آنفلوآنزا؛ از ابتلا تا درمان

اعتمادآنلاین| همایون امیری اظهار کرد: بیماری آنفلوآنزا یک بیماری تنفسی حاد واگیردار است که بر اثر عفونت با ویروس مولد آنفلوآنزا بروز پیدا می‌کند. این ویروس دارای سه گونه و انواع متعددی زیرگونه است.

به گزارش ایسنا،وی افزود: بیماری آنفلوآنزا در تمامی طول سال رخ می‌دهد اما معمولا بیشترین زمان فعالیت آن در ماه‌های سرد سال و اوج آن در زمستان است.

مدیرگروه بیماری‌های واگیر مرکز بهداشت خوزستان با اشاره به علائم بیماری آنفلوآنزا، بیان کرد: تب و لرز، درد عضلانی، درد مفاصل، سردرد، خستگی، تهوع، استفراغ و اسهال از علائم ابتلا به آنفلوآنزا هستند و علائم گوارشی در کودکان شایع‌تر از بزرگسالان است. برخی از این علائم یا همه علائم، در مبتلایان به آنفلوآنزا به طور معمول سه تا هشت روز بروز پیدا می‌کنند.

امیری گفت: بعضی از علائم ممکن است بیش از یک هفته طول بکشد و همچنین ممکن است در بعضی از افراد علائم بسیار خفیف باشد به خصوص در افرادی که قبلا واکسینه شده‌اند یا به علت ابتلای قبلی به بیماری آنفلوآنزا مقداری ایمنی کسب کرده باشند.

وی ادامه داد: در صورت بروز و بدتر شدن این علائم یعنی کوتاه شدن تنفس (سختی تنفس) یا تنفس سریع، درد سینه، گیجی یا سرگیجه ناگهانی و استفراغ مداوم باید سریعا به پزشک مراجعه شود.

مدیرگروه بیماری‌های واگیر مرکز بهداشت خوزستان با اشاره به راه‌های انتشار بیماری آنفلوانزا، گفت: ویروس‌های آنفلوآنزا به طور عمده از طریق هوا (ذرات ریز تنفسی آلوده) توسط سرفه و عطسه فرد بیمار منتقل می‌شوند. آنفلوآنزا از طریق تماس سطوح آلوده به ویروس نیز منتقل می‌شود.

وی افزود: آنفلوآنزا می‌تواند توسط فرد آلوده و یا بیمار بدون علامت، به سایر افراد منتقل شود.

امیری عنوان کرد: افراد بیمار می‌توانند یک روز قبل از شروع علائم تا پنج یا هفت روز بعد از شروع علائم، آلوده‌کننده سایر افراد باشند. البته کودکان و افراد دارای ضعف سیستم ایمنی مبتلا به آنفلواآنزا می‌توانند مدت بیشتری و گاه تا 21 روز، آلوده‌کننده باشند.

مدیرگروه بیماری‌های واگیر مرکز بهداشت خوزستان با اشاره به افراد در معرض خطر ابتلا به آنفلوآنزا، بیان کرد: ابتلا به آنفلوآنزا در افراد سالمند و بالای 65 سال، زنان باردار افراد دارای بیماری زمینه‌ای مزمن، افراد بیش از حد چاق، کودکانی که به مدت طولانی تحت درمان با آسپیرین قرار دارند و افرادی که داروی ضعیف‌کننده ایمنی یا کورتیکواستروئید مصرف

می‌کنند، خطر ناشی از عوارض بیماری را افزایش می‌دهد.

امیری در خصوص راه‌های پیشگیری از انتقال و انتشار آنفلوآنزا، گفت: دریافت واکسن در گروه‌های در معرض خطر و پرخطر یکی از بهترین روش‌های پیشگیری از آنفلوآنزا است. پوشاندن دهان و بینی هنگام عطسه و سرفه کردن با دستمال یا آرنج دست، شستشوی مداوم و صحیح دست‎ها حداقل به مدت 20 تا 30 ثانیه به خصوص بعد از سرفه و عطسه برخی دیگر از راه‌های پیشگیری از انتقال و انتشار بیماری هستند.

وی افزود: استراحت و ماندن در منزل تا زمان بهبودی، حضور نیافتن در اماکن و تجمعات تا بهبودی کامل، پرهیز از دست دادن و روبوسی و در آغوش گرفتن دیگران تا بهبودی کامل و حفظ فاصله مناسب حداقل یک متر و نیم از افراد دارای علائم آنفلوآنزا و بیمار باید رعایت شود.

