وسعت دائمی تالاب گاوخونی 12 هزار هکتار کاهش یافت

اعتمادآنلاین| استان اصفهان جزو استان‌های کویری و کم آب کشور است.برداشت‌های بی‌رویه از سهم آب استان و اختصاص آن به استان‌های دیگر باعث شده تا در فصل زمستان بیش از 100 روستای اصفهان با تانکر آبرسانی و یا با مشکل کمبود آب مواجه شوند. همچنین با خشک شدن زاینده‌رود که منبع آبی برای تالاب گاوخونی در استان بود این روزها شاهد خشک شدن این تالاب و ایجاد ریزگرد در سطح آن هستیم.

حسنعلی مبینی‌نژاد ،عضو شورای عالی استان‌ها، اظهار داشت: چند سالی است آب زاینده رود به دلایل مختلف از جمله خشکسالی‌های اخیر به شدت کاهش یافته است. البته ناگفته نماند بخشی از این موضوع نیز به نبود مدیریت آب و منابع آبی باز می گردد که اگر صحیح مدیریت می شد چنین شرایطی برای این رودخانه پیش نمی‌آمد.

او افزود: در دولت هفتم و هشتم،زمانی که تونل سوم کوهرنگ در دست اجرا بود یک سهم آب از اصفهان را به استان یزد، اختصاص دادند.این اتفاق در حالی رخ داد که آب اختصاص داده شده سهم مردم اصفهان بود و تونل سوم افتتاح نشده ، سهمیه آب زاینده رود را برداشت کرده به یزد دادند.

آب زاینده رود که به تالاب گاوخونی و کشاورزی استان هدایت می‌شد ،خشکید

نماینده اصفهان در شورای عالی استان‌ها ادامه داد: از سوی دیگر رئیس دولت نهم و دهم در آن سال‌ها در سفری به استان چهارمحال و بختیاری اعلام کرد مردم این استان می‌توانند از سهمیه آب اصفهان از تونل سوم کوهرنگ برداشت کنند.همین حرف در آن زمان باعث شد بخشی از سهمیه آب اصفهان در آن زمان غیرقانونی برداشت شود. از ظرفیت آبی استان هم که به دلیل خشکسالی به اصفهان تعلق می گرفت نیز بهره برداری های غیرقانونی صورت گرفت. این بهره برداری‌ها باعث شد آبی که از زاینده رود که به سمت تالاب گاو خونی هدایت شود قطع شده و باعث خشکیدن تالاب شود.

مبینی نژاد عنوان کرد: مشکل آب شرب مردم اصفهان از یک طرف و آب کشاورزی از طرف دیگر باعث شد اخیرا مردم از اینجا به محل اجرای طرح بن به بروجن برای لوله کشی و بهره برداری بروند اما از آنجا که میزان آب این طرح کافی نبود ،اجرایی نشد.

او گفت: دولت برای حل مشکل کمبود آب در استان باید منابع آبی جدیدی را برای جایگزینی مد نظر بگیرد و همچنین سهم آب اصفهان را که به استان‌های دیگری اختصاص داده اند مورد بررسی قرار داده و اجازه انتقال آب برای مصارف در گلخانه‌ها را ندهند .زیرا این اقدام بی انصافی در حق مردم اصفهان است.

عضو شورای عالی استان‌ها اضافه کرد: دولت باید برای تأمین آب روستاهایی که در بالادست زاینده رود قرار دارند راهکارهایی را در نظر بگیرد چرا که این روستاها نیز با مشکل بی‌آبی دست به گریبان هستند. طرح‌هایی که از سوی برخی نمایندگان پیشنهاد شده برای رفع مشکل کمبود آب اجرایی کنند. اصلی‌ترین موضوع برای رفع این مشکل این است که منابع تأمین آب زاینده رود را برندارند زیرا آبی به آن اضافه نمی شود. تخصیص‌های بی حد و حسابی که می دهند موجب شده کشاورزان استان حدودا 20 سال با بی آبی برای کشت زمین‌های‌شان مواجه شوند.در حال حاضر نیز می‌خواهند آب موجودی را که گاهی به صورت فصلی در اختیار آنها می گذارند را به مناطق دیگری منتقل کنند.

او در بخش دیگری از صحبت‌های خود به خشک شدن تالاب گاوخونی در استان اصفهان نیز اشاره کرد و افزود: این تالاب که تالابی بین‌المللی است اگر به طور کامل خشک شود بر اثر ریزگردهایی که در سطح این تالاب ایجاد می شود باعث بیماری سرطان بین مردم منطقه تا سطح وسیعی خواهد شد. دولت مصوبات را برای آب‌گیری این تالاب اجرا کند تا این مشکل حل شود.

تالاب گاوخونی تنها 4 درصد آب دارد

مدیرکل مدیریت بحران استانداری اصفهان نیز درباره وضعیت تالاب گاوخونی، گفت: تالاب گاوخونی 47 هزار هکتار مساحت دارد که در حال حاضر تنها 4 درصد آب دارد.

منصور شیشه فروش ادامه داد: در گذشته پرنده‌های مهاجر زمستانی که از قطب به مناطق گرمسیر حرکت می‌کردند در تالاب گاوخونی سکنی می‌گزیدند، این تالاب پیکره بزرگی است که در سال‌های طولانی باعث تغذیه آب‌های زیر زمینی، مهار سیلاب‌ها، نگهداری عرصه مواد غذایی را در استان اصفهان بر عهده داشته است.

او عنوان کرد: این تالاب دارای زیستگاه‌های مختلفی است که از آن جمله می‌توان به تالاب، رودخانه، تپه‌های شنی، نیزار، شوره‌زار، تپه ماهور اشاره کرد. همچنین گونه‌های گیاهی و جانوری مختلفی در تالاب گاوخونی در گذشته وجود داشتند که می‌توان به خزندگان، پرندگان آبزی و کنار آبزی اشاره کرد که از این آمار هزاران قطعه‌ای پرندگان در آخرین سرشماری تنها دو هزار قطعه پرنده باقی مانده است.

شیشه‌فروش گفت:نبود مدیریت جامع حفاظت از تالاب، گرمای هوا، کاهش بارندگی و قطع حق آبه این تالاب از سال 1366 به بهانه کم آبی از عوامل رو به نابودی رفتن این تالاب است. همچنین احداث سد در سال 1377 بر روی رودخانه ایزدخواست نیز از دیگر دلایل خشک شدن تالاب گاوخونی است. همچنین بوته کنی، تخریب پوشش گیاهی و تردد خودرو‌ها نیز در خشک شدن این تالاب بی تاثیر نبوده اند.

کاهش 12 هزار هکتاری وسعت دائمی تالاب گاوخونی در فصل خشک

مدیرکل بحران استان اصفهان بیان کرد: وسعت دائمی تالاب گاوخونی در فصل خشک تا 12 هزار هکتار کاهش می‌یابد. حفاظت از اکوسیستم‌های این تالاب امری ضروری است چرا که گونه‌های جانوری و گیاهی موجود در این تالاب در معرض انقراض قرار دارد. گونه‌هایی مانند خارشتر، جاروسفید، اشنیان، ارمک، گز، افطرا و قیچ در تالاب گاوخونی رو به انقراض است. عرض تالاب 15 کیلومتر است و طول این تالاب نیز 25 کیلومتر است و باید برای آبرسانی به این تالاب برنامه‌ریزی مناسبی انجام شود.

شیشه فروش تاکید کرد: خشک شدن تالاب گاوخونی به معنای ایجاد کانون بزرگ گرد و غبار در کشور و نابودی پنج استان از جمله اصفهان، چهارمحال و بختیاری، قم، سمنان، یزد و حتی طبق نظر کارشناسان گفته شده تا تهران نیز ممکن است برسد.

او گفت: در این زمینه باید توجه داشت علاوه بر از بین رفتن منبع آبی از زاینده رود برای تالاب گاوخونی آب رودخانه زرچشمه که از کوه‌های جنوبی شهرضا وارد دشت جرقویه و از اراضی حسن آباد وارد بخش غربی تالاب می‌شد و همچنین رودخانه ایزدخواست که وارد دشت اسفنداران و دستجرد و پس از مشروب کردن چاه‌ها در رامشه وارد تالاب می‌شد نیز با احداث سد ایزدخواست از بین رفته و سهمی از این آب برای تالاب گاوخونی باقی نمانده است.

شیشه فروش ممنوعیت برداشت مصالح ساختمانی از تالاب گاوخونی را نیز امری مهم دانست و گفت: باید در این زمینه مسئولان استان‌های اطراف این مسئله را مورد توجه قرار دهند.

او به بی‌آبی زاینده‌رود نیز اشاره کرد و گفت: در زمستان 169 روستا در استان آبرسانی می‌شوند. چرا که رودخانه زاینده‌رود خشک شده و عملا چاه‌های اطراف آبی ندارند و اگر آبی در این رودخانه جاری نباشد. فرونشست زمین را در مناطق اطراف این رودخانه خواهیم داشت که البته تاکنون در برخی از مناطق با فرونشست زمین نیز مواجه بوده‌ایم.

منبع: ایلنا