وقتی اعماق زمین برای همیشه پوسیده می‌شود

اعتمادآنلاین| بهروز ساری صراف، با اشاره به پدیده خشکسالی و کاهش بارندگی‌ها و افت میزان آب پشت سدها، گفت: وقوع خشکسالی در بخش کشاورزی و افت آب‌های زیرزمینی، ما را با موضوعی به نام فروچاله‌ها و یا دشت‌های فرونشستی مواجه می‌کند که باید با جدیت به این مسئله نگاه کنیم، چرا که اگر خدای نکرده دشت‌های فرونشستی که در همدان و شیراز رخ داده‌اند در منطقه آذربایجان و اطراف دریاچه ارومیه اتفاق بیفتد، با یک خطر بزرگ و کوچ میلیون‌ها نفر از مردم روبه رو خواهیم بود.

به گزارش ایسنا، وی با اشاره به سخنرانی‌های صریح رئیس سازمان حفاظت محیط زیست کشور مبنی بر این‌که اگر دریاچه ارومیه خشک شود، باید 14 میلیون نفر منطقه آذربایجان را ترک کنند، گفت: بر اساس این استنادات، اگر مردم و مسئولان اوضاع زیست محیط خود را جدی نگیرند، آینده‌ای برای نسل آتی نخواهند گذاشت و اکنون موضوع فقط «بودن یا نبودن» است.

وی با بیان این‌که پدیده فروچاله در برخی نقاط آذربایجان شرقی نیز دیده شده است ولی فعلا وسعت چندان زیادی ندارد، افزود: فروچاله یک مورفولوژی مربوط به شکل زمین است.

همان طوری که دریاچه‌ها چاله‌های فرونشستی هستند و آب‌ها از کوه‌ها به طرف این چاه‌ها سرازیر شده و این چاله‌های بزرگ را با آب پر می‌کنند، در دل دشت‌هایی چون دشت تبریز، میاندوآب، آذرشهر و ... نیز در اثر برداشت بی رویه آب‌های زیرزمینی، چاه‌های خالی در سفره‌های زیرزمینی به وجود می‌آیند که منجر به فرونشست دشت‌ها و سازه‌های زمین شناسی می‌شود.

صراف ادامه داد: این پدیده در مقیاس بسیار کوچک، یک روستا را متضرر می‌کند ولی فاجعه زمانی است که یک شهر فرونشست کند.

وی با بیان این‌که میانگین میزان فرونشست در کشور بالغ بر یک سانتی متر است، گفت: ظاهرا این مقدار، چندان زیاد نیست اما اگر طی سال‌های آتی به صورت ناگهانی به 50 سانتی متر برسد، فقط باید به مهاجرت فکر کرد. این پدیده ممکن است در طی 10 سال در حدود یک سانتی متر باقی بماند، اما گاه ممکن است به صورت ناگهانی به 10 متر در یک روز برسد.

وی گفت: مصرف بی رویه آب‌های زیرزمینی و تخلیه سفره آب‌های زیرزمینی، هر منطقه‌ای را مستعد فرونشست کرده است.

این استاد دانشگاه تبریز با تاکید بر این‌که با نشست زمین، مسئله دیگری به نام انتشار گازهای متان خفه کننده از زیر زمین پیش می‌آید، اظهار کرد: به آهستگی به سمت مرحله‌ای می‌رویم که حتی به دایناسورها هم رحم‌ نکرد چرا که یکی از فرضیه‌های انهدام دایناسورها ریزش شهاب سنگ‌ها و خروج گازهای متان از زیر زمین است که اکنون نیز با پدیده فروچاله به این مرحله رسیدیم.