سرطان پستان شایع‌ترین سرطان در کشور است

«محمداسماعیل اکبری»، رییس مرکز تحقیقات سرطان دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی در نشستی خبری در ارتباط با وضعیت سرطان در ایران گفت: تقریبا چهل درصد سرطان ها قابل پیشگیری هستند به شرطی که برنامه مدون حاکمیتی برای آن داشته باشیم. بیست درصد سرطان ها منجر به مرگ می‌شوند. سرطان در ایران و دنیا دومین دلیل مرگ مردم است. بیماری های قلبی عروقی سرجمع اولین دلیل مرگ است و اگر این نوع بیماری ها را از هم تفکیک کنیم سرطان اولین دلیل مرگ است.

به گزارش ایلنا، او افزود: سرطان ها بسیار پرهزینه هستند اما می‌توانیم مانند همه جای دنیا بار مالی آن را کم کنیم. برای کم کردن هزینه سرطان باید هر رفتار جامعه پزشکی به نفع بیمار باشد. اگر رفتاری به نفع مریض نباشد، کاری خلاف و غیراخلاقی است. برای مثال در سرطان پستان «ام آر ای» باید در موارد محدودی انجام شود، درحالی که تا ۹۰ درصد تشخیص اولیه در کشور با ام آر ای انجام می‌شود و علاوه بر هزینه بالا، تخلفات اجباری علمی دیگر اعم از جراحی برای بیمار ایجاد می‌کند.

اکبری گفت: این مسائل متاسفانه باعث گرفتاری بخشی از مردم شده است. بهره وری درمان و کاربرد و آزمایش برای مردم مورد عنایت قرار نمیگیرد. انتظار داریم راهنمای بالینی مشخصی از سوی وزارت بهداشت در زمینه بیماری های پرهزینه منتشر شود که تا امروز با وجود اینکه این دستورالعمل ها مکتوب شده اما بیمار محور و کم هزینه نیستند. آخرین دستورالعمل وزارت بهداشت درزمینه سرطان پستان از نظر ابعاد علمی بسیار ضعیف بود. گروه پزشکی مکلف به ارزان سازی خدمات است. ارزان سازی کاری علمی است و هرکاری باید سودی برای بیمار داشته باشد.

او در ادامه گفت: درمانهای سرطان پستان در مرکز ما گاهی تا یک سوم درمانهایی است که در جاهای دیگر انجام میشود و بالاترین بقا را در بیمارانمان در کشور داریم. در درمان های بالینی شانه به شانه کشورهای اروپایی و آمریکایی هستیم زیرا چارچوب های علمی را رعایت کرده ایم اما اگر همین موارد که در ایران انجام می‌شود در آنجا انجام شود می‌گویند شما اصلا پزشک نیستید.

اکبری در ادامه گفت: من به وزارت بهداشت نامه نوشتم که ۳۰۰۰ هزار میلیارد تومان بودجه ای که شما