اعتماد اصل مهمی برای بقای یک جامعه است/ مرکز پژوهش‌ها اعلام کرد 85 درصد مردم به یکدیگر بی‌اعتمادند/ بی‌اعتمادی جامعه انسانی را متلاشی می‌کند

اعتمادآنلاین| ‌ جامعه‌شناسان همواره «اعتماد» را یکی از ارزشمندترین سرمایه‌های اجتماعی هر کشوری قلمداد کرده‌اند. سرمایه‌ای که اگر وجود پررنگی داشته باشد، می‌تواند فضایی ایده‌پرداز، خلاق، پرنشاط و سالم بیافریند و فقدانش هم جامعه را به پرتگاه می‌کشاند ( بیشتر بخوانیم ).

مصطفی اقلیما، جامعه‌شناس و رئیس انجمن علمی مددکاران ایران، در گفت‌و‌گو با اعتمادآنلاین به این مهم اشاره کرد و گفت: اعتماد یک‌روزه از بین نمی‌رود، همان‌طور که یک‌روزه هم به وجود نمی‌آید. دقیقاً مثل مسائل فرهنگی است؛ سال‌ها زمان می‌برد تا آموزه‌ای تبدیل به فرهنگ شود. مساله مهم این است که این بی‌اعتمادی در بین مردم هم ریشه می‌گیرد. همین چند سال پیش مرکز پژوهش‌های مجلس طی گزارشی اعلام کرد 70 درصد مردم نسبت به یکدیگر بی‌اعتماد هستند. این آمار در سال گذشته به 85 درصد رسید.

بی‌اعتمادی در تمام ابعاد جامعه نمود می‌یابد

او ادامه داد: وقتی بی‌اعتمادی در جامعه ریشه بدواند آسیب‌های دیگر هم به دنبالش خواهد آمد؛ مثلاً در جامعه‌ای که زن به شوهر، پدر به فرزند، رئیس به کارمند و همسایه به همسایه اعتماد نداشته باشد، دیگر سنگ روی سنگ نمی‌ایستد. این فقدان اعتماد می‌تواند به مرور به متلاشی شدن جامعه انسانی بینجامد.

اقلیما با اشاره به اینکه کمرنگ شدن اعتماد عمومی در بخش‌های مختلف یک جامعه خود را نشان می‌دهد عنوان کرد: اعتماد اصل مهمی برای بقای یک جامعه است و در صورتی که کمرنگ بشود تنها در یک بخش خود را نشان نمی‌دهد. اعتماد سلب‌شده در تمامی ابعاد یک جامعه نمود می‌یابد و آسیب‌های اجتماعی جدی‌تری را رقم می‌زند.

مردم بی‌اعتماد شوند، دیگر نسبت به یکدیگر احساس مسئولیت هم نمی‌کنند

رئیس انجمن علمی مددکاران ایران تاکید کرد: مردمی که به یکدیگر اعتماد نداشته باشند راحت‌تر دروغ می‌گویند؛ نسبت به هم احساس مسئولیت کمی می‌کنند؛ هر کسی وظیفه‌اش را بر گردن دیگری می‌اندازد. شما به همین وضعیت فعلی ایران نگاه کنید. در سیستان و بلوچستان سیل آمده است، وقتی وارد شبکه‌های اجتماعی می‌شوید همه مردم درباره سیل حرف می‌زنند و هر کسی به نوبه خود می‌خواهد به آنها کمک کند؛ یعنی حتی در جامعه ما که شدت بی‌اعتمادی بالا رفته، هنوز مردم خود را در چنین شرایطی مسئول می‌دانند. اما به محض اینکه این بی‌اعتمادی شدت بگیرد، دیگر شاهد چنین اتفاقاتی نخواهیم بود؛ مردم نسبت به هم بی‌توجه می‌شوند و آن وقت است که باید فاتحه آن جامعه را بخوانیم.

امروز شروع کنیم، 30 سال دیگر جامعه سالم می‌شود

این جامعه‌شناس معتقد است برای بهبود اوضاع اگر از همین امروز شروع کنیم، 30 سال دیگر نتیجه را خواهیم دید: مسئولان کشور باید این اعتماد ازدست‌رفته را به جامعه برگردانند. اگر همین امروز شروع کنیم و سعی کنیم جلوی اشتباهاتی را که منجر به ایجاد بی‌اعتمادی می‌شود بگیریم، می‌توانیم 30 سال دیگر به این کشور و مردمش نگاه کنیم و خیال‌مان بابت همه چیز راحت باشد. این اتفاق هم نمی‌افتد مگر اینکه مسئولان ما بر اساس شایسته‌سالاری انتخاب شوند و پس از آن، خود را موظف به پاسخگویی بدانند.

اقلیما در پایان خاطرنشان کرد: متاسفانه این 2 اصل مهم در انتصاب‌های مدیران کمتر دیده می‌شود. به ویژه موضوع پاسخگویی که برای مردم خیلی مهم است. اگر وقتی اتفاقی رخ می‌دهد مسئولان درباره آن شفاف صحبت کنند و با مردم درباره‌اش حرف بزنند، جلوی بسیاری از مشکلات گرفته می‌شود. اگر اشتباهی رخ داد جبرانش کنند و با مردم روراست باشند. اما در بسیاری از موارد این مساله مهم در امر مدیریت مورد غفلت واقع می‌شود.