کرونا کمر تاکسی‌ها را شکسته است

اعتمادآنلاین| «پارسال این روزها غصه افزایش کرایه و جور نبودن دخل و خرج‌مان را می‌خوردیم. حالا این‌قدر همه چیز به هم ریخته که می‌گوییم کاش هنوز دردمان همان گران بودن بودن قطعات خودرو بود.» «دیگر توانی برایم باقی نمانده است. هر روز به امید روزی بهتر سر کار می‌آیم، اما فکر نکنم امسال بتوانم خرج زندگی خودم و خانواده‌ام را بدهم.» «استرس اینکه از صبح تا شب در خیابان‌ها به کرونا مبتلا نشوم و بیماری را به خانه نبرم یک طرف، اینکه هیچ درآمدی هم کسب نمی‌کنم یک طرف دیگر. انگار زندگی رویش را از ما برگردانده است.» دسته‌دسته در ایستگاه‌ها ایستاده‌اند. مسافر چندانی هم نیست. به محض اینکه سوال بپرسی درد دل‌شان باز می‌شود. تا همین سال گذشته بزرگ‌ترین دردشان گران بودن قطعات خودرو بود و اینکه دخل و خرج‌شان چندان به هم مرتبط نیست و مجبورند 2 جا کار کنند، حالا اما کرونا دیگر همه چیز زندگی آنها را به هم ریخته است.

رانندگان تاکسی که در شرایط عادی باید این وقت سال در انتظار اعلام نرخ جدید کرایه‌ها می‌بودند، حالا هر روز صبح که از خانه بیرون می‌آیند به جز درد نان، نگران بیماری و ویروس کرونا هم هستند. به علاوه اینکه دیگر به روال سال‌های گذشته، مسافری هم ندارند.

از همان ابتدا که فعالیت کاری تاکسیرانان از لحاظ مجوز فعالیت به روال سابق بازگشت، سلامت رانندگان و مردم در اولویت نخست قرار گرفت و به همین دلیل دستورالعمل‌های بهداشتی صادرشده لازم‌الاجرا تلقی شدند. اجرای دستورالعمل‌های وزارت بهداشت در مساله فاصله‌گذاری اجتماعی و کاهش ظرفیت جابه‌جایی مسافران به تمامی ایستگاه‌ها اعلام شد و بر همین اساس تاکسیرانان موظف شدند تا برای سلامت خود و مسافران آن را اجرا کنند.

بنا بر آمار اعلام‌شده از سوی پایانه‌ها، به خوبی روشن است که تقاضا بر روی خطوط نسبت به مدت مشابه سال‌های گذشته تا پایان فروردین‌ماه کمتر بوده است. اگرچه با افزایش ترددها به مرور زمان، تعداد مسافران هم افزایش پیدا می‌کند، اما کمبود مسافر در ماه نخست سال و پیش از آن در اسفندماه، ضرر خود را به بدنه اقتصادی زندگی خانواده تاکسیرانان وارد کرد. افرادی که عموماً با کارکرد شبانه‌روزی در ماه آخر سال، به شکلی چاله‌های سالانه خود را پر می‌کردند در اسفند 98 با شیوع کرونا در کشور، نه تنها دیگر درآمدی نداشتند بلکه باید هزینه‌های خانواده را هم تامین می‌کردند. حالا یک ماه از سال گذشته و هنوز روال زندگی و ترددها به شرایط قبل برنگشته است، تا زمانی هم که تردد در خیابان‌ها به دوران گذشته برنگردد باز این تاکسیرانان هستند که ضرر می‌کنند.

علیرضا قنادان، مدیرعامل سازمان تاکسیرانی، به چالش‌های طولانی‌تر شدن طرح اشاره می‌کند و می‌گوید: «در صورت کم بودن تعداد مسافران، اجرای طرح فاصله‌گذاری اجتماعی مشکل جدی‌ای نخواهد داشت؛ اما اگر این طرح طولانی شود، با 2 چالش مواجه خواهیم بود. ابتدا وضعیت درآمد رانندگان تاکسی تهران به خطر می‌افتد، چراکه آنها پس از شیوع کرونا ‌80 درصد درآمد خود را از دست داده‌اند و این در حالی است که درآمد رانندگان در این بازه زمانی نسبت به ماه‌های معمولی سال همواره بیشتر بوده است.» (بیشتر بخوانیم)

او ادامه می‌دهد: «در چنین شرایطی، اگرچه پرداخت اقساط وام نوسازی تاکسی‌ها به مدت سه ماه به تعویق افتاد، اما از سوی دیگر پرداخت کمک‌معیشتی دولت به رانندگان تاکسی هنوز اجرایی نشده است.» (بیشتر بخوانیم)

کاهش مسافر و کاهش درآمد رانندگان تاکسی

طبق آنچه قنادان اطلاع داده است، تا الان 1500 کاور تفکیک‌کننده صندلی راننده از مسافران نصب شده است و تا پایان هفته پیش رو هم قرار است سه هزار تاکسی دیگر به این کاورها مجهز شوند. این اقدام دیگری است که در جهت اجرای دستورالعمل‌های ستاد مقابله با کرونا باید اجرا شود.

