بحران آب در تهران چقدر جدی است؟

اعتمادآنلاین| کارنامه سال آبی 1400 - 1399 درحالی بسته شد که میزان بارش‌های کشور در مقایسه با متوسط بلند مدت با کاهش 37 درصدی مواجه بوده و همین امر در حوزه عملکرد استان تهران و حوضه آبریز سدهای پنجگانه تهران نیز مشهود بوده و ورودی آب به مخازن سدهای تهران را نیز تحت تأثیر قرار داده است.

به گزارش ایسنا، مقایسه میزان بارش‌ها در حوزه عملکرد استان بیانگر کاهش 34 درصدی نزولات جوی سال آبی 1400 - 1399 نسبت به 461 میلی‌متر بارش سال آبی 1399 - 1398 است، همین امر با توجه به عدم بارش برف و نبود پوشش برفی مناسب در حوضه آبریز سدهای تأمین کننده آب شرب کلان‌شهرهای تهران و کرج در زمستان سال گذشته و عدم بارش در فروردین ماه سال جاری (ثبت تنها 2.3 میلی‌متر بارش در فروردین ماه سال 1400 به عنوان کم بارش ترین فروردین ماه دوره آماری 52 ساله) موجب شد اندک برف موجود در حوضه آبریز سدها نیز به تدریج ذوب شده و شاهد رواناب و سیلاب های ناشی از ذوب برف نباشیم و میزان ورودی آب به مخازن سدهای پنج گانه تهران را با کاهش 40 درصدی نسبت به سال آبی گذشته مواجه ساخت.

کسری 314 میلیون مترمکعبی سدهای تهران نسبت به سال گذشته

علاوه بر این، طبق اعلام یوسف رضاپور - مدیرعامل شرکت آب منطقه‌ای تهران - اکنون در آستانه فصل پاییز و شروع سال آبی جدید، متأسفانه با 503 میلیون متر مکعب ذخیره آبی و کسری 314 میلیون مترمکعبی نسبت به سال گذشته وارد سال آبی 1400 - 1401 می‌شویم، حجم ذخیره آبی در مخازن سدهای امیرکبیر و طالقان در سامانه غرب 326 میلیون متر مکعب بوده و در مقایسه با مخزن نرمال انتهای شهریور کمبود 136 میلیون متر مکعبی و در سامانه شرق سدهای لتیان، لار و ماملو با حجم ذخیره 176 میلیون متر مکعبی کاهش 232 میلیون متر مکعبی نسبت به مخزن نرمال انتهای شهریور مواجه شده‌اند.

به گفته وی، با توجه به پیش بینی‌های سازمان هواشناسی مبنی بر بارش های کمتر از نرمال در مهر و آبان ماه و افزایش نیم تا دو درجه‌ای دما در مقایسه با آمار بلندمدت در فصل پاییز سال جاری، درصورت تداوم خشکسالی حاکم در کشور و حوضه آبریز سدهای تحت پوشش و روند نزولی آب ورودی به مخازن سدهای تحت پوشش، سال سختی را به لحاظ تأمین مطمئن و پایدار آب رقم زده و وضعیت تأمین آب شرب به‌خصوص در سامانه شرق را با چالش جدی مواجه خواهد کرد.

هر تهرانی به‌طور متوسط 240 لیتر در شبانه‌روز آب مصرف می‌کند

این گفته ها در حالی است که میزان مصرف آب در تهران عدد بسیار بالایی است طبق اعلام مسئولان، هر تهرانی به‌طور متوسط 240 لیتر در شبانه‌روز آب مصرف می‌کند؛ در حالی که متوسط کشوری این عدد 200 لیتر بوده است، همچنین هم‌اکنون سرانه مصرف آب برای هر نفر در کشور حدود 1600 مترمکعب بوده است؛ در حالی که این عدد برای تهرانی‌ها تنها 350 مترمکعب بوده و همین مسئله موجب شده است سرانه آب در تهران حدود یک‌پنجم متوسط کشور باشد.

