پوشش همگانی سلامت باید بر اساس اولویت‌ها باشد

اعتمادآنلاین| علیرضا رئیسی، معاون بهداشتی وزیر بهداشت، امروز در مراسم تجلیل از بهورزان که در برج سپید دانشگاه علوم‌پزشکی مشهد برگزار شد، گفت: امروز در منطقه ما، دنیا و در سازمان جهانی بهداشت، بسیار جالب و باعث افتخار است که تنها کلمه‌ای که نیاز به ترجمه ندارد «بهورز» است. اگر بخواهیم بگوییم، پرستار یا پزشک نیاز به ترجمه داریم، اما کلمه بهورز را به اسم بهورز می‎شناسند و این باعث افتخار است.

وی افزود: با توجه به برگزاری اجلاس منطقه سازمان جهانی بهداشت در کشور، رئیس سازمان بهداشت جهانی در بازدیدی که از یکی از مراکز بهداشت داشت، بسیار تحت تاثیر قرار گرفت و شگفت‌زده شد و بسیار تاکید کرد و گفت آن چیزی که الان می‌بینم، بیش از آن چیزی است که شنیده‌ام و این باعث افتخار است.

رئیسی با اشاره به اینکه «این دوره، دوره طلایی برای حوزه بهداشت و به‌ویژه حوزه شبکه است و حجت بر ما تمام است»، عنوان کرد: باید بیشترین توسعه و ارتقا را در این زمان محقق کنیم. از سال گذشته تا الان کم‌وبیش شاهد تحرک و جان گرفتن در حوزه سلامت بوده‌ایم و امیدواریم از این فرصت استفاده کنیم.

معاون بهداشتی وزیر بهداشت تصریح کرد: از زمانی که آقای تدروس، رئیس سازمانی جهانی بهداشت، شروع به کار کرد، پوشش همگانی سلامت یا UHC که از آن زیاد صحبت می‌کنیم را به صورت ویژه در دستور کار خود قرار داد و این در حالی است که شاید 40 سال در سطح دنیا مطرح شده و کشور ما این موضوع را از 45 سال پیش شروع کرده و پی‌ گرفته است.

رئیسی اظهار کرد: پوشش همگانی سلامت می‌بایست بر اساس اولویت‌ها و با این دیدگاه باشد که فشار مالی به مردم نیاید، اینکه پول زیادی داشته باشیم و برای مردم خرج کنیم، هنر نیست، باید اولویت بندی درست داشته باشیم و بر اساس آن سرمایه‌گذاری کنیم.

وی با اشاره به اینکه «پوشش همگانی سلامت، چند وجه دارد»، گفت: این تعریف سازمان جهانی بهداشت است، همه افراد بدون مخاطرات مالی می‌توانند به خدمات پیشگیری، درمان بیماری‌ها و مراقبت‌های درمانی دسترسی پیدا کنند و هدف این است که همه بتوانند خدمات اولیه پیگیری، درمان و توان‌بخشی را بگیرند و این مکعب دارای ابعادی است که در بحث پوشش همگانی سلامت بسیار مورد توجه است و یک محور اصلی دارد.

معاون بهداشتی وزیر بهداشت ادامه داد: این سه محور را باید در نظر گرفت، محور توسعه و پوشش، کاهش پرداخت هزینه مردم، هرچه مکعب وسط بزرگ‌تر شود، به پوشش همگانی سلامت نزدیک می‌شویم و محور بعدی هزینه‌کرد سلامت است که باید همه را پوشش دهیم و افزایش طیف و کیفیت خدمات را داشته باشیم. فقط بحث پیشگیری نیست، خدمات درمان را هم باید افزایش دهیم.

رئیسی با بیان اینکه «اگر بخواهیم مکعب ایران را ترسیم کنیم، محور پوشش کاملاً آبی است»، گفت: پوشش 98 درصدی کل جامعه را داریم و این فرق ما با کل دنیاست، اما فقط در phc است، و باید به سمت محورهای دیگر هم برویم. محور بعدی، افزایش کمیت و کیفیت است و باید به سمت درمان و توان‌بخشی با کمترین هزینه برویم.

وی افزود: خوشبختانه در کشور ما امید به زندگی بالارفته اما، متاسفانه تا 30 سال دیگر بیش از 30 درصد جمعیت‌مان بالای 60 سال است و این زنگ هشداری است که باید به سمت مراقبت سالمندان برویم و حتماً نیاز به خدمات ویژه‌ای دارد. باید به سمت تغییر الگوی بیماری‌ها برویم و تقاضای مردم برای توان‌بخشی بالا رفته و باید به فکر توسعه خدمات و پاسخگویی برویم.

