کدام استانهای کشور در خطر آتشسوزی قرار دارند؟
بر اساس گزارش مرکز پژوهشهای مجلس به طور متوسط سالانه 16هزار و 727 هکتار جنگل و مرتع در آتش میسوزد. امسال نیز خطر آتش سوزی برای جنگل های 5 استان کشور تخمین زده شده است.
اعتمادآنلاین| اول فروردین امسال روز جهانی جنگلها بود که «رضا بیانی» جانشین معاون امور جنگل سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور از یک آمار دردناک در سال گذشته پرده برداشت؛ به گفته او، طی سال99 بیش از 21 هزار هکتار از جنگلهای ایران شامل 3650 هکتار از جنگلهای طبیعی، 1034 هکتار از جنگلهای دستکاشت و حدود 16 هزار و 589 هکتار از اراضی جنگلی دچار آتشسوزی شدند که بیشتر این آتشسوزیها در اراضی جنگلی به ویژه ناحیه رویشی زاگرس و خلیج عمانی به وقوع پیوست.نکته دردناک ماجرا اینجاست که آتشسوزیها فقط مربوط به سال گذشته نبودهاند؛ در 2ماه نخست امسال نیز حدود 260 حریق در مناطق زاگرسی و جنوب کشور اطفا شده و در روزها و هفتههای اخیر هم در جنگلهای کرخه در خوزستان و دیل در کهگیلویهوبویراحمد شاهد آتشسوزیهای گستردهای بودیم.
به گزارش روزنامه همشهری، بر اساس گزارش مرکز پژوهشهای مجلس به طور متوسط سالانه 16هزار و 727 هکتار جنگل و مرتع در آتش میسوزد. بر اساس این گزارش و طبق اعلام سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری کشور از سال 86 تا سال 98، 24هزارو 555 فقره آتش سوزی در عرصههای طبیعی کشور رخ داده که 13هزار و 518 فقره آن در جنگلها و 11هزار و 37 فقره آن در مراتع بوده است. در نتیجه این آتشسوزیها 107هزار و 557 هکتار از جنگلها و 110هزارو 358 هکتار از مراتع سوختهاند.70 درصد آتشسوزیها در ناحیه زاگرس رخ میدهد، 14 درصد در ناحیه رویشی ایرانی-تورانی، 11 درصد در ناحیه رویشی هیرکانی و 4درصد نیز در ناحیه رویشی ارسبارانی به وقوع پیوسته است. 3/77 درصد از جنگلهای زاگرس تحت تاثیر یا در خطر بالقوه آتشسوزی قرار دارند و این اهمیت تجهیز نیروهای حفاظت از جنگل در استانهای زاگرسی را بیشتر میکند. بر اساس اعلام سازمان جنگلها، کهگیلویه و بویراحمد، فارس، کردستان، لرستان و ایلام به عنوان 5 استان بحرانی از نظر وقوع حریق جنگلی هستند و در ریسک بالاتری قرار دارند که نقشههای احتمال وقوع حریق نیز در اختیار آنها قرار گرفته است.
بر این اساس، نیروهای یگان حفاظت سازمان جنگلها براساس مناطق بحرانی وقوع آتش، تقسیمبندی شدهاند تا درصورت آتشسوزی بلافاصله خود را به محل برسانند.به ازای هر هکتار عرصه جنگلی سوخته شده، 211 میلیون ریال برای اطفای حریق هزینه شده و احیا و بازسازی جنگلهای دچار حریق نیز 240 میلیون ریال هزینه در بر داشته است.
