مازوت‌سوزی و پرونده‌ای که قرار نیست در اراک بسته شود!

اعتمادآنلاین| سال گذشته 21 آذرماه مصرف مازوت در نیروگاه شازند آغاز شد و 74 روز به شکل مداوم مازوت سوزاند و گوگرد حاصله در ریه های مردم اراک فرود آمد، امسال نیز با وجود همه هشدارهایی که فعالان محیط زیست دادند و با همه اظهار نظرها و اعتراض شهروندان، نیروگاه دست پیش گرفت و زودتر از سال گذشته مصرف مازوت را آغاز کرد و این در حالی است که هنوز سرمای شدیدی را تجربه نکرده ایم که مصرف گاز خانگی بالا رود و گاز به صنایع بزرگی همچون نیروگاه نرسد.

به گزارش ایسنا،سال گذشته صحبت های بسیاری در خصوص بسته شدن شیر مازوت در نیروگاه حرارتی شازند به میان آمد، مسئولان بارها به ضرس قاطع گفتند که شیر مازوت بسته شده است، اما پس از مدتی مجددا نیروگاه مازوت سوز شد و در این بین فقط مردم بودند که ضرر کردند، امسال نیز این قصه پر غصه، باز هم در حال تکرار است.

25 آبانماه 1400 در جلسه کارگروه کاهش آلودگی هوای استان مرکزی، در حالی که هنوز خبری از استفاده از مازوت در نیروگاه شازند نبود، بختیاری فرماندار وقت اراک رسما اعلام کرد که جانمایی این نیروگاه در واقع حقوق شهروندی را تضییع کرده است. در اوج کمبود گاز، تعداد نیروگاه هایی که از مازوت استفاده کردند از تعداد انگشتان یک دست کمتر بود که یکی از آنها نیروگاه شازند بود. دولت باید به گونه ای سرمایه گذاری کند که گاز برای حفظ حقوق شهروندی تامین شود و حتی در صورت لزوم، از مازوت مخصوص کشتیرانی استفاده شود که در واقع این مازوت در داخل استان نیز تولید می شود.

نیروگاه حرارتی شازند از نهم آذرماه سال جاری در حال استفاده از سوخت مازوت است، امروز سیزدهم اذرماه است و تا امروز در واقع هیچ مسئولی در استان پاسخ روشنی به این روند و چرایی استفاده از مازوت نداده است.

شامگاه نهم آذرماه تلاش های خبرنگار ایسنا، برای دریافت پاسخی روشن از مسئولان به نتیجه نرسید و این سربسته ماندن موضوع تا دیروز ادامه داشت.

صبح روز گذشته در فرمانداری اراک جلسه ای در خصوص آلودگی هوای اراک و استفاده از مازوت برگزار شد، اما ظاهرا در این جلسه همه امکان حضور داشتند به غیر از خبرنگاران!

نیروگاه پریروز 5 میلیون لیتر مازوت سوزاند

در حال حاضر نیروگاه با قدرت تمام در حال استفاده از مازوت است و رئیس امور آزمایشگاه‌های اداره کل حفاظت محیط زیست استان مرکزی در گفت و گو با ایسنا، اظهار کرد: نیروگاه از نهم اذرماه در حال استفاده از سوخت مازوت است و دو روز پیش بیش از 5 میلیون لیتر مازوت در این واحد صنعتی بزرگ در غرب اراک سوزانده شد.

ورود 450 تن گوگرد به هوای اراک در یک روز

علیرضا محرابیان با بیان اینکه تاکنون سقف زمانی و مصرفی برای مازوت سوزی نیروگاه حرارتی شازند مشخص نشده است، افزود: براساس نتایج آنالیز شرکت پخش فرآورده های نفتی هر 100 کیلوگرم مازوت تحویلی نیروگاه سه کیلوگرم گوگرد دارد و در واقع مصرف 5 میلیون لیتر مازوت 450 تن گوگرد وارد هوای اراک کرده است.

وی با اشاره به اینکه محیط زیست طبق وظایف خود اخطارهای لازم جهت مصرف مازوت را به نیروگاه حرارتی شازند داده است، گفت: مسلما در چنین مواردی، در صورت عدم کنترل آلودگی، متخلف به دادگاه معرفی می شود، اما باید منتظر تصمیم دستگاه قضایی باشیم.

