خودزنی باید جرم انگاری شود

اعتمادآنلاین| «آسیه جعفری» رییس گروه کنترل کیفی پزشکی قانونی کشور با بیان این‌که نزاع شامل «کودک‌آزاری»، «همسرآزاری» و «سایر موارد» است، گفت: نزاع در آقایان شایع‌تر است و غالبا طرف مقابل نیز مرد است. در دسته «سایر موارد» غالباً مراجعه به پزشکی قانونی برای جبران خسارت است، چرا که معمولا در حین نزاع و درگیری هر دو طرف به هم آسیب می‌رسانند و فردی که به پزشکی قانونی مراجعه می‌کند به دنبال این است که دیه طرف مقابل بیشتر نشود.

وی ادامه داد: شاید فردی که در جریان نزاع صدمه دیده، قصد مراجعه به پزشکی قانونی را نداشته است، اما با توجه به شکایت طرف مقابل برای این‌که مجبور به پرداخت دیه نشوند، برای بررسی آثار ضرب و جرح به پزشکی قانونی مراجعه می‌کند. البته خیلی از موارد نزاع،‌ با دخالت دیگران منجر به آشتی و رضایت طرفین می‌شود، اما افراد این مستندات را نگه می‌دارند که چنانچه طرف مقابل اقدام به شکایت کند، آن‌ها هم مستندات مربوط به صدمات خود را ارائه دهند.

رییس گروه کنترل پزشکی قانونی تصریح کرد: در موارد نزاع قالب صدماتی که به افراد وارد می‌شود، صدمات سطحی پوستی است از جمله خراشیدگی و کبودی. اما از آنجا که دیه این نوع صدمات زیاد است، فرد راغب می‌شود که به پزشکی قانونی مراجعه کند. البته نه برای اینکه بخواهد دیه دریافت کند، بلکه بیشتر برای این است که خودش هم صدمات مشابهی را به فرد مقابل وارد کرده است و می‌ترسد که اگر دیه صدمات طرف مقابل بیشتر باشد، پس او ممکن است متضرر شود. در یک نزاع هر دو طرف به‌هم ضربه وارد می‌کنند و اگر یک طرف اقدام به شکایت کند، علیرغم آن‌که غالبا صدمات سطحی هستند، ولی طرف مقابل محکوم به پرداخت دیه سنگین خواهد شد.

جعفری خاطرنشان کرد: در قانون مجازات اسلامی دیه صدمات سطحی به نسبت صدمات بزرگی مانند شکستگی‌ها بسیار زیاد است به طوری که دیه ده خراش روی سطح صورت معادل دیه یک شکستگی استخوان بلند دست یا پا است.

رییس گروه کنترل کیفی پزشکی قانونی خاطرنشان کرد: در غالب نزاع‌ها، صدمات، سطحی و شامل خراش، پارگی یا تغییر رنگ پوست مانند سرخ شدگی، کبودی یا سیاه‌شدگی هستند که البته دیه همین موارد هم بالاست، یعنی وقتی چندین جرح و صدمه سطحی ایجاد می‌شود دیه آن‌ها بسیار زیاد می‌شود. در موارد نزاع کمتر شاهد شکستگی استخوان‌های بزرگ هستیم. به‌ندرت اتفاق می‌افتد که صدمات عمیق باشند. در نزاع‌هایی که با ابزارهایی مانند سنگ، اسلحه یا چاقو صورت می‌گیرد، صدمات عمیق هستند و بسیاری از موارد منجر یه ایجاد نقص عضو یا مرگ می‌شوند.

جعفری در پاسخ به این سؤال که بیشتر صدمات در نزاع‌ها به چه صورتی رخ می‌دهد، تصریح کرد: بیشتر صدماتی که برای آن به سازمان پزشکی قانونی مراجعه می‌شود، ناشی از اصابت مشت و لگد است، در نتیجه بیشتر صدمات سطحی هستند. در تصادفات علاوه بر صدمات سطحی صدماتی مانند شکستگی، دررفتگی و جراحات عمیق هم رخ می‌دهد.

