با شیوع ۲ برابری سوءتغذیه کودکان در سیستان و بلوچستان مواجهیم

«زهرا عبداللهی» مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در نشستی خبری گفت: برنامه ملی بسیج تغذیه سالم طبق روال سال‌های گذشته از پانزده تا سی دی به مدت دو هفته با همکاری نهادهایی از جمله شهرداری ها، بهزیستی، معاونت بهداشت و درمان نیروهای انتظامی، رسانه‌های جمعی و صداوسیما و غیره اجرا می‌شود.

به گزارش ایلنا، مدیرکل دفتر بهبود تغذیه گفت: هدف از برگزاری این برنامه انتشار اطلاعات و پیامهایی درباره کرونا و نقشی است که تغذیه صحیح می‌تواند در مدیریت کرونا داشته باشد. در دو هفته بسیج این پیام را می رسانیم که با رعایت الگوی غذایی صحیح می شود بیماری کرونا را کنترل کرد. تغذیه صحیح در تقویت سیستم ایمنی بدن نقش دارد و افرادی که به دلیل تغذیه ناکافی تضعیف می شوند، مقاومتشان در مقابل بیماری کمتر است. نحوه تغذیه در واکسیناسیون هم نقش مهمی دارد تا بدن پاسخ مناسب‌تری به واکسن بدهد. پاسخ مناسب بدن به واکسن به عملکرد مناسب سیستم ایمنی بستگی دارد. در موقع واکسیناسیون نباید ناشتا بود زیرا ناشتایی ممکن است منجر به افت فشار خون شود. 

عبداللهی گفت: توصیه دیگری این است که مایعات کافی قبل و پس از تزریق واکسن استفاده شود. در برنامه تغذیه صحیح مصرف کافی مایعات اهمیت دارد وعدم استفاده از آن موجب تضعیف سیستم ایمنی بدن می‌شود، مانند شیر، آبمیوه و چای که با مصرف آنها پاسخ بدن به واکسن بهتر خواهد بود. مواد قندی در صورت استفاده زیاد می توانند موجب تضعیف سیستم ایمنی بدن شوند. بنابراین باید از مصرف زیاد مواد شیرین قبل از واکسیناسیون و در همه شرایط اجتناب کرد. 

عبداللهی گفت: ما روزانه به طور متوسط ده گرم نمک می‌خوریم که دو برابر متوسط توصیه شده است. باید توجه داشته باشیم نمک پنهان در فست فودها، سس‌ها و چربی‌ آن ها نیز خطرناک است. توصیه دیگر کاهش مصرف نمک است که سیستم ایمنی بدن تضعیف نشود. افراط در مصرف مواد سرخ شده و پرروغن عاملی برای تضعیف سیستم ایمنی است. بنابراین کاهش مصرف نمک و چربی باعث مقاومت بهتر در مقابل انواع بیماری‌ها خواهد بود. کسانی که چاق هستند شانس بیشتری برای ابتلا به کرونا دارند. بنابراین در کنار کاهش مصرف قند و نمک، کنترل وزن، تحرک بدنی و مصرف حداقل ۴۰۰ گرم در روز میوه و سبزی لازم خواهد بود. 

او افزود: شعار امسال بسیج تغذیه ما، «تغذیه، واکسیناسیون و کروناست». ما روند افزایشی در چاقی داریم و ۶۰ درصد بالای ۱۸ سال کشور دارای چاقی هستند. حدود ۲۰ درصد دانش آموزان درگیر چاقی هستند و بیش از ۲۰ درصد دانش آموزان با چاقی شکمی مواجه هستند. 

عبداللهی گفت: مصرف کم میوه و سبزی از دیگر مسائلی است که در ایران با آن مواجه هستیم. حدود ۵۰ درصد مردم تحرک بدنی کافی ندارند و منظور از آن این است که افراد حداقل نیم ساعت در روز در پنج روز هفته، نیم ساعت پیاده روی تند داشته باشند. باتوجه به مشکلات کرونا، کودکان باید در خانه با انجام حرکات کششی  فعالیت بدنی داشته باشند. اینکه تمام مدت در منزل با تبلت و گوشی کار کنند و تحرک نداشته باشند، موجب مشکلاتی مانند اضافه وزن خواهد شد. 

او افزود: دو دهه قبل در سال ۱۳۸۰ تا ۸۵، مردم ۱۵ گرم در روز نمک مصرف می‌کردند، الان متوسط مصرف نمک را ۱۰ گرم گزارش می‌کنند. یعنی مصرف نمک در کشور کمی کاهش داشته اما مهم این است که ده گرم مصرف نمک، دو برابر مقدار توصیه شده سازمان جهانی بهداشت است و افراد باید کمتر از پنج گرم نمک مصرف کنند. 

عبداللهی گفت: نمکی که در کنسروها و فست فودهاست همگی مشمول این مساله می‌شوند. صاحبان صنایع غذایی کشور در بازنگری نمک و چربی محصولات همکاری خوبی دارند و با همکاری آنها در بیش از چهل محصول پرمصرف میزان نمک و قند کاهش پیدا کرده است. میزان نمک در نان نیز کاهش پیدا کرده است. مردم روزانه به طور متوسط ۳۰۰ گرم نان می خوردند که قبلا در حدود ۶ الی ۷ گرم نمک داشت، الان با بازنگری میزان نمک در نان‌ها کمتر از یک درصد شده است، گام بزرگی برداشته شد و روزی سه گرم از نمک مصرفی مردم کاسته شد. هدف این است که محصولات مصرفی به لحاظ میزان قند، نمک، چربی اصلاح شده باشند. 

او افزود: با تلاش سازمان غذا و دارو، برچسب‌گذاری تغذیه صورت گرفته است. این بسیار به مردم کمک می کند که موقع انتخاب محصول با نگاه به این نشانگر میزان قند و نمک و چربی هر کدام از محصولات را براساس رنگ‌بندی زرد، سبز و قرمز بشناسند. 

عبداللهی گفت: سیستم ایمنی بدن برای انجام درست کار، به ریزمغذی‌ها و مواد پروتئینی نیاز دارد. در یک برنامه غذایی درست توصیه می شود سهمی از پروتئین های حیوانی و گیاهی در برنامه روزانه وجود داشته باشد. وجود پروتئین های حیوانی در برنامه غذایی روزانه به خصوص برای گروه‌های آسیب پذیرتر مانند کودکان و مادران باردار مهم است. 

او افزود: الان به دلیل افزایش قیمت منابع پروتئین حیوانی، دسترسی دهک‌های درآمدی پایین به این منابع کم شده و منابع پروتئین حیوانی به‌دلیل قیمت بالا در سفره مردم کمتر وجود دارد. اگر این مساله ادامه داشته باشد عوارضی مانند اختلال در رشد کودکان، لاغری، توقف رشد قدی، مختل کردن رشد جنین افزایش پیدا کرده و موجب تضعیف سیستم ایمنی بدن افراد و افزایش بیماری‌ها نیز خواهد شد. 

عبداللهی گفت:جایگزین پروتئین‌های حیوانی، حبوبات هستند که اگر با غلات مانند برنج مخلوط شوند، جایگزین خوبی برای پروتئین حیوانی است اما معنی‌اش این نیست که فقط با خوردن حبوبات می توان سالم بود و مصرف پروتئین‌های حیوانی هم لازم است و باید در دسترس مردم قرار بگیرد. 

او افزود: کمبود ویتامین دی در کشور شایع است و همه گروه‌های سنی با این کمبود مواجه اند. براین اساس مصرف ماهانه یک واحد قرص دی توسط افراد بالای ۱۲ سال لازم است. به ویژه الان که با کووید مواجه هستیم کمبود این ویتامین می تواند مشکل ساز شود و باید ماهانه یک عدد قرص ۵۰ هزار واحدی ویتامین دی مصرف شود. خانه‌های بهداشت مکمل ۵۰ هزار واحدی ویتامین دی را به صورت رایگان توزیع می کنند. برای کودکان ۲ تا ۱۲ سال توصیه وزارت بهداشت مصرف این مکمل به میزان هر دو ماه یک عدد و زیر دو سال روزانه قطره ویتامین آ د را توصیه می کنند که می‌تواند در کنترل بیماری کرونا کمک کننده باشد. 

عبداللهی گفت: بعد از واکسیناسیون توصیه این است که از طریق برنامه غذایی افراد ویتامین را دریافت کنند و نیاز نیست مکمل به صورت قرص مصرف شود. 

او افزود: با همکاری انستیتو تحقیقات تغذیه سال گذشته مطالعاتی انجام شد که نشان داد در برخی اقلام غذایی تا ۳۵ درصد مصرف کاهش پیدا کرده است. این اقلام شامل گوشت قرمز، مرغ، شیر، لبنیات و میوه است که علت آن افزایش قیمت‌ها بود. این مشکل همچنان وجود دارد و امیدواریم با تخصیص یارانه از سوی دولت بتوان این مشکل را حل کرد. 

عبداللهی در ادامه گفت: این کار مشکلی است که بتوان موارد مرگ و میر در کرونا در ایران را به مساله تغذیه ربط داد. اما ویتامین آ، سی و زینک، روی و سلنیوم در بهبودی کرونا نقش مهمی دارند. مطالعاتی در این باره هنوز در کشور انجام نشده است. 

او افزود: از سال ۸۶ همه نانهای نانوایی‌ها با آهن و اسید فولیک غنی می شوند. الان با وجود کمبود ویتامین دی، اضافه کردن ویتامین دی به نان در دستور کار است و مطالعات انجام شده و اثربخشی آن را نشان داده است. غنی‌سازی آرد با ویتامین دی در یکی از استان‌ها در حال اجراست. یکسال این کار در این استان انجام می‌شود و بعد از مطالعه اثربخشی اش، به صورت یک برنامه کشوری اجرا خواهد شد. 

عبداللهی گفت: ما رصد تغذیه وضعیت کودکان زیر پنج سال را به خصوص در مناطق محروم انجام می دهیم و اطلاعات به دست آمده نشان می دهد ظرف دو سال کرونا و افزایش قیمت‌ها و خشکسالی، شیوع سوءتغذیه در کودکان بسیار افزایش داشته و با شیوع دو برابری آن در سیستان و بلوچستان و بیرجند مواجهیم. همینطور کم خونی و کمبود ویتامین آ نیز وجود دارد. از طرفی ناامنی غذایی خانوار هم بیشتر شده و اگر به موقع مداخله انجام نشود، در کوتاه مدت افزایش مرگ و میر براثر سوءتغذیه، کاهش قدرت یادگیری، کوتاه قدی، توقف رشد قدی و کاهش بهره هوشی در کودکان اتفاق خواهد افتاد. 

او افزود: برای اینکه امنیت غذایی وضعیت مناسبی پیدا کند، همه بخش‌ها باید کمک کنند. مکمل‌ها و ریز مغذی‌ها به صورت رایگان برای همه گروه‌های سنی از سوی وزارت بهداشت توزیع می شود، و کودکان سوءتغذیه دار و مادران باردار شناسایی و به کمیته امداد امام و وزارت رفاه معرفی می شوند و توزیع سبد غذایی انجام می شود. در طرح شهید سلیمانی هم ارائه بسته‌های حمایتی برای افراد نیازمند، دارای سوءتغذیه و مبتلا به کرونا انجام می شود. اما مهم است که بخش‌های دیگر هم همکاری کنند و طرح کمک معیشت وزارت رفاه در سال گذشته، باید ادامه پیدا کند. کمیته امداد امام باید اعتبارات داشته باشد که تمام کودکان و مادران باردار را تحت پوشش قرار دهد.