رئیسی با بیان اینکه «چالش‌هایی برای رسیدن به پوشش همگانی در دنیا وجود دارد»، عنوان کرد: منابع ناکافی و حمایت ناکافی بیمه‌ها از بسته‌های خدماتی، پیشرفت تکنولوژی و افزایش هزینه‌ها، افزایش حاشیه‌نشینی، عشایرنشینان و مشکلات در اجرای خدمات از جمله این چالش‌هاست. خیلی از کشورهای دنیا این چنین نظامی که در حوزه سلامت کشور ما وجود دارد را ندارند و شما نمی‌توانید این جمعیت و این پهناوری در دیگر کشورها پیدا کنید که از این خدمات بهره ببرند و امکان ندارد که جمعیت هزار نفری را در این کشور پیدا کنید که خانه بهداشت نداشته باشیم. این قدرت و هم‌بستگی نظام شبکه ایران را نشان می‌دهد.

وی ادامه داد: چگونه باید به سمت پوشش همگانی سلامت برویم، باید نظام بیمه توسعه پیدا کند، راهنماهای بالینی و ارائه خدمت به شکل سطح‌بندی شده از دیگر مواردی است که به UHC کمک می‌کند. یکی از مشخصات چشم‌گیر و فوق‌العاده طراحی نظام شبکه کشور عدم تکرار خدمات است.

رئیسی خاطرنشان کرد: نظام سطح‌بندی ارائه خدمت در ایران از بدو طراحی نظام شبکه وجود داشته و الان نظام‌های مدرن به این سمت می‌روند. بهورز خدماتی را که در سطح‌بندی خودش نیست به سطح دیگری انتقال می‌دهد.

وی ادامه داد: اگر یک خانه بهداشت وجود دارد و بنا به دلیلی جمعیت افزایش پیدا کرده و آن خانه بهداشت به مرکز خدمات درمانی تغییر پیدا کرده، این نظام سطح‌بندی حفظ شده و این شگفت‌انگیز است. اگر همین موضوع را در حوزه درمان بررسی کنید، الی‌ماشاءالله خدمات تکراری وجود دارد و این موضوع در نظام شبکه به هیچ‌عنوان وجود ندارد و این ویژگی نظام شبکه ماست که توانسته پایدار باشد.

معاون بهداشتی وزیر بهداشت با اشاره به جامعه عشایر، گفت: گروه کوچکی از جامعه 83 میلیونی که حدود یک میلیون و سیصد هزار نفر هستند، در راستای همین شبکه برایشان برنامه داریم و حاشیه‌نشینان را ساماندهی کرده‌ایم. بهورز جوری تربیت شده که بر اساس جامعه‌محوربودن است و در 30 سال پیش هیئت امنای سلامت در روستاها را داشته‌ایم، زمانیکه کسی در مباحث اجتماعی نبود.

وی در خصوص اینکه «بهورزان سه ویژگی اصلی دارند و در تمام متون خارجی این ویژگی‌ها ثبت شده است»، اظهار کرد: بهورزان از دل همان مردم منطقه‌اند. تنها عوامل مستقیم بر سلامت را کنترل نمی‌کنند، بلکه عوامل اجتماعی موثر بر سلامت را هم کنترل می‌کنند و از اولین روز تربیت بر عوامل موثر بر سلامت را یادگرفته‌اند و ویژگی دیگر بر اساس وظیفه‌محور بودن تربیت می‌شوند. در آموزش بهورزی ما هرآنچه که یاد می‌گیرند به دردشان می‌خورد، اما دانشگاه‌های ما این‌طور نیستند.

رئیسی بیان کرد: توسعه مراقبت‌های اولیه بهداشتی درمانی به ارتقای بخش بهورزان یکی از اساسی‌ترین راهکارها برای UHC است، دنیا یک دهه پیش به این موضوع رسید که برای ارتقای سلامت جامعه و توسعه‌یافتگی، توانمندسازی زنان یکی از اساسی‌ترین شاخصه‌هایی است که باید انجام شود. این امر یکی از اساسی‌ترین کارها در روستاهای ما بود.

وی ادامه داد: گروه‌های هدف سن و سال نمی‌شناسند و از قبل از تولد تا بعد از مرگ حضور پررنگ دارند و بحث تئوری، عملی و در فیلد کارکردن در آموزش‌های بهورزی ما بسیار پررنگ است.

معاون بهداشتی وزیر بهداشت تاکید کرد: در گزارش سازمان جهانی بهداشت با همکاری دانشگاه هاروارد، ایران یکی از دوازده کشور نمونه در دنیا معرفی شده و در گزارش سازمان جهانی بهداشت از حرکت ایران از نظام PHC به UHC که همه در این یک‌سال انجام شده، تقدیر شده است.

وی تاکید کرد: با دیدگاه جدیدی که وجود دارد، بحث کاردانی را مصوب شورای گسترش کرده‌ایم و بهورزان شاغل فعلی ما می‌توانند ادامه تحصیل دهند. بسیار علاقه‌مندیم که کارشناسی ارشد آموزش جامعه‌نگر را که مختص مربیان است، طراحی کنیم که از دل بهورزان، این افراد بیرون بیایند و در این بین شکافی وجود دارد که اگر پر کنیم می‌توانیم بهورزان نخبه‌مان را برای آموزش بهورزان قرار دهیم.

منبع: ایسنا