یونسکو در جهان دارند.

منبع: تسنیم