بیش از 50 درصد دختران عشایری بعد از اتمام دوره ابتدایی از تحصیل باز می‌مانند/ نوع تفکر، مانعی برای تحصیل دختران عشایر/ انتقاد از ارسال معلمان بی‌کیفیت برای مناطق محروم

اعتمادآنلاین| ترک تحصیل دختران یکی از نگرانی‌های جوامع در حال توسعه است. البته در کنار نبود یا کمبود امکانات برای تحصیل دختران دیدگاه‌های سنتی و فرهنگی هم از عوامل بازدارنده قوی در جلوگیری از ادامه تحصیل دختران محسوب می‌شود. در کشور ما نرخ بازماندگی از تحصیل در بین دانش آموزان دختر در حاشیه شهرها، روستاهای دورافتاده و مناطق عشایری بیش از پیش است. هرچند شیوع کرونا هم در روند بازماندگی از تحصیل دانش آموزان تاثیرگذار بوده است.

به گزارش برنا؛ استفاده از دختران به عنوان نیروی کمکی برای خانواده‌های عشایری و روستایی و همچنین ازدواج زودرس آنها موجب شده تا اغلب دختران فقط تا کلاس پنجم تحصیل کنند. در کنار فقر فرهنگی کمبود فضای آموزشی نیز در این امر بسیار تاثیرگذار است. در روزهای اخیر هم رضوان حکیم‌زاد، معاون آموزش ابتدایی وزارت آموزش و پرورش گفته است که«تصویب اساسنامه مدارس عشایری، تصویب آیین‌نامه کلاس‌های چندپایه، تصویب اساسنامه مدارس عشایری و تفاهم‌نامه تقسیم کار ملی از جمله اقدامات صورت گرفته در زمینه ارتقای عدالت آموزشی است.»

محمدرضا سیفی، مدیر کل دفتر توسعه عدالت آموزشی و آموزش عشایر وزارت آموزش و پرورش به خبرنگار برنا گفت: بارها در سیستم آموزشی کشور به عدالت آموزشی تاکید شده است. از دو سال قبل پیگیری‌ها برای توسعه دفتر آموزشی و عشایری انجام شده است.

او افزود: دختران عشایری بعد از اتمام دوران تحصیل ابتدایی از تحصیل باز می‌مانند .مهمترین دلیل بازماندگی از تحصیل دختران نبود زیرساخت‌ها برای تحصیل آنها است. نمی‌توان برای یک دختر عشایری دبیرستان تاسیس کرد، بلکه در صورت احساس امنیت از سوی اولیای دانش آموز به مدرسه فرستاده می‌شود.

توجه به اساس نامه مدارس عشایری/ ارسال معلمان بی‌کیفیت برای مناطق محروم

سیفی تاکید کرد: باید بتوان اساس‌نامه مدارس عشایری را بررسی کرد، چون در این اساس نامه تاکید شده برای جلوگیری از ترک تحصیل یا توقف تحصیل دانش آموزان به ویژه دانش آموزان دختر باید فرصت‌های آموزشی را برای این افراد فراهم و دسترسی آسان را برای یادگیری آسان ایجاد کرد.

مدیر کل دفتر توسعه عدالت آموزشی و آموزش عشایر وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه بیش از 50 درصد دختران عشایری بعد از اتمام دوران ابتدایی ترک تحصیل می‌کنند، افزود: برای مثال برای این دانش آموزان می‌توان وسیله ایاب زهاب ایجاد کرد، طبیعتا پوشش تحصیلی دختران افزایش و از ترک تحصیل آنها جلوگیری می‌شود. بارها تاکید شده که معلمان بی‌کیفیت برای مناطق محروم و معلمان با کیفیت برای مناطق با کیفیت ارسال می‌شود.

اضلاع ناقص یادگیری عاملی برای بازماندگی از تحصیل دختران عشایری/ نوع تفکرعشایری مانعی برای تحصیل دختران

سیفی ادامه داد: این مقوله باعث تنزل کیفیت آموزشی در مدارس می‌شود، چون اضلاع ناقص یادگیری همچون نیروی انسانی و تجهیزات تلاقی می‌یابد و مشکلات متعدد را به دنبال دارد.

به گفته او در مدارس عشایری 47درصد از جمعیت دانش آموزان ابتدایی را دختران تشکیل می‌دهد. در این میان 5 هزار و 690 مدرسه ابتدایی و 967آموزشگاه متوسطه اول و دوم در مناطق عشایری وجود دارد. 14/35 درصد مدارس عشایری هستند با احتساب تعداد فارغ التحصیلات در ابتدایی مشخص می‌شود که تعداد قابل توجهی از دختران عشایری دانش آموز بعد از اتمام دوره ابتدایی ادامه تحصیل ندادند. البته این مقوله به دلایل متعدد بروز کرده است.

به گفته او آماده نبودن زیرساخت‌ها از اهمیت برخوردار است. از سوی دیگر در عشایر دختران در روند تولیدات گیاهان، لبنیات، بافت فرش و ... نقش دارند.

سیفی ادامه داد: دانش آموزان دختر عشایری به دلیل تفکرات عشایری از تحصیل باز می‌مانند. باید چاره اندیشی کرد.

رشد 3/5درصد تحصیل دانش آموزان عشایری

او تاکید کرد: میزان تحصیل دانش آموزان از دو سال قبل تاکنون 3/5درصد رشد داشته است. در حال حاضر فضا و تجهیزات برای تحصیل دختران فراهم نیست. بهداشت، کتابخانه، عدم اختصاص سرباز معلم برای دانش آموزان عشایری از اهمیت برخوردار است.

امکانات مورد نیاز دانش آموزان عشایری چیست؟

مدیر کل دفتر توسعه عدالت آموزشی و آموزش عشایر وزارت آموزش و پرورش با بیان اینکه برای هر 9 هزار دانش آموز عشایری یک مراقب بهداشت وجود دارد، ادامه داد: تعداد سرباز معلم‌ها کاهش یافته است، چون تامین نیروی کارآمد از اهمیت برخوردار است. برای تحقق عدالت آموزشی باید بتوان جلوی ترک تحصیل دانش آموزان دختر را گرفته شود.

او افزود: یکی از مهمترین موضوعات مورد توجه دانش آموزان عدم تناسب محتوای کتب درسی با آنچه در زندگی روزمره خود وجود دارد.

عدم تناسب کتب درسی با شرایط زندگی دانش آموزان عشایری

سیفی با بیان اینکه عدم تناسب مطالب درسی و زندگی عشایری از دیگر موضوعات مورد توجه است، تصریح کرد: عدم تناسب محتوای کتب درسی با زندگی روزمره از اهمیت برخوردار است. بر اساس ماده 8 مدارس عشایری باید محتوای کتب درسی دانش آموزان متناسب‌سازی شود. برای مثال در استان آذربایجان غربی بیشترین تعداد دانش آموز دختر را داراست.

متاسفانه در مناطق عشایری به دلیل اینکه از لحاظ مالی توانایی پرداخت هزینه کتب درسی را نداشتند از تحصیل باز می‌مانند.

مدیر کل دفتر توسعه عدالت آموزشی و آموزش عشایر وزارت آموزش و پرورش گفت: نباید پوشش تحصیل دختران عشایری را با عدالت آموزشی اشتباه گرفت، چون پوشش تحصیل فقط عدالت آموزشی نیست. عدالت آموزشی کیفیت بخشی به محتوا و آموزش است. در عشایر با موضوعات متعدد مواجه هستیم. برای مثال دانش آموز دختر در عشایر بعد از اتمام دوره ابتدایی نیروی کار محسوب شده و ادامه تحصیل نمی‌دهد. البته برخی از دانش آموزان عشایری بعد از اتمام دوره ابتدایی عشایری در مدرسه متوسطه عادی ثبت نام می‌کنند.

سیفی افزود: البته در 50 درصد آمار موجود برخی هم در مدارس عادی ثبت نام می‌کنند. شرایط عشایر به دلیل پیچیدگی‌ها و مسیر کوچ متفاوت است.باید امکانات و خدمات هر مدرسه عشایری مشخص و داده‌ها مورد بررسی قرار گیرد.