ماسک و فاصله فراموش‌شدگان کرونا

اعتمادآنلاین| آخرین مطالعات نشان می‌دهد، میزان استفاده از ماسک در مکان‌های عمومی در هفته دوم آبان، 48.72 درصد و فاصله‌گذاری اجتماعی 46.8 درصد بوده است. تنها در 9 استان میانگین استفاده از ماسک بالای 49 درصد اعلام شده است. در فاصله‌گذاری‌های اجتماعی هم میانگین کشوری 46.08 درصد است و 17 استان بالاتر از میانگین کشوری قرار دارند.

به گزارش همشهری، از میان تمام استان‌ها تنها همدان است که بالاترین میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی را دارد؛ یعنی 52 درصد. این وضعیت در سایر استان‌ها زیر 51 درصد است. حالا در این وضعیت، مسئولان نظام سلامت نسبت به کاهش رعایت پروتکل‌های بهداشتی اعلام نگرانی می‌کنند، هر چند که تاکنون 93 میلیون و 562 هزار و 617 دوز واکسن تزریق شده، اما تاکید بر این است که در صورت استفاده نکردن از ماسک و رعایت نکردن فاصله‌گذاری اجتماعی، پیک ششم پر قدرت رخ می‌دهد. آنها می‌گویند مردم بسیاری از پروتکل‌های بهداشتی مثل شست و شوی دست‌ها و ضدعفونی سطوح را فراموش کرده‌اند که این موضوع می‌تواند خطرناک باشد.

بالا رفتن تجمع‌ها بدون استفاده از ماسک

استان مرکزی جزو استان‌هایی است که میزان استفاده از ماسک در مکان‌های عمومی آن، بین 49 تا 83درصد است. میزان رعایت فاصله‌گذاری هم در این استان، بالاتر از میانگین است، اما به‌طور کلی رعایت مجموع پروتکل‌های بهداشتی در این استان بین 45 تا 51درصد اعلام شده است. یاسر قربانی، سخنگوی دانشگاه علوم‌پزشکی اراک است و درباره رعایت پروتکل‌‌های بهداشتی در این استان، توضیح‌هایی به همشهری می‌دهد. به‌گفته او، میزان رعایت پروتکل‌ها در این استان‌ به 45درصد رسیده است که این موضوع می‌تواند خطرناک باشد؛ «آنچه مشاهده می‌شود، بالا رفتن میزان حضور مردم در مکان‌های تجمعی است. مردم به میزان بیشتری در مراسم و مناسبت‌ها شرکت می‌کنند و در کنار اینها هم استخرها و باشگاه‌های ورزشی بازگشایی شده‌اند و مردم به این مکان‌ها مراجعه می‌کنند. این موضوع ممکن است استان مرکزی را دوباره وارد شرایط خاصی کند.» او می‌گوید: «هم مردم و هم کادر درمان خسته شده‌اند؛ از سوی دیگر با تزریق واکسن، یک نوع اعتماد به نفس کاذب در میان مردم ایجاد شده که میزان رعایت پروتکل‌های بهداشتی را کم کرده است.» به‌گفته قربانی، استان مرکزی ازجمله استان‌هایی است که اوایل شیوع بیماری کرونا پس از استان قم، دومین مورد بیماری کرونا در آنجا مشاهده شد؛ البته پروتکل‌ها ازجمله استفاده از ماسک همچنان رعایت می‌شود، اما با توجه به‌شدت و ضعف بیماری، رعایت پروتکل هم نوسان پیدا می‌کند. براساس اعلام او، هم‌اکنون در این استان، حدود یک‌میلیون‌و201هزار و 484دوز واکسن کرونا تزریق شده که از این تعداد 709هزارو566مورد آن دوز اول و 491هزارو918مورد آن هم مربوط به دریافت هر دو دوز واکسن است؛ یعنی از کل جمعیت هدف بالای 12سال استان مرکزی، 806هزارو6مورد، یعنی 87.75درصد دوز اول واکسن را دریافت کرده‌اند و 60.84درصد هم دوز دوم را گرفته‌اند.