مدیرگروه بیماری‌های واگیر مرکز بهداشت خوزستان در مورد نحوه درمان آنفلوآنزا گفت: آنفلوآنزا یک بیماری ویروسی است بنابراین داروهای ضدمیکروبی (آنتی‌بیوتیک‌ها) روی آن تاثیری ندارند. تجویز آنتی‌بیوتیک با نظر پزشک و در موارد خاص از جمله همراه شدن یک بیماری میکروبی با آنفلوآنزا توصیه می‌شود.

امیری افزود: در 80 درصد از موارد، بیماری میکروبی به آنفلوآنزا اضافه نمی‌شود و نیاز به آنتی‌بیوتیک ندارد. داروهای ضد ویروسی به هیچ عنوان نباید با خوددرمانی مورد استفاده قرار بگیرند.

وی گفت: علائم آنفلوآنزا معمولا با استراحت در منزل، نوشیدن مایعات به میزان کافی و دریافت داروهای ضد دردهای عضلانی بهبود می‌یابند.

مدیرگروه بیماری‌های واگیر مرکز بهداشت خوزستان با اشاره به تفاوت آنفلوآنزا و سرماخوردگی، بیان کرد: سرماخوردگی یک بیماری ویروسی است که عموما دستگاه تنفسی فوقانی را درگیر می‌کند و به وسیله ویروس‌های خانواده سرماخوردگی (عموما رینوویروس‌ها) ایجاد می‌شود. هر چند سرماخوردگی در تمامی طول سال رخ می‌دهد اما معمولا در بهار و پاییز شایع است.

امیری افزود: سرماخوردگی به طور معمول دو تا پنج روز بعد از آلودگی اولیه به ویروس رخ می‌دهد. اوج علائم بیماری نیز دو تا سه روز بعد از تماس اولیه با ویروس‌های سرماخوردگی ظاهر می‌شود و بیمار در هفت تا 10 روز بهبود می‌یابد.

وی بیان کرد: سرماخوردگی همانند آنفلوآنزا، یک بیماری ویروسی است بنابراین درمان آنتی‌بیوتیکی ندارد و اقدامات درمانی نگهدارنده آن مشابه آنفلوآنزا است.

مدیرگروه بیماری‌های واگیر مرکز بهداشت خوزستان با بیان اینکه سرماخوردگی واکسن ندارد، گفت: علائم بالینی سرماخوردگی و آنفلوآنزا بسیار شبیه است و افتراق این دو بیماری از یکدیگر مشکل است. رعایت رفتارهای بهداشتی مانند رژیم غدایی مناسب، استراحت و خواب کافی، ورزش و فعالیت بدنی مناسب و کافی و کاهش و دوری از استرس از موثرترین روش‌های مداخله‌ای در بیماری‌های ویروسی از جمله آنفلوآنزا و سرماخوردگی است.

امیری با اشاره به نقش واکسن آنفلوآنزا در پیشگیری از این بیماری افزود: دریافت واکسن آنفلوآنزا در گروه‌های پرخطر و در معرض تماس با بیماران به منظور کاهش و کوتاه شدن عوارض ناشی از آنفلوآنزا توصیه می‌شود.

وی بیان کرد: زنان باردار، سالمندان، افراد دارای بیماری زمینه‌ای مزمن (قلبی، ریوی، کلیوی، کبدی و عصبی)، افراد بیش از حد چاق، افراد دارای کمبود یا نقص سیستم ایمنی و پرسنل پزشکی به خصوص پرسنل شاغل در بخش‌های بستری بیماران ضعف ایمنی، عمده‌ترین گروه‌های اولویت‌دار گیرنده واکسن هستند.

مدیرگروه بیماری‌های واگیر مرکز بهداشت خوزستان افزود: بهترین زمان دریافت واکسن آنفلوآنزا در اوایل شروع ماه‌های سرد سال (از آخر تابستان تا نیمه پاییز) است. حداقل دو هفته پس از دریافت واکسن آنفلوآنزا پاسخ ایمنی در بدن ایجاد شود.

وی تصریح کرد: باید توجه شود که دریافت واکسن آنفلوآنزا مانع ابتلا به این بیماری نمی‌شود اما موجب کوتاه شدن مدت و عوارض آن می‌شود. همچنین واکسن آنفلوآنزا روی سایر ویروس‌های ایجادکننده عفونت تنفسی اثری ندارد.

امیری با اشاره به موارد منع دریافت واکسن آنفلوآنزا، گفت: افرادی که به تخم مرغ حساسیت دارند، افرادی که در مرحله قبلی دریافت واکسن حساسیت داشته‌اند و افرادی که دارای بیماری حاد تب‌دار هستند باید از تزریق واکسن آنفلوآنزا پرهیز کنند؛ البته افراد تب‌دار، بعد از بهبودی می‌توانند واکسن آنفلوآنزا را دریافت کنند. تزریق این واکسن برای افراد دارای بیماری‌های خاص نیز باید بر اساس نظر پزشک معالج انجام شود.