سکوت زنان، خشم مردان را جری‌تر می‌کند / فرهنگ عمومی و ضعف قانون در این فضا دخیل است

اعتمادآنلاین| شهناز سجادی، دستیارحقوق شهروندی معاونت امور زنان و خانواده رئیس جمهوری، سکوت زنان در برابر خشونت بر خود را ناشی از فرهنگ عمومی و ضعف قانون در عدم حمایت از قربانی خشونت دانست و گفت: در درجه اول زنان باید شجاعانه به بیان خشونت‌های اعمال شده علیه خود بپردازند و پیگیر احقاق حقوق خود شوند، از سوی دیگر در مواردی که زنان در اعمال خشونت بر خود از باب اعتماد و سهل انگاری مقصرند، باید با پذیرش تاوان رفتار پر خطر خود در پی اقدام قضایی بر آیند، چرا که این سکوت سبب جری‌تر شدن مردان و باز تولید خشونت می‌شود.

سجادی، همزمان با "روز جهانی مبارزه با خشونت علیه زنان " اظهار کرد : در برخی موارد خشونت علیه زنان ناشی از رفتار پرخطر زنان نظیر اعتماد نابجا به مردان است، از این رو علت سکوت بسیاری از زنان مقصر بودن خودشان و ترس از مورد مجازات قرار گرفتن و تزلزل موقعیتشان در خانواده است. مقصر بودن زنان و دختران قربانی خشونت به معنای عدم مراقبت از خود با حضور در محل های نا امن و اعتماد و خلوت با مردانی به بهانه همکار، دوست و هم دانشگاهی و غیره به ویژه در خشونت‌های مالی و جنسی است.

امنیت بزهکار با پنهان کاری خشونت دیدگان

وی ادامه داد: در هر حال سکوت بزه دیده در چنین شرایطی کمک و شراکت با بزهکاری است که اقدام به خشونت کرده است. مهم‌تر آنکه با سکوت خشونت دیده، ممکن است بارها و بارها همان خشونت از سوی همان بزهکار علیه زنان و دختران دیگری باز تولید شود. در واقع مهم‌ترین علت چرخه فعال خشونت علیه زنان و دختران، امنیت بزهکاران با مخفی ماندن بزهکاری آنان از سوی افراد خشونت دیده است. این بزهکاران بیمار به پدیده ترس و نگرانی و سکوت قربانیان خود بر اثر ضعف قانون و نیز ضعف فرهنگ که منجر به سکوت و مخفی کاری شان می شود، کاملاً آگاهی دارند، بخصوص که نوعی از خشونت یعنی بزهکاری جنسی به عنوان یکی از شایع ترین خشونت ها علیه زنان است که با وجود شبکه های مجازی لجام گسیخته و تسهیل در ایجاد ارتباط جهت رفع خلاء ها و عقده های روانی با فریب زنان و دختران، در حوزه نخبگان نیز از هر مسلکی شیوع بیمارگونه ای پیدا است.

به گفته این حقوقدان با سابقه وکالت در دادگستری، قطعاً مردانی که بر زنان خشونتی را اعمال می‌کنند همانند سایر انسان‌ها از مجازات، گرفتاری‌های قضائی و از بین رفتن آبروی خود واهمه دارند، اما به دلیل اطمینان از سکوت زنان در برابر خشونت به خود اجازه تداوم آزار و اعمال خشونت بر سایر زنان را می‌دهند. بنابراین زنان باید به بازگویی خشونت‌های اعمال شده بر خود ولو خشونتی که از سوی براداران و پدر بر آن‌ها اعمال می‌شود، بپردازند چرا که این بازگویی علاوه بر جلوگیری از جری شدن مردان و استمرار آزار، منجر به ایجاد تجربه‌ای برای سایر زنان در جهت مراقبت از خود خواهد شد.

قربانیان خشونت سکوت می‌کنند و از دستگاه قضا گله دارند

وی با تاکید بر اینکه کاهش 50 درصدی خشونت علیه زنان نیازمند تغییر رفتار در زنان است، ادامه داد: علت بسیاری از موارد خشونت علیه زنان استفاده نکردن از تجربیات مشابه سایر زنان در برخورد با مردان و اعتماد بی‌مورد به آنان است که در نهایت هم منجر به سکوت و تحمل رنج و شکستن غرور زنان می‌شود. چرا که چون با بی احتیاطی ناخواسته به پیشواز خشونت رفته‌اند خود را مقصر می‌دانند، یا برای جلوگیری از مجازات و بی آبرویی خود سکوت می‌کنند و در نهایت از قوانین و دستگاه قضا گله دارند در حالی که در خصوص حمایت از قربانیان خشونت در حال حاضر هم قوانین کافی وجود دارد اما قربانیان خشونت سکوت را ترجیح می‌دهند.