وی در پاسخ به این سؤال که مراجعه به پزشکی قانونی پس از نزاع چگونه امکان‌پذیر است و برای مراجعه چه زمانی مناسب است؟ تصریح کرد: امکان مراجعه مستقیم به ادارات پزشکی قانونی وجود ندارد. کسی که مورد آزار قرار گرفته است یا به مرجع قضایی و یا به کلانتری مراجعه می‌کند و پس از اخذ معرفی‌نامه برای معاینه به یکی از ادارات پزشکی قانونی که مرتبط با آن کلانتری یا دادگاه است، مراجعه می‌کند.

رییس گروه کنترل کیفی پزشکی قانونی تصریح کرد: گاهی افراد دیر مراجعه می‌کنند و صدمات بهبود یافته است. گاهی نیز خیلی زود مراجعه می‌کنند و هنوز صدمات مشخص نشده‌اند، ولی پس از گذشت یک الی دو روز در محل‌ اصابت ضربات، تغییر رنگ ایجاد می‌شود. بنابراین بهتر است افراد عجله‌ای برای مراجعه سریع به پزشکی قانونی نداشته باشند. در غالب موارد نزاع، به‌دلیل سطحی بودن صدمات، همان روزی که فرد مراجعه می‌کند نظریه کارشناسی دریافت می‌کند. در موارد بسیار نادر که صدمات عمیق هستند و یا فرد به دلیل جراحات بستری شده نیاز به بررسی بیشتر و گاهی نیاز به مشاوره با متخصصان مربوطه است، لذا ممکن است از زمان اولین مراجعه مصدوم تا صدور نظریه کارشناسی زمان بیشتری طول بکشد و نیاز به مراجعات مکرر مصدوم باشد.

جعفری همچنین درباره همسرآزاری گفت: مراجعه با ادعای همسرآزاری غالبا برای دریافت دیه نیست. زنانی که مراجعه می‌کنند می‌خواهند مستندی برای عسر و حرج خود فراهم آورند. از آنجا که زن در جامعه ما حق طلاق ندارد، اگر بتواند سختی و مشقت خود در زندگی زناشویی را به مرجع قضایی اثبات کند، می‌تواند درخواست طلاق بدهد. بنابراین بعضی از خانم‌ها انگیزه‌شان برای مراجعه به مرجع قضایی و نهایتا پزشکی قانونی برای این است که قصد دارند، مستندی برای آینده خود داشته باشند تا اگر زندگی‌شان به مرحله‌ای رسید که خواستند تقاضای طلاق بدهند، مستندات کافی را از قبل فراهم کرده باشند.

این متخصص پزشکی قانونی درباره نزاع ساختگی گفت: یک دسته از نزاع‌ها نیز نزاع‌های ساختگی است و فرد صدمات را خودش و یا فرد دیگری برایش ایجاد کرده است. البته این‌ موارد بسیار کم هستند. این صدمات الگوی مشخصی دارند و کارشناسان پزشکی قانونی آن‌ها را از صدمات واقعی افتراق می‌دهند.

جعفری تصریح کرد: در حال حاضر خودزنی جرم‌انگاری نشده است، اما نیاز است که قانون‌گذار به سمت جرم‌انگاری مواردی برود که فرد با ادعای نزاع یا تصادف برای خود ایجاد صدمه می‌کند و بعد می‌خواهد دیگری را وادار به جبران خسارت کند.

وی درباره آمار نزاع و درگیری در 9 ماهه گذشته گفت: در 9 ماه ابتدای سال 462686 مورد نزاع و درگیری گزارش شده است که نسبت به سال 1398 حدود 1.4 درصد کاهش یافته است.

رییس گروه کنترل کیفی پزشکی قانونی خاطرنشان کرد: همچنین تعداد مراجعان مذکر با موضوع نزاع 2.2 برابر مراجعان مونث بوده است.

منبع: ایلنا