کشف اثرات میکروب‌های مفید انسانی بر روی دیابت و آلزایمر

اعتمادآنلاین| باقر لاریجانی، نایب رییس کمیته ملی بیماری های غیرواگیر و رییس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران در سمپوزیوم یک روزه میکروبیوم گفت: ترکیب میکروبیوم انسانی در طی چند دهه اخیر به دلیل عوامل مختلفی از جمله بهداشت آب، سزارین، استفاده از آنتی بیوتیکها، کاهش شیردهی، افزایش بهداشت، استفاده گسترده از مواد شوینده و ... بسیار تغییر کرده است.

لاریجانی از تعامل مغز با اندامهای بدن و اثر آن بر میکروبیوم سخن گفت و اظهار کرد: میکروبیوتا از طریق مکانیسمهای مختلفی از قبیل سیستم ایمنی، مسیرهای عصبی و غدد درون ریز و سیستم عصبی روده با مغز تعامل دارد.

وی از شناخت ارتباط اختلالات میکروبی با برخی بیماریهای غیرواگیر سخن گفت و اشاره کرد: از جمله این بیماریها می توان دیابت، چاقی، پوکی استخوان، اختلالات تیروئید، اختلالت اسکلتی، آلرژی، اوتیسم، آلزایمر، بیماری پانکراس، انسفالوپاتی کبدی و بیماری های التهابی روده را نام برد.

نایب رییس کمیته ملی بیماری های غیرواگیر از ارتباط مستقیم میکروبیوتا با بیماری التهابی روده سخن گفت و اظهارکرد: تلاشهای بی شماری برای درمان این بیماریها از طریق استفاده از پروبیوتیکها با هدف رفع عدم تعادل ایجاد کننده التهاب در میکروبیوتای روده انجام شده است.

وی افزود: عدم تعادل میکروبی می تواند منجر به فرآیندهای مختلف سرطان زا در دستگاه گوارش شود. همچنین مشکلات میکروبیوتای روده در تشکیل سنگهای صفراوی نیز نقش دارد، به نحوی که موجب ترشح غیر طبیعی کلسترول و اسیدهای صفراوی، افزایش فشارخون روده و التهاب مزمن می‌شود.

رییس پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم سیروز کبدی را از دیگر بیماریهای احتمالی ناشی از عدم تعادل میکروبی ذکر کرد و گفت: طبق تحقیقات ترکیب میکروبی در افراد لاغر و چاق متفاوت است.

وی دیابت نوع 1 را یک بیماری خود ایمنی ذکر کرد و گفت: تحقیقات اخیراً نشان داده که این بیماری با تغییرات در میکروبیوت دستگاه گوارش مرتبط است.

لاریجانی با اشاره به داروی متفورمین به عنوان یکی از درمانهای دیابت نوع 2، گفت: مکانیزم عمل این دارو هنوز مشخص نیست ولی اخیراً میکروبیای روده به عنوان یک سایت بالقوه عمل متفورمین پیشنهاد شده است.

وی از اثر میکروبیوم در متابولیسم استخوانی و ایجاد پوکی استخوان سخن گفت و اظهار داشت: میکروبیوتای روده در ترکیب هورمونهای تیروئید نقش دارد و در پژوهشها نشان داده شده که متابولیتهای میکروبی ممکن است از طریق تعدیل سیستم ایمنی بدن در بیماریهای خود ایمنی تیروئید نقش داشته باشند.

نایب رئیس کمیته ملی بیماریهای غیرواگیر با اشاره به تاثیر میکروبیای دستگاه گوارش در بیماریهای آلرژیک گفت: میکروبیوتیک نابالغ بلوغ مناسب سیستم ایمنی را به تأخیر می اندازد و دنباله طبیعی رویدادهایی را که باعث پیشرفت تحمل ایمنی می شوند ، مختل می کند.این عدم تحمل باعث افزایش حساسیت و حساسیت آلرژیک می شود.

وی با ذکر شواهدی از پیوند بین میکروبیای روده و اوتیسم گفت: مشاهده شده که در بیماری اوتیسم، شروع بیماری اغلب به دنبال درمان ضد میکروبی است، ناهنجاری های دستگاه گوارش اغلب در شروع اوتیسم وجود دارد و همچنین علائم اوتیسم را می توان با درمان وانکومایسین خوراکی کاهش داد.

مشاور عالی وزیر بهداشت دمانس یا زوال عقل را یک مسئله رایج در ایران ذکر و شیوع آن را حدود 8 درصد عنوان و اظهار کرد: اصلاح میکروبیوم روده ممکن است یک هدف مفید برای پیشگیری از زوال عقل باشد.با این حال ، رابطه جمعیت میکروبی روده و زوال عقل هنوز کاملاً روشن نشده است.

وی ادامه داد: شواهد اخیر پیشنهاد کردهاند که میکروبیای روده می تواند به بیماری آلزایمر نیز اثرگذار باشد.

لاریجانی از پژوهشهای صورت گرفته برای تجویز داروها باتوجه به میکربیوم انسانی سخن گفت و اظهار کرد: تحقیقات حوزه میکروبیوتا در ایران رو به گسترش است و مطالعات نشان می دهد در آینده گزینه های درمانی بسیاری از بیماری ها به مداخلات مبتنی بر میکروبیوم متکی است.

وی از راهاندازی گروه میکروبیوتا در پژوهشگاه علوم غدد و متابولیسم دانشگاه علوم پزشکی تهران سخن گفت و ابراز امیدواری کرد با گسترش پژوهشها در دیگر ارگانهای بدن بتوانیم گامهای بلندی در پیشگیری و درمان بیماریها برداریم.

منبع: ایسنا