سجادی در پاسخ به این سوال که آیا روند سخت اثبات خشونت علیه زنان در دادگاه‌ها منجر به سکوت زنان نمی‌شود؟، گفت: قطعاً در مواردی ضعف قانون و رفتار مجریان قانون در ضعف حمایت از زنان منجر به سکوت آنان شده است اما اگر زنان در احقاق حقوق خود و بیان خشونت‌ها مصر باشند، می‌توانند ادعای خود را اثبات کنند و فرد خاطی را ولو به اندازه‌ای که اثبات شده است، به مجازات محکوم کنند. از سوی دیگر در جهت تغییر فرهنگ، با تشدید مجازات و ایجاد برخورد علمی‌تر و بروزتر مجریان قانون با عاملان خشونت بر زنان، نیازمند تصویب لوایحی نظیر لایحه حفظ کرامت و تامین امنیت زنان در برابر خشونت هستیم تا بلکه نگاه ها به این حوزه تغییر کند.

در فرهنگ ما خشونت‌دیده بجای بزهکار خجل می‌شود

این حقوقدان معتقد است: اگر در پی خشکاندن سرچشمه خشونت علیه زنان هستیم باید تاثیر رفتار زنان در بروز چنین خشونت‌هایی را متقابلاً بررسی کنیم، چرا که در مواردی این خشونت‌ها ناشی از رفتاری دو سویه است. در بررسی پدیده خشونت علیه زنان، رفتار زنان و دختران نیز به نظر بایستی مورد بررسی و واکاوی قرار گیرد تا بلکه یک نتیحه بی طرفانه و اساسی و کاربردی در نفی و یا کاهش خشونت در جامعه حاصل شود. از سوی دیگر مشاهده می شود در محل کار یا محل تحصیل و نیز معابر و وسایل حمل و نقل عمومی در مقابل تعدی و آزار جنسی این بیماران بزهکار، زنان و دختران سکوت کرده و عارض آن فرد نمی شوند. این مسایل به فرهنگ ما بستگی دارد که خشونت دیده به جای بزهکار خجل می شود.

دستیار حقوق شهروندی معاونت امور زنان و خانواده رئیس جمهوری افزود : اگر به مسائل خشونت علیه زنان به صورت تک بعدی نگاه کنیم و تنها خشونت مردان را بررسی کنیم و رفتار زنان خشونت دیده را مورد تحقیق و بازنگری قرار ندهیم، مسئله خشونت علیه زنان در کشور هیچگاه از بین نخواهد رفت چرا که با صرف حمایت زنان و دختران خشونت دیده، جامعه زنان و دختران را برای مقابله با فریبکاری و ستم و خشونت های احتمالی مردانه، کارآزموده نکرده ایم. رسانه ها با انتقال تجارب زنان خشونت دیده با بررسی های روان شناختی و جامعه شناختی به جامعه زنان می توانند سطح آگاهی عمومی آنان را افزایش دهند.

به گفته وی، افزایش سطح آگاهی زنان و دختران نسبت به واقعیت های موجود ، سوءاستفاده های جنسی و تهدیدهایی که علیه آنان بالقوه وجود دارد و نیز آشنایی به حقوق خود در درون خانواده، همچنین اعتماد سازی برای مدد گرفتن از همجنسان خود در مراکز دانشگاهی و مدارس، اداری، قضایی و مشاوره ای با ایجاد حس همبستگی بین زنان و دختران در برابر خشونت، می تواند از جمله اقدامات موثر در کاهش خشونت علیه زنان باشد.