در استان فارس بیش از 2میلیون هکتار جنگل و در حدود 2/10 میلیون هکتارعرصه منابع طبیعی وجود دارد که هر سال بر اثر عوامل طبیعی و انسانی حجم قابلتوجهی از این جنگلها و عرصههای طبیعی دچار حریق میشوند. این استان هم امسال در شرایطی جزو 5 استان با بیشترین ریسک آتشسوزی قرار گرفته است که بنابر اعلام مدیر کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان همیشه با بیتوجهی گردشگران یا بیدقتی بهرهبرداران فرآوردههای فرعی جنگل و مرتع در روشن کردن آتش و رها کردن آن در طبیعت در معرض این حادثه قرار داده است. چند روز پیش آخرین مورد آتشسوزی در جنگلهای استان فارس رخ داد که بر اساس آن مراتع و جنگلهای 3 منطقه در جنگلهای «کوه بزان» شهرستان ممسنی، مراتع «هایقر» شهرستان فیروزآباد و «تنگ نودان» شهرستان کوهچنار دچار حریق شدند. آتشسوزیهای امسال استان فارس فقط مربوط به همین 3 مورد نیست و بر اساس اعلام مسئولان در یک ماه گذشته بیش از 20 مورد آتشسوزی فقط در فیروزآباد رخ داده است. از ابتدای سال هم 35مورد آتش سوزی سبب از بین رفتن یا بروز خسارت به مراتع استان شده است که براساس اعلام متولیان، بیش از 90 درصد علت این آتشسوزیها به دخالت انسان و عامل انسانی بر میگردد.
باد شدید و خشکسالی علاوه بر افزایش ریسک آتشسوزی در این استان مهار آتش را هم با مشکل مواجه کرده است.استان فارس سال گذشته هم از آتشسوزیها در جنگلها جان سالم به در نبرد. هرچند آمار دقیق و کاملی از آتشسوزیها در این استان در دست نیست، اما آتشسوزی بیش از 14 هزار هکتار از اراضی این استان در 6 ماه نخست سال 99 گواه حجم زیاد از بین رفتن عرصه های منابع طبیعی در فارس است. در 6 ماه نخست سال گذشته 536 آتشسوزی رخ داد که در نتیجه 14 هزار و 500 هکتار از جنگلهای فارس در آتش سوخت.
کهگیلویهوبویراحمد هم امسال در معرض آتشسوزی جنگل قرار دارد به طوری که استاندار مدتی پیش با اشاره به کاهش بارش و خشکسالی در استان گفته بود که خطر کمآبی و آتشسوزی جنگلهای منطقه را تهدید میکند. به گفته «حسین کلانتری» 1200 نیروی آموزش دیده برای حفاظت از منابع طبیعی در کهگیلویهوبویراحمد مشغول به کار هستند، اما برای پیشگیری از آتشسوزیهای عمدی باید افراد و عوامل انسانی مسبب را پیدا کرد، زیرا با هر آتشسوزی علاوه بر خسارت به منابع طبیعی و محیط زیست بسیاری از منابع اعتباری استان هم هدر میرود.
به گفته او، امسال 4 میلیارد ریال اعتبار برای خرید بالگرد اطفای حریق به استان اختصاص یافته است. صحبتهای استاندار در شرایطی مطرح میشود که کهگلیویهوبویراحمد در روزهای اخیر شاهد 2 آتشسوزی در جنگلها بود به طوری که بخش زیادی از جنگلها و مراتع گچساران و باشت از سبزترین عرصههای طبیعی جنوب کهگیلویه و بویراحمد سیاهپوش شدند. به گفته مسئولان منابع طبیعی کهگیلویه و بویراحمد، شعلههای آتش با بیاحتیاطی یک کشاورز و آتش زدن پسماند مزرعه آغاز شد و به مدد باد شدید به عرصه های طبیعی شاه بهرام رسید و 300 هکتار جنگل و مرتع را غرق در آتش و دود کرد.
مسئولان منابع طبیعی در استان مدتی است که با طرحهایی چون ایجاد جنگلهای دستکاشت، کشت گیاهان دارویی، قرقبانی و برنامههای حفاظتی سعی در احیای جنگلها و مراتع دارند و اقداماتی نیز در این زمینه انجام شده، اما ادامه این روند نیازمند مشارکت مردم است.بر اساس آمار رسمی 170 هزار هکتار از جنگلهای بلوط کهگیلویه وبویراحمد بر اثر تغییرات اقلیمی، خشکسالیهای پی در پی، نفوذ ریزگردها و شیوع آفت دچار خشکیدگی شده و سالانه 2 هزار هکتار از عرصههای طبیعی این استان به دلیل آتشسوزی دچار خسارت میشود.