طی دو سال گذشته تهران به عنوان پرمصرف‌ترین شهر کشور در حوزه آب شناخته شد با این تفاوت که دیگر خبری از ترسالی نبود و خشکسالی روی خود را به پایتخت نشان داد آنطور که محمدرضا بختیاری - مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب تهران - به ایسنا گفته میزان مصرف نسبت به سال قبل در حد دو تا سه درصد افزایش یافته و یکی از نقاط امیدواری ما این است که بیش از این میزان افزایش مصرف نداشته باشیم. البته باید گفت که از اسفند سال 1398 به دلیل شیوع بیماری کرونا افزایش مصرف شهر تهران سیر صعودی بالایی پیدا کرد.

به گفته وی، قبل از شیوع این ویروس عمدتا در اول خرداد این میزان مصرف وجود داشت اما از ابتدای سال 1398 تا کنون هیچ روزی میزان مصرف کمتر از سه میلیون نبوده و به طور کلی حدود 10 تا 15 درصد مصرف آب شرب در تهران به دلیل ویروس کرونا افزایش یافته است.

50 درصد مشترکان کمتر از نرمال و یا حدود نرمال مصرف آب دارند

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب تهران با بیان اینکه در شهر تهران حدود 50 یا 60 درصد مشترکان کمتر از نرمال و یا حدود نرمال مصرف آب دارند که عددی حدود 14 تا 15 مترمکعب می شود، گفت: حدود 30 درصد مشترکان کمی بیش از الگو مصرف دارند و 20 درصد مشترکان جز مشترکان پرمصرف هستند و حدود پنج درصد نیز فوق العاده مصرف بالایی دارند.

اوضاع منابع آبی تهران چندان مطلوب نیست

شرایط آبی استان تهران مطلوب نبوده و با توجه به اینکه دیگر خبری از ترسالی نیست کارشناسان اوضاع را بحرانی تلقی کردند، آنطور که داریوش مختاری کارشناس ارشد حوزه منابع آبی به ایسنا گفته است اگر راه چاره ای برای موضوع آب اندیشیده نشود کلان شهر تهران با مشکلات جدی مواجه می شود.

وی با بیان اینکه آنطور که باید به موضوع اقتصاد آب در کشور توجه نشده است: گفت: بیماری اقتصاد آب دامن گیر کشور خواهد شد، تا زمانی که ارزش واقعی آب شناخته نشود به موضوع مدیریت مصرف نیز آنطور که باید توجه نمی شود، لذا باید این دو موضوع همسو بایکدیگر سیاستگذاری شوند.

این کارشناس ارشد حوزه منابع آبی با بیان اینکه میزان مصرف آب در تهران فاجعه است و باید به این مساله توجه شود، گفت: اگر به این مساله توجه نشود با یک خشکسالی بزرگ مواجه خواهیم شد و دیگر نمی توانیم این موضوع را کنترل کنیم، دامنه خطر و نگرانی از سال 1393 که در خصوص میزان مصرف آب در تهران هشدار داده می شد بسیار بزرگ تر شده است و این مساله خالی شدن سکنه از کلان شهر ها را به دنبال دارد، لذا می‌بایست از هم اکنون برای آن فکر چاره بود.

مختاری با اشاره به اهمیت موضوع مدیریت مصرف و اصلاح اقتصاد آب، گفت: اگر روش های کاهش مصرف آب از 10 سال پیش به طور جدی‌تری پیگیری می شد اکنون وضعیت این چنین نبود و باید دانست که اگر اکنون نیز راه حل ها را بازبینی و اجرا کنیم می توانیم به آینده امیدوار باشیم.

وی با بیان اینکه آب میراث آیندگان است و همه ما نسبت به حفظ آن وظیفه داریم، اظهار کرد: حفظ این مایه حیاتی جز با اصلاح اقتصاد آب و ایجاد فرهنگسازی اتفاق نمی افتد و لازم است به این مهم توجه ویژه‌ای شود تا در آینده با چالش‌های جدی مواجه نشویم.