خشونت علیه زنان بلای تمام کشورهاست

وی گفت : از سوی دیگر در جوامع امروزی به ظاهر بشر نتوانسته است رفتار مردانه رابه لحاظ قدرت اجتماعی و اقتصادی و بیولوژیکی در سطح عمومی کنترل کند، به همین لحاظ زنان به انحاء مختلف تحت ستم مردانه قرار می گیرند و حتی گاهاً در درون خانواد مورد تهدید حیثیتی و جانی قرار می گیرند. از قاچاق بین المللی زنان و دختران گرفته تا تحقیر خانگی و انواع خشونت و ستم علیه زنان بلای همه دوران و همه کشورها علیه زنان است. با این حال نه تنها دولت ها حمایت از زنان و دختران را باید مورد توجه و اصل و اساس سیاست خود قرار دهند بلکه رفتار پر خطر و اعتماد نابجای زنان نیز با فرهنگ سازی تغییر کند تا بتوانند از مال و جان و ناموس و حیثیت خود مراقبت کنند و برای خود کرامت و شان قائل باشند.

سجادی اظهار کرد: اگر چه امنیت کامل برای زنان در جامعه، آرمان و مدینه فاضله تمام زنان است، اما هنگامی که آن امنیت مورد نظر از سوی افرادی مورد خدشه قرار می گیرد، بایستی زنان مراقبت بیشتری را از خود کنند تا مورد سوء استفاده قرار نگیرند. زنان باید در راستای واقعیت‌های اجتماعی مردانه، بیشتر دقت نمایند و بدانند که نگاه آنان به مردان با نگاه مردان به آنان متفاوت است.

به گفته وی، در جوامع کنونی نگاه زنان نسبت به خود تغییر کرده است و بیشتر جامعه، زنان خود را دارای کرامت و شان می‌دانند و در پی احقاق حقوق و تظلم خواهی بر می آیند و یا به مردان اجازه سوء استفاده از خود را نمی‌دهند. از سوی دیگر جامعه ما در دوره گذار قرار دارد و نیازمند تغییر نگرش مردان نیز هست؛ نگرشی که زنان را به چشم همنوع بنگرد.

سجادی با تاکید بر این که تصویب قوانین به تنهایی در راستای منع خشونت علیه زنان موثر نیست و باید اخلاق، وجدان و دین را در جامعه تقویت و فرهنگ را تغییر داد، تصریح کرد: مجازات تنها یکی از عوامل موثر در منع خشونت علیه زنان است و توسل صرف به آن کارگشا نیست. البته مجازات صرفاً برای کسانی که به هیچ یک از عوامل بازدارنده اخلاق، دین، وجدان تقیدی ندارند، می تواند نقش بازدارندگی داشته باشد. در مواجهه با چنین افرادی مجازات تنها راه برخورد است.

دستیار حقوق شهروندی معاونت امور زنان و خانواده رئیس جمهوری با اشاره به وقوع چندین قتل ناموسی در سال جاری ادامه داد : همان طوری که اشاره شد، انواع خشونت ها علیه زنان در تمام جوامع ملموس است و در ابعاد و اشکال وسیعی نظیر قاچاق زنان و بهره برداری‌های جنسی از زنان در صنعت سکس که در حال رخداد است، خشونت مشترک جهانی علیه زنان است. از سوی دیگر خشونت فیزیکی ضرب و جرح به عنوان خشونت شایع دیگری علیه زنان است. دلیل شایع بودن این نوع خشونت، مقدمه و چاشنی بودن آن برای سایر خشونت هاست. در واقع پاسخ خشنی در برابر مقاومت زنان در برابر خشونت اصلی است که جهت تسلیم زن در برابر خشونت اصلی علیه زن اعمال می شود.

تصویب لایحه تامین امنیت زنان در برابر خشونت در مجلس، مطالبه جامعه زنان

سجادی درباره وضعیت لایحه صیانت، کرامت و تامین امنیت بانوان که در آخرین بررسی در کمیسیون تخصصی لوایح به لایحه حفظ کرامت و تامین امنیت زنان در برابر خشونت تغییر نام یافته، گفت: متاسفانه حجم پرونده‌های خشونت علیه زنان کم نیست و معاونت زنان برای مهار این خشونت‌ها از حدود 10 سال قبل با بررسی و انجام کارهای پژوهشی به تدوین لایحه مذکور پرداخته است، اما متاسفانه روند بررسی این لایحه هم مانند لایحه حمایت از کودکان عمری طولانی می خواهد تا به نتیجه برسد و اکنون در حالی این لایحه در کمیسیون اصلی لوایح دولت قرار دارد که مطالبه جامعه زنان ارسال عاجل آن به مجلس جهت تصویب به صورت قانون است.

منبع: ایسنا