اخطارهای زیست محیطی صادر شده است

به گفته شاه محمدی رییس محیط زیست شازند، اخطارهای زیست محیطی درخصوص مازوت سوزی نیروگاه، هفته پیش صادر شده و اگر استفاده از این سوخت قطع نشود، نیروگاه به مراجع قضایی ارجاع می شود.

اراک تاکنون 119 روز ناسالم را پشت سر گذاشته است که این رقم نسبت به مدت مشابه سال گذشته بیش از 300 درصد رشد داشته است، امسال نیروگاه زودتر از سال گذشته مازوت سوزی را آغاز کرده است و با توجه به کمبود بارش ها باید منتظر افزایش افسارگسیخته تعداد روزهای ناسالم در اراک بود.

انباشت آلاینده ها در راه است

مسئول واحد پیش بینی هواشناسی استان مرکزی در خصوص وضعیت جوی استان طی هفته جاری به ایسنا گفت: تا روز دوشنبه شاهد پایداری هوا در اراک خواهیم بود و با توجه به اینکه وزش باد پیش بینی نمی شود، با انباشت آلاینده ها در اراک و شهرهای صنعتی استان روبرو خواهیم بود.

رضا مرادی افزود: روز دوشنبه یک سامانه بارشی وارد استان می شود که به نظر بارش شدیدی نخواهد داشت، اما به هرحال تهویه هوا را به دنبال دارد، اما از روز سه شنبه مجددا با پایداری هوا، انباشت آلاینده ها تکرار می شود و در واقع هفته ای توام با آلودگی را پیش رو داریم.

سکوت مسئولان استان در قبال این وضعیت گویای این مسئله است که اراک فعلا باید هوای گوگردی را استنشاق کند، اما سوالی که همچنان مطرح است اینست که با وجود اینکه سرمای شدیدی نداریم، چرا با کمبود گاز روبرو شده ایم؟

اواخر هفته گذشته حدود 7 تشکل زیست محیطی استان مرکزی در نامه ای خطاب به استاندار ضمن اعلام مراتب اعتراض خود نسبت به استفاده از سوخت مازوت در نیروگاه حرارتی شازند، اعلام کردند که از روز دوشنبه 15 آذرماه در میدان شهدای اراک با رعایت کامل پروتکل های بهداشتی تجمعی قانونی را بهمراه شهروندان خواهند داشت و این تجمع تا زمان توقف مصرف سوخت مازوت در نیروگاه، ادامه دارد.

نیروگاه 4 برابر حد مجاز گوگرد تولید می کند

حمید اخوان فعال محیط زیست و مدیرعامل تشکل زیست محیطی سبزاندیشان اراک در گفت و گو با ایسنا، در خصوص استفاده از سوخت مازوت در نیروگاه حرارتی شازند بیان کرد: مصرف مازوت مشکلات بسیاری را به همراه دارد و اثرات سوء آن اثبات شده است و حتی در طرح جامع کاهش آلودگی هوای اراک و بازنگری انجام شده در این طرح، این اثرات یادآوری شده است.

وی با تاکید بر اینکه نیروگاه حرارتی شازند حتی اگر گاز هم استفاده کند اکسید نیتروژن را وارد هوا می کند و همچنان صنعتی آلاینده به شمار می رود، افزود: زمانی که این صنعت از سوخت مازوت استفاده می کند در کنار اکسید نیتروژن، اکسید گوگرد هم وارد هوا می کند که آلایندگی این صنعت را چندین برابر افزایش می دهد.

اخوان با بیان اینکه در حال حاضر نیروگاه 4 برابر حد مجاز گوگرد وارد هوا می کند، گفت: این نیروگاه، از معدود نیروگاه هایی در کشور است که نزدیک دو شهر(اراک و شازند) قرار دارد و به دلیل همین نزدیکی، برای رفع آلایندگی و تامین گاز آن هیات وزیران مصوباتی داشته است.

با بزرگترین ذخایر گازی جهان، لَنگ گازیم!