اما کم شدن تعداد مسافران تمام ماجرا نیست. قانون فاصله‌گذاری اجتماعی هم بر کسب درآمد رانندگان تاکسی اثر گذاشته است، چراکه بر اساس اطلاعیه ستاد مقابله با کرونا، تاکسیرانان اجازه ندارند بیش از 2 مسافر در صندلی‌های عقب خودرو خود سوار کنند. در نتیجه، دست‌کم رانندگان در هر سرویس خود یک مسافر کمتر سوار خواهند کرد و کرایه یک نفر هم به تناسب آن از حقوق‌شان کم خواهد شد. از سوی دیگر، لغو اجرای طرح ترافیک و استفاده بیشتر مردم از خودروهای شخصی نیز در این ماجرا مزید بر علت شده است.

در همین راستا، قنادان گفته است یا دولت باید مابه‌التفاوت کرایه‌ها را در قالب یارانه تقبل کند یا هزینه کاهش مسافران در بین دیگر مسافران تقسیم شود.

راننده یکی از خطوط پرتردد پایتخت درباره کاهش تعداد مسافر می‌گوید: «این طرح خوبی است. من هیچ مشکلی با آن ندارم. در این مدت هم همیشه اجرایش کرده‌ام. اما از همه مسئولان عزیز یک سوال دارم: آیا عادلانه است که هزینه حفظ سلامت من و مسافرانم فقط از جیب من کم شود؟ درست است که این طرح بنا شده تا راننده و مسافر از خطر ویروس کرونا در امان باشند، اما می‌خواهم بدانم چرا من فقط باید هزینه آن را پرداخت کنم؟ چرا نباید مساواتی وجود داشته باشد؟»

همکار دیگر او نیز با تایید صحبت‌هایش توضیح می‌دهد: «ما هم در همین کشور زندگی می‌کنیم. ما هم درد اقتصادی داریم و می‌دانیم اوضاع هیچ کسی خوب نیست، اما به قول دوستم، چرا همه هزینه باید پای راننده تاکسی تمام شود؟ ما نمی‌گوییم در این اوضاع که عملاً درآمدمان از نصف هم کمتر شده کرایه‌ها چند برابر شود، اما نباید حداقل آن کرایه ازدست‌رفته به جیب‌مان برگردد؟»

تاثیر 81 درصدی کرونا بر شاغلان جهان

بحران کرونا در سال 2020 باعث خواهد شد تا زندگی شاغلان بیش از پیش دشوار شود. تعطیلی موقت بسیاری از اصناف، تعدیل نیرو در شرکت‌ها و بحران‌های اقتصادی و مالی به طور جدی همه را تحت تاثیر قرار می‌دهد، تا جایی که سازمان جهانی کار تخمین زده است 81 درصد شاغلان در سراسر جهان تاکنون تحت تاثیر پیامدهای شیوع کرونا واقع شده‌اند.

ناگفته پیداست که رانندگان تاکسی هم از این قاعده مستثنی نیستند. گرچه همه‌گیر بودن ویروس کرونا و همچنین بحران‌های اجتماعی و اقتصادی آن در سراسر دنیا شاید کمی از درد آن را کم کند؛ تصور اینکه همه مردم جهان یک مشکل مشترک دارند قطعاً ساده‌تر از درک بحران‌هایی است که محدود به یک یا چند کشورند.

با وجود این، معضلات اقتصادی که سابق بر این در ایران وجود داشته و تحریم‌های شدید از یک طرف، و حسابی که دیگر نمی‌توان به روال گذشته روی درآمد نفتی کشور باز کرد از سوی دیگر، سبب شده تا یک بی‌حسی موضعی در بدنه اقتصاد به وجود آید، بی‌حسی‌ای که در صورت ادامه یافتن می‌تواند تبعات جبران‌ناپذیری برای وضعیت معیشت، اقتصاد و به دنبال آن وضعیت اجتماعی داشته باشد.