شست‌وشوی دست، قانون فراموش‌شده

اوضاع در تهران هم خیلی قابل‌قبول نیست. براساس اعلام وزارت بهداشت، میزان رعایت مجموع پروتکل‌های بهداشتی در این استان، بین 40 تا 44درصد است. این استان جزو استان‌هایی است که میزان رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی در آن پایین‌تر از میانگین است. در زمینه استفاده از ماسک هم میزان رعایت در استان تهران، بین 42 تا 48درصد است. امیرعلی فریدون‌فر، رئیس مرکز بهداشت شرق تهران به سهل‌‌انگاری تهرانی‌ها در رعایت پروتکل‌های بهداشتی اشاره می‌کند و به همشهری می‌گوید: «مردم نسبت‌ به رعایت پروتکل‌ها بی‌توجه‌تر شده‌اند، بیشترین اشتباه هم مربوط به تصور آنها از واکسیناسیون است. تجربه بسیاری از کشورهای دیگر نشان می‌دهد که با وجود اینکه بالای 80درصد جمعیت، واکسن زده‌اند، باز هم ویروس در حال چرخش است.» به‌گفته فریدون‌فر، رعایت قانون «شفا»، یعنی شست‌وشوی مرتب دست‌ها، انجام واکسیناسیون، فاصله‌گذاری اجتماعی و استفاده از ماسک می‌تواند مانع از ابتلا به کرونا شود: «به‌نظر می‌رسد شست‌وشوی دست از ذهن بسیاری از افراد خارج شده و مردم کمتر به آن اهمیت می‌دهند؛ درصورتی که این موضوع در ابتلای افراد به ویروس کووید-19 موضوع مهمی به شمار می‌رود.» به‌گفته او، فاصله‌گذاری اجتماعی در بعضی فضاها و مکان‌ها مانند وسایل نقلیه عمومی اصلا مقدور نیست. البته در فضاهایی هم که امکان رعایت فاصله وجود دارد، باز هم به این مورد توجه نمی‌شود؛ مثلا مردم در صف‌های انتظار یا سایر اماکن عمومی توجه لازم به این موضوع ندارند. فریدون‌فر به اهمیت استفاده از ماسک اشاره می‌کند: «با استفاده از ماسک حتی اگر در یک اتاق یک نفر مبتلا به کرونا باشد، تنها تا 5درصد احتمال انتقال آن به اطرافیان وجود دارد؛ به همین دلیل ماسک جزو شیوه‌های ضروری پیشگیری از ابتلا به شمار می‌رود. درحالی‌که در کلانشهر تهران توجه به استفاده از ماسک کم شده و به زیر 60درصد رسیده است؛ ضمن اینکه رعایت فاصله فیزیکی از این میزان هم کمتر شده است. براساس اعلام رئیس مرکز بهداشت شرق تهران هم‌اکنون بیش از 77درصد مردم در استان تهران دوز اول واکسن را دریافت کرده و بیش از 52درصد هم هر دو دوز واکسن را تزریق کرده‌اند و همین موضوع ممکن است منجر به کاهش رعایت پروتکل‌های بهداشتی شده باشد. او تأکید می‌کند: «اگر مردم تنها 10تا 15درصد توجه بیشتری به اجرای پروتکل‌ها داشته باشند، می‌توانند از شدت پیک ششم کرونا کم کنند.»

در اهواز فاصله‌گذاری فیزیکی رعایت نمی‌شود

استان خوزستان در گروه استان‌هایی قرار می‌گیرد که میزان رعایت مجموع پروتکل‌های بهداشتی در آن، بین 45 تا 51درصد است. میزان استفاده از ماسک در آن حدود 49.39درصد است و رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی آن هم، 47.24درصد عنوان می‌شود. نسرین خالدی، سوپروایزر بیمارستان رازی اهواز است و به همشهری می‌گوید: «از ابتدای شیوع بیماری در سطح استان، توجه به رعایت پروتکل‌های بهداشتی بسیار کم بوده و با توجه به نوع زندگی اجتماعی مردم در این استان، می‌توان گفت اصلا امکان فاصله‌گذاری اجتماعی وجود ندارد، چرا‌که از زمان شیوع بیماری کرونا، در هیچ دورانی، مردم اهواز شرکت در مراسم و مناسبت‌های مختلف را به‌دلیل وجود کرونا کنار نگذاشتند.» به‌گفته خالدی، وضعیت اهواز هم‌اکنون از نظر تعداد موارد ابتلا به بیماری قابل‌قبول است، اما با توجه به باز‌شدن تمام مراکز و شرکت‌کردن در مراسم مختلف بیم آن می‌رود که از این حالت در‌بیاید و سرعت انتقال بیماری بیشتر شود، هر‌چند که چند روزی است‌ آمار مبتلایان بالا رفته است. براساس اعلام او، تنها اتفاقی که می‌‌تواند به قطع چرخه انتقال کمک کند، واکسیناسیون است: «در اهواز پایبندی به اجرای پروتکل‌ها کم است، البته هم‌اکنون نسبت به اوایل شیوع بیماری، وضعیت بهتر شده و مردم بیشتر ماسک می‌زنند.» خالدی می‌گوید: «سرعت واکسیناسیون در اهواز خوب است؛ به‌طوری‌که در استان خوزستان 70درصد نوبت اول و حدود 44درصد نوبت دوم را تزریق کرده‌اند.» در این میان رمضان احدی، رئیس دانشگاه علوم پزشکی بهبهان هم درباره وضعیت شیوع بیماری و واکسیناسیون در این منطقه به همشهری می‌گوید: «‌واکسیناسیون در بعضی روستاهای استان به بالای 90درصد رسیده و در سطح شهرها هم بالای 88درصد واکسیناسیون انجام شده است. توجه به رعایت موارد پیشگیری از انتقال ویروس کرونا به‌طور میانگین همیشه بین 70 تا 80درصد بوده و براساس برنامه‌ریزی‌های دانشکده و ستاد مقابله با کرونای شهرستان، اغلب اصناف همکاری خوبی در این زمینه با مردم داشتند.» او می‌گوید که از میان تمام پروتکل‌های بهداشتی، استفاده از ماسک، در میان مردم بهبهان بیشتر استفاده می‌شود؛ درصورتی که شستن دست و ضدعفونی‌کردن سطوح، نسبت به گذشته کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد.

95درصد کارکنان در لرستان ماسک می‌زنند

رعایت مجموع پروتکل‌های بهداشتی در استان لرستان، بین 40 تا 44درصد است، میزان استفاده از ماسک در اماکن عمومی هم 51.51درصد و رعایت فاصله‌گذاری اجتماعی هم 43.71درصد اعلام می‌شود. در این استان، 76درصد دوز اول و 51درصد جمعیت هدف دوز دوم را واکسن تزریق کرده‌اند. مریم کوشکی، معاون بهداشت دانشگاه علوم پزشکی لرستان درباره رعایت پروتکل‌های بهداشتی به همشهری می‌گوید: «استفاده از ماسک در سطح ادارات، بانک‌ها، مؤسسات دولتی و خصوصی لرستان از همان ابتدا تاکنون بالای 95درصد بوده و کارمندان هم همراهی و مشارکت لازم را داشته‌اند. متصدیان و شاغلان واحدهای صنفی، عمومی، خدماتی و مشتریان و مراجعان آنها هم بیش از 55درصد از ماسک استفاده می‌کنند، ضمن اینکه مردم و مسافران در وسایل نقلیه عمومی درون‌شهری حدود 50 و برون‌شهری هم بیش از 70درصد از ماسک استفاده می‌کنند. میانگین رعایت پروتکل‌های بهداشتی در ادارات، بانک‌ها، مؤسسات و دفاتر دولتی و خصوصی نیز حدود 60درصد و همچنین در واحدهای صنفی نیز 53درصد است. در این میان اما پروتکل‌های بهداشتی در میان مردم، به‌خوبی رعایت نمی‌شود.» او ادامه می‌دهد: «موردی که به‌صورت ویژه در استان لرستان اجرا می‌شود، صدور مجوز مشروط برای برگزاری آزمون‌های عمومی، تخصصی و انتخابات اتحادیه‌های صنفی است که براساس مصوبات ستادهای ملی و استانی مدیریت بیماری کرونا و با استناد به پروتکل‌های بهداشتی به‌صورت متمرکز در مرکز بهداشت استان صادر می‌شود.»