ارتقای امنیت آبی چگونه ممکن است؟

اعتمادآنلاین| محمد درویش،‌ فعال محیط‌ زیست در خصوص ارتقای امنیت آبی در یادداشتی به بیان نکات قابل توجهی پرداخت.

به گزارش همشهری، مشروح این یادداشت به شرح زیر است:

اخیرا ابراهیم عزیزی، عضو کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس شورای اسلامی، ضمن ابراز نگرانی از وضعیت منابع آبی کشور، خبر از تشکیل کمیته امنیت آب در این کمیسیون داد که هرچند بسیار دیر اتفاق افتاد، اما واکنش و رفتار خردمندانه‌ای است، اما نماینده مردم شیراز، مرکز استانی که بدترین وضعیت منابع آبی را در ایران داشته و رکورددار فرونشست سالانه زمین به میزان 54سانتی‌متر یعنی 140برابر آنچه از آن به‌عنوان شرایط بحرانی در استانداردهای جهانی یاد می‌شود است، از کلیدواژه‌هایی استفاده می‌کند که آشکارا نشان می‌دهد شناخت درست و دقیقی از مفهوم امنیت آبی وجود ندارد.

او راهکار مهار تنش آبی را یافتن منابع جدید آبی، ازجمله شیرین کردن آب دریاها و استخراج آب‌های ژرف عنوان می‌کند.

عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس نشانی غلط داده است. در کشوری که سرانه مصرف آب شهروندانش بین 30تا40درصد بیشتر از میانگین جهانی است، در کشوری که 30درصد آب شرب در سامانه لوله‌کشی شهری به‌دلیل فرسودگی لوله‌ها به هدر می‌رود و یا در فرایند آب‌بها لحاظ نمی‌شود، در کشوری که ضایعات بخش کشاورزی چندبرابر استانداردهای جهانی است و به‌گفته رضا مکنون، رئیس انجمن علوم و مهندسی منابع آب ایران، 26.7میلیاردمترمکعب (حدود نیمی از کل ظرفیت مخازن سدهای کشور) از آبی که با هزینه‌های گزاف و ساخت سدهای گران‌قیمت و مخرب به مزرعه می‌رسد، عملاً به غذا در سفره مردم بدل نشده و تبدیل به ضایعات می‌شود، در کشوری که هنوز اراده‌ای برای تفکیک لوله‌کشی آب شرب و آب بهداشتی برای مصارف خانگی وجود ندارد و در کشوری که اغلب شهرها همچنان فاقد تصفیه‌خانه بوده، شیرابه‌ها وارد رودخانه‌ها و سفره‌های آب زیرزمینی شده و عملاً چیزی به‌عنوان بازچرخانی آب هنوز رسمیت نیافته است، چرا باید آب بیشتری تولید و به این سامانه نابالغ که نمی‌داند چگونه از منابع آب شیرین ارزشمند خود استفاده کند، تزریق شود؟

امنیت آبی واقعی در گرو تغییر چیدمان توسعه، مبتنی بر توانمندی‌های بوم‌شناختی، کاهش وابستگی معیشتی به منابع آب، تقویت تولید ثانویه، کاهش نگاه‌های امنیتی از روی فعالیت تشکل‌های مردم‌نهاد و تقویت حرکت‌های فرهنگی و آموزشی به‌منظور ارتقای دانش شهروندان، حمایت از تاسیس مدارس طبیعت و آموزش نسلی که از کودکی قدر هر قطره آب را بداند، است. تزریق آب به جامعه‌ای که بخش بزرگی از توان آبی خود را هم‌اکنون به‌دلیل ساختارهای بیمارگونه و انتخاب راهبرد غلط حاکمیت هدر می‌دهد، عین سوزاندن اسکناس‌های 10هزارتومانی در شومینه با هدف گرم‌شدن اهل منزل است. در نتیجه نه آن منزل به گرمای پایدار می‌رسد و نه آن کشور به امنیت آبی دست می‌یابد.