در طول 3سال گذشته حداقل 2100هکتار از جنگلهای این استان طعمه حریق شده که 500 هکتار آن مربوط به امسال است. از ابتدای امسال تاکنون 20 آتشسوزی در عرصههای طبیعی استان رخ داده که عامل 80درصد از این حوادث انسانی بوده است.
حدود 1 میلیون و 200 هزار هکتار از مساحت لرستان پوشیده از جنگل است که این جنگلهای زاگرسی از با ارزشترین ذخایر جنگلی جهان محسوب میشوند؛ ذخایر جنگلی که هر سال طعمه آتش میشوند و امسال هم مسئولان کشوری نسبت به آتشسوزی در آنها هشدار دادهاند.
هرچند مسئولان لرستان از تهیه نقشه نقاط بحرانی آتشسوزی استان، برگزاری کلاسهای آموزشی برای مردم روستاهای اطراف جنگل و بستن قرارداد با گروههای مردمی برای کمک در مواقع بحران خبر دادهاند، اما چند روز پیش محلیها اعلام کردند که جنگلهای بلوط چنگری در آتش سوخته است.بر اساس اعلام مدیرکل مدیریت بحران استانداری لرستان نیمه نخست سال گذشته 92 آتشسوزی در 600 هکتار اراضی منابع طبیعی استان رخ داد که از این تعداد 6 مورد عمدی و به دلیل اختلاف شخصی بود؛ آتشسوزیهایی که به گفته مسئولان نسبت به سال قبلتر افزایش یافته و بیشترین در پلدختر و کوهدشت رخ داده بود.
حالا با توجه به هشدار مسئولان کشوری درباره ریسک بیشتر آتشسوزی در لرستان نگرانیها درباره 20درصد از جنگلهای زاگرس که در این استان قرار دارد، بیشتر شده است.بر اساس آمار 10ساله، خرمآباد، چگنی، کوهدشت، پلدختر و رومشکان از شهرستانهای بحرانی در زمینه آتشسوزی در جنگلها بهشمار میروند و با توجه به اینکه اکثر آتشسوزیها در مناطق سختگذر و دور افتاده اتفاق میافتد، استقرار بالگرد یکی از نیازمندیهای اصلی منابع طبیعی در استان است که تاکنون محقق نشده.
هرچند رئیس اداره جنگلداری و جنگلکاری اداره کل منابع طبیعی لرستان از رایزنی با سازمان هواپیمایی کشور برای استفاده از ظرفیت آنها در خاموش کردن آتش خبر میدهد. 150 منطقه بحرانی حریق با مساحت 617 هزار و 801 هکتار در جنگلهای لرستان شناسایی شده و گفته میشود 98 درصد علت آتشسوزی در این عرصهها به دلیل عامل انسانی رخ میدهد.
حدود 2 میلیون هکتار جنگل و مرتع در لرستان وجود دارد و بیشترین میزان آتش سوزی در تاریخ منابع طبیعی این استان مربوط به سال 90 بود که در آن زمان 6841 هکتار از اراضی استان گرفتار حریق شد.
کردستان یکی از استانهایی است که طبق اعلام سازمان جنگلها امسال ریسک بیشتری برای حریق جنگل دارد. این استان سال گذشته هم از آتشسوزیها در امان نبود به طوری که سال گذشته 187 آتشسوزی در 1445 هکتار از اراضی جنگلی، مرتع و جنگلهای طبیعی استان به وقوع پیوست.
در نتیجه این آتشسوزیها 294هکتار از جنگلهای طبیعی کردستان با آتش از بین رفت و 1030هکتار از مراتع هم در آتش سوخت. بیشترین میزان آتشسوزی در مراتع و جنگلها در خرداد و فصل تابستان اتفاق میافتد که البته دلیل اصلی آن خطای انسانی است تا جایی که 95 درصد آتشسوزیها در منابع طبیعی منشا انسانی دارد.
سال گذشته 296 روستای حساس به حریق در مناطق جنگلی کردستان شناسایی شد که سقز با 46 روستا و دهگلان با 13 روستا به ترتیب بیشترین و کمترین میزان را به خود اختصاص دادهاند.بنابر آنچه مسئولان منابع طبیعی کردستان میگویند از ابتدای سال تا امروز آتشسوزی جنگلهای استان سطحی بوده است.
با وجود این تا امروز 8آتشسوزی در 43 هکتار از اراضی جنگلی و مرتعی در کردستان رخ داده است. از مناطق درگیر حریق جنگلهای کردستان در سال جاری میتوان به سنندج با 3 هکتار، مریوان 15 هکتار و بانه 11 هکتار مرتع اشاره کرد.
2 مورد آتشسوزی جنگل هم در 14 هکتار شهرستان از جنگلهای مریوان رخ داده است.جنگلهای کردستان بخشی از جنگلهای شمال زاگرس را تشکیل میدهند و بیشتر اطراف شهرهای بانه و مریوان واقع شدهاند و بعد از جنگلهای شمال کشور در رتبه دوم اهمیت قرار دارند.
از مساحت 2 میلیون و 937 هزار هکتاری کردستان بیش از 60 درصد آن شامل یک میلیون و 587 هزار هکتار آن را مراتع و جنگل تشکیل میدهد و از این میزان بیش از 374 هزار هکتار جنگل است.
از گستره 2میلیون هکتاری ایلام یک میلیون و 700 هزار هکتار را اراضی طبیعی تشکیل دادهاند که از این میزان 640 هزار هکتار جنگل و عمدتا درختان بلوط است؛ درختانی که به گفته کارشناسان، قدمت هزاران ساله دارند. ایلام طی 7سال گذشته یکی از استانهای زاگرسنشین بوده که مدام با معضل آتشسوزی دسته و پنجه نرم کرده است؛ آتشسوزیهایی که عامل انسانی نقش اساسی در وقوع آنها دارد.
طبق اعلام کارشناسان، بارندگیهای سال گذشته به رشد پوشش گیاهی در مناطق مختلف استان منجر شده است، اما این پوشش به دنبال سهلانگاری و بیاحتیاطی انسانها (هم جوامع محلی و هم گردشگران) طعمه حریق میشود. هر سال در فصل بهار با گرم شدن هوا و خشک شدن مراتع آتشسوزیهای زیادی در جنگلهای استان ایلام اتفاق میافتد و به همین دلیل از ابتدای اردیبهشت امسال نیروهای اداره منابع طبیعی و آبخیزداری ایلام برای اطفای حریق در جنگلهای استان به حالت آمادهباش درآمدهاند.
418 هزار هکتار از مراتع و جنگلها در مناطق بحرانی در استان قرار دارد و در بیش از 90نقطه از جنگلها و مراتع بحران آتشسوزی وجود دارد. بهار سال گذشته 181آتشسوزی در استان رخ داد که موجب سوختن 35 هکتار از جنگلها و مراتع شد. به گفته مسئولان، از اوایل امسال تاکنون در استان، آتشسوزی وسیع که موجب نابودی مراتع شود، رخ نداده است.
تعداد حریقها در عرصههای طبیعی و نیز وقوع آتشسوزی در اوایل فصل گرما با توجه به گستردگی مناطق جنگلی استان موجب شد یک خودروی آتشنشان جنگلی آمیکو برای تجهیز ناوگان اطفای حریق اراضی جنگلی به منابع طبیعی و آبخیزداری ایلام اختصاص یابد.
اما در دسترس نبودن، وجود ارتفاع، نبود امکانات جادهای در زمان اتفاق حادثه آتشسوزی در مراتع و جنگلهای ایلام ضرورت وجود بالگرد خاموش کننده آتش را برای این استان دو چندان کرده است.
دیدگاه تان را بنویسید