نسبت به خودزنی نوجوانان خود حساس باشید

اعتمادآنلاین| این روزها که شرایط زندگی برای همه مردم و هر قشری از جامعه دشوار شده است و برخی با ریسمان فقر و گرانی دست و پنجه نرم می‌کنیم، از گوشه و کنار فضای مجازی و اخبار می‌شنویم که یک نوجوان به دلیل خرابی گوشی و عدم حضور در کلاس‌های شبکه شاد خودش را حلق آویز کرد. در خبر دیگری می‌خوانیم یک دختر 10 ساله تبعه افغان در اتاقش خود را به دار آویخته است. یک روز دیگر پس از برگزاری کنکور می‌خوانیم، پسر 19 ساله چون فکر کرده آنطور که باید نتوانسته به تست‌ها پاسخ دهد خودش را از 4 طبقه به پایین انداخته است. نتایج کنکور که می‌آید می‌بینیم به دلیل عدم رضایت از رتبه‌شان، به طُرق مختلف خودکشی می‌کنند، رضای 18 ساله که کودک کار معروف ماه عسلی بود با خودکشی به زندگی خود پایان داد و... هرچند تعدادی از خودکشی‌ها نافرجام باقی می‌ماند اما این مدل خودکشی تبعات روانی بیشتری برای فرد به همراه دارد.

متاسفانه سن خودکشی در کشورمان روز به روز در حال کاهش است و شاهد اقدام به خودکشی بین نوجوانان هستیم اما خودکشی فقط یکی از مصادیق «خشونت علیه خود» محسوب می‌شود، موضوعی که این روزها بین نوجوانان و جوانان گسترش پیدا کرده و به شکل‌های مختلفی نشان داده می‌شود.

سیما فردوسی، روانشناس کودک و نوجوان و استادیار گروه روان‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به دلایل و علت خشونت علیه خود گفت: کسانی که رفتارهایی شامل «خشونت علیه خود» را بروز می‌دهند از افسردگی رنج می‌برند و باید ریشه این خشونتی که نسبت به خود بررسی شود و جنبه خود تخریب‌گری را در دوران گذشته و کودکی نوجوان جُست یعنی بررسی کرد این نوجوان چه نوع ارتباطی با خانواده، اطرافیان، دوستان و... خود داشته که باعث شده به افسردگی برسد و تمام خشم خود را درون خود نگه دارد و آن را علیه خود استفاده کند.

او با بیان مصادیق خشونت علیه خود افزود: خودکشی، خودزنی و استفاده از مواد مخدر از شایع‌ترین مصادیق خشونت علیه خود است که باعث تخریب جسمی و روحی فرد می‎شود بنابراین حتما فرد مورد نظر باید تحت روان درمانی یک روانشناس یا روانپزشک قرار گیرد.

این استادیار گروه روان‌شناسی دانشگاه شهید بهشتی با اشاره به سنی که در آن خشونت علیه خود اوج می‌گیرد، گفت: خشونت علیه خود در هر سنی می‎تواند رخ دهد اما اوج آن در اوایل نوجوانی است یعنی زمانی که تغییرات بلوغ در افراد ایجاد می‌شود و تاب آوری آنها کاش پیدا می‌کند.

فردوسی درمورد نقشی که جامعه و خانواده در بروز خشونت علیه خود در نوجوانان دارد، تصریح کرد: خشونت علیه خود در نوجوانان بیشتر ریشه در خانواده دارد درعین حال نمی‌توانیم مسائل اجتماعی را نادیده بگیریم چرا که ممکن است ضربه‌های اجتماعی و انواع و اقسام شکست‌ها باعث افسردگی شدید و درنهایت خشونت علیه خود شود یا حتی ممکن است این ضربه‌های اجتماعی حالت تشدید کننده داشته باشد یعنی موارد افسردگی و خشونت علیه خود در فرد وجود داشته باشد اما این موارد تشدید کننده محسوب شود.

این روانشناس ادامه داد: در هر صورت هر زمانی که خانواده‌ها شواهدی از خشونت علیه خود در نوجوان ببینند باید جدی تلقی کنند و به سمت درمان نوجوان خود بروند و نباید اینگونه فکر کنند نوجوانشان برای جلب توجه این کار را انجام می‌دهد، می‌خواهد دیگران را گول بزند، از کسی تقلید می‌کند و.. باید به هردلیلی که این رفتارها از نوجوان بروز پیدا می‌کند، نسبت به درمان آن اقدام کرد.

او با اشاره به مراحل درمان این نوجوانان گفت: همانگونه که اشاره کردم به محض بروز علائم، خانواده‌ها باید در وهله اول نوجوان خود را نزد روانشناس ببرند تا اگر نیاز به دارو بود به روانپزشک معرفی شود بنابراین سرسری گرفتن چنین مسئله‌ای می‌تواند عواقب خطرناکی داشته باشد.

این کارشناس رشته روانشناسی به کم کاری رسانه‌ها در فرهنگسازی مراجعه به روانشناس اشاره کرد و افزود: ممکن است برخی خانواده‌ها این علائم را مشاهده کنند اما نوجوان خود را نزد روانشناس نیاورند و درنهایت اتفافات بدی برای خانواده رخ دهد بنابراین اینجاست که باید صدا و سیما، رسانه‌ها، مجلات، رسانه‌های شنیداری و مکتوب و... به گونه‌ای اطلاع رسانی انجام دهند که خانواده‌ها با کار و فعالیت روانشناس آشنا شوند و فکر نکنند یک مشاور فقط صحبت می‌کند بلکه به این دانش برسند یک فرد روانشناس برای درمان مراجعه کننده خود از تکنیک‌های فکری و ذهنی استفاده می‌کند پس هرچقدر دانش افراد به توجه به میزان درکشان بالا رود میزان مراجعه آنها به مشاور و روانشناس هم بالا می‌رود و متوجه می‌شوند اگر علائم خطرناک از نوجوان خود دیدند سریعا به روانشناس مراجعه کنند.

فردوسی در پایان اظهار کرد: ممکن است برخی خانواده‌ها به دلیل هزینه‌های مشاوره از مراجعه امتناع کنند اما خوشبختانه تعداد دفاتر مشاوره در کشور بسیار زیاد است و تعدادی از این دفاتر تحت نظارت نهادهای دولتی مانند بهزیستی، هلال احمر، وزارت ورزش و جوانان و... فعالت می‌کنند که هزینه بالایی ندارد و خانواده‌ها می‌توانند با هزینه کم مراجعه کنند و درمان فرزند خود را آغاز و پیگیری کنند.

منبع: برنا