وی تصریح کرد: براساس مصوبه هیات وزیران، گاز نیروگاه باید تامین و حتی خروجی گاز هم باید استانداردسازی می شد ولی در این راستا با بدعهدی هایی روبرو شدیم. جای سوال است که چرا کشوری که بزرگترین ذخایر گازی دنیا را در اختیار دارد در تامین گاز خود با مشکل روبروست و باید مسئولان توضیح دهند که چرا با سلامت مردم بازی می کنند.

این فعال محیط زیست گفت: سال گذشته که نیروگاه از سوخت مازوت استفاده می کرد، گفته شد امسال را تحمل کنید و نیروگاه موظف شد که در کنار تخلفی که در استفاده از مازوت داشته است، اقدام به فیلتراسیون خود ظرف دوسال، ایجاد هزار هکتار فضای سبز و آبیاری هزار هکتار فضای سبز ایجاد شده اطراف این واحد صنعتی کند که متاسفانه تا امروز هیچ یک از این سه تعهد را عملیات نکرده است و امسال هم مجددا به فرآیند مازوت سوزی آنهم با مصرف روزانه 5 میلیون لیتر روی آورده است.

اعتراض قانونی در مقابل اقدام غیرقانونی

وی با اشاره به اینکه در حال حاضر دو سوم سوخت نیروگاه، مازوت و یک سوم آن گاز است، در خصوص تجمع اعتراضی ترتیب داده شده برای روز دوشنبه 15 آذرماه اظهار کرد: مسلما در چنین شرایطی و در مقابل یک اقدام غیر قانونی و تخلف، مردم حق اعتراض مدنی و تجمع قانونی دارند، البته سمن ها تاکنون راه های مختلفی را طی کرده اند، اما با وجود آنکه عدم استفاده از سوخت مازوت در نیروگاه شازند، وعده رییس جمهوری و مصوبه هیات وزیران را دارد و منطبق بر قانون هوای پاک است همچنان شاهد مازوت سوزی توسط این صنعت بزرگ در غرب اراک هستیم.

اخوان تاکید کرد: مسلما مسئولان باید ادامه دهنده راه و تصمیمات مسئولان پیش از خود باشند، مسئولان نمی توانند از صفر شروع کنند، باید وعده ها و مصوبات مسئولان قبلی توسط مسئولان جدید پیگیری شود و اگر چنین نباشد مسلما مردم حق اعتراض مدنی دارند.

وی با اشاره به جلسه روز گذشته در فرمانداری اراک، گفت: جلسه دیروز در واقع در قالب طرح موضوع و شفاف سازی در خصوص آنچه اتفاق افتاده است، برگزار شد، چراکه فرماندار اراک اخیرا منصوب شده است و باید شرایط موجود جهت تصمیم گیری طرح می شد، البته سمن ها و فعالان محیط زیست حاضر در این جلسه رسما اعلام کردند که با سوزاندن حتی یک قطره مازوت در نیروگاه شازند مخالف هستند.

میزان گاز تعیین شده جوابگوی صنایع نیست

مدیرعامل تشکل مردم نهاد و زیست محیطی سبزاندیشان اراک تصریح کرد: مسلما یا باید به میزانی که گاز در اختیار است، برق تولید شود یا از میزان برق مصرفی کاست. صنایع بزرگی در همین استان مرکزی وجود دارد که مصرف برق بالایی دارند و اگر کشور با مشکل تامین گاز روبروست و لازم است برای تولید برق توسط نیروگاه مازوت سوزانده شود، برای حفظ سلامت عمومی، از مصرف برق صنایعی مانند ایرالکو کاسته شود یا به هر شکلی که امکان دارد گاز تامین شود.

وی گفت: مردم اراک در سال 1400 حدود 120 روز هوای ناسالم را استنشاق کرده اند و شایسته نیست که در زمستان درگیر مازوت سوزی نیروگاه باشند. اراک شرایط جغرافیایی خاصی دارد، نیروگاه با جانمایی کاملا غلط در مسیر باد غالب به سمت اراک واقع شده است، ارتفاع اینورژن در اراک کمتر از دیگر شهرهاست و به سرعت آلوده می شود به همین دلیل باید تامین گاز صنایع آن بیش از دیگر شهرها در اولویت قرار گیرد، اما ظاهرا صدای مسئولان و مردم این شهر به تهران نرسیده و همچنان مظلوم واقع شده است.

شاید تجمع را به تعویق بیندازیم

اخوان با بیان اینکه، در جلسه روز گذشته فرصتی برای جمع بندی مباحث و مکاتبه با مسئولان و وزرای مربوطه تعیین شد و افزود: امیدواریم یک بار برای همیشه صدای مردم اراک به تهران برسد و مسئولان حاضر ادامه دهنده راه و تصمیمات مسئولان دیگر باشند، البته برای سازماندهی مباحث و مکاتبه با تهران، احتمالا تاخیری در تجمع روز دوشنبه اعمال می شود و امید است که رایزنی های مسئولان با تهران به نتیجه برسد هرچند که بارها دیده شده است که جلسات خروجی ندارند.

وی در خصوص علل بیان شده از سوی شرکت گاز درخصوص عدم تامین گاز نیروگاه بیان کرد: نماینده های شرکت گاز استان عموما دلایل روشنی را بیان نمی کنند، اما طبق آنچه در جلسه دیروز بیان شد، ظاهرا شرکت گاز میزان مشخصی گاز برای صنایع و مصارف خانگی دارد که نمی تواند آنرا افزایش دهد، به نظر می رسد میزان گاز تعیین شده برای صنایع جوابگو نیست و به همین دلیل اولویت بندی انجام می شود که متاسفانه اراک و نیروگاه حرارتی شازند جایی دراین اولویت بندی برای تامین گاز ندارند.

گفته اند نیروگاه 100 درصد مازوت بسوزاند!

این فعال محیط زیست گفت: ظاهرا طی مکاتبه ای که از تهران صورت گرفته، گفته شده است که نیروگاه حرارتی شازند 100 درصد براساس سوخت مازوت فعالیت کند و متاسفانه مشخص نیست که این مسئول چه کسی است که چنین تصمیمی گرفته و کم کاری از سوی کدام مسئول استان بوده است که این نیروگاه در بین هیچ کدام از نیروگاه های اولویت دار کشور برای دریافت گاز قرار ندارد.

نیروگاه در حال حاضر دوسوم مازوت و یک سوم گاز مصرف می کند و ظاهرا شرکت گاز در حال لطف

به اراکی هاست که هنوز مقداری گاز به این صنعت غول پیکر اختصاص می دهد در غیر این صورت با 100 درصد سوخت مازوت مصرفی در نیروگاه باید ممنوعیت های تردد را این بار برای سطح بالای آلودگی و نبود اکسیژن در هوای اراک اعمال می کردند.

با وزیر نفت و نیرو مکاتبه می کنیم

سرپرست فرمانداری اراک در خصوص پیگیری و اتخاذ تصمیم برای وضعیت هوای اراک به ایسنا گفت: در جلسه روز گذشته تصمیم بر این شد که با کمک سمن ها برشی شهرستانی از طرح جامعه کاهش آلودگی هوای اراک تهیه شود و یک برنامه ریزی یک ساله و پنج ساله صورت گیرد.

امیر هادی افزود: مکاتبه ای با وزیر نیرو خواهیم داشت تا کاهش مصرف مازوت را در دستور کار قرار دهند، همچنین مکاتبه با وزیر نفت خواهیم داشت تا ضمن افزایش سهمیه گاز برای نیروگاه حرارتی شازند، تغییر ترکیب نوع گاز تحویلی به نیروگاه را نیز دنبال کنند و تلاش خواهیم کرد که ظرف یک هفته آینده به نتایج خوبی از این مکاتبات و رایزنی ها برسیم.

به گزارش ایسنا، نیروگاه حرارتی شازند یکی از پروژه های عظیم ملی است که پس از انقلاب به بهره برداری رسیده و درزمینی به مساحت 240 هکتار در کیلومتر 15 جاده اراک - بروجرد، محور فرعی ازنا و در شرق پالایشگاه شازند در مجاورت راه آهن سراسری تهران- جنوب واقع شده است .

قرارداد احداث نیروگاه در ششم آذرماه 1373 بین سازمان توسعه برق ایران و شرکت مدیریت پروژه‌های نیروگاهی ایران (مپنا) منعقد شده و بهره برداری از نیروگاه حرارتی شازند توسط مدیریت تولید برق شازند که در سال 1378 به ثبت رسیده انجام می شود

برق تولیدی از طریق پست230 کیلوولت نیروگاه که توسط شرکت سهامی برق منطقه ای باختر احداث شده به شبکه سراسری انتقال داده می شود.

آب خام مصرفی نیروگاه از طریق سه حلقه چاه که در فاصله 7 کیلومتری از نیروگاه و در کنار جاده شازند قرار دارد به نیروگاه منتقل شده و پس از ذخیره شدن در مخازن آب خام وارد تصفیه خانه می شود.

بر این اساس، از وقتی که قرارداد احداث این نیروگاه منعقد شده تا امروز، 26 سال می گذرد. قطعا 26 سال فرصت کافی و مناسب برای ایجاد زیرساخت های فیلتراسیون در این نیروگاه بوده، اما این مهم تاکنون عملیاتی نشده است!

این نکته ای است که مدیرکل حفاظت محیط زیست استان مرکزی در جلسه کارگروه کاهش آلودگی هوا مطرح کرده و گفته است: با وجود اینکه اراک سومین شهر آلوده کشور است، نیروگاه شازند نسبت به فیلتراسیون اقدامی نکرده است.

مسئله اینجاست که آلایندگی با صنایعی همچون نیروگاه، پالایشگاه، پتروشیمی، صنایع آلومینیوم و ... همراه است، حتی اگر بهترین سوخت را مصرف کنند یا آب مصرفی را تصفیه کنند یا ... پس فیلتراسیون از ابتدای فعالیت اینگونه صنایع باید در دستور کار قرار داشته باشد و در تمام عمر صنعت نیز به عنوان یک رکن مهم، کنترل و بازبینی شود، نه اینکه بعد از 26 سال تازه مسئولان از عدم فیلتراسیون در یک صنعت بزرگ نفتی گلایه کنند!

نیروگاه شازند روزانه حدود 5 میلیون لیتر مازوت می سوزاند و 450 تن گوگرد به ریه های مردم فرو می کند و دود کم کاری ها و کم توجهی ها و پشت گوش انداختن های مسئولان و متولیان در تمامی بخش های تصمیم گیری، نظارتی، اجرایی و ... در نهایت به چشم مردمی می رود که قرار است از محصولات این صنایع استفاده کنند، پس این چرخه از پایه معیوب

است و باید اصلاح شود.

آنچه نگران کننده تر است، زمزمه هایی است که چند وقتی است در خصوص کاهش گاز در زمستان 1400 و مشکلات ناشی از آن به گوش می رسد و می تواند شرایطی را ایجاد کند نیروگاه شازند کلا به چرخه مازوت سوزی وارد شود. بخش عجیب ماجرا این است که هرچه به سمت زمستان های گرم تر که خود یک معضل نگران کننده است پیش می رویم و مصرف گاز خانگی کمتر می شود، میزان گاز موجود برای مصرف خانگی و صنعتی نیز کاهش می یابد، معادله ای که نمی تواند درست باشد و مسئولان باید پاسخ بدهند که کجای کار در این معادله می لنگد!

در شرایط موجود اراک حتی یک روز تسریع در بهبود وضعیت هوا برای اراکی ها تعیین کننده است مخصوصا اینکه آلودگی های صنعتی با آلودگی های دیگری همچون ذرات آلاینده گرد و غبار هم افزایی می کنند و گاهی اراک زیر لایه ای آلودگی های مختلف محو می شود، البته متاسفانه مسئولان استان مرکزی چهار روز را در مقابل افزایش آلودگی هوا ناشی از مازوت سوزی نیروگاه سکوت کردند و حالا بر اساس جلسه ای که دیروز برگزار شده قرار است بار دیگر صدای شهروندان اراکی به گوش پایتخت نشینان رسانده شود چراکه این شهر و این مردم به هوای پاک به عنوان بدیهی ترین امر، نیاز دارند و باید منتظر ماند و دید پیگیری های مسئولان اراکی چقدر قدرتمند انجام می شود و چقدر می تواند فرمان تصمیم گیری های رده بالا را به سمت سلامت مردم اراک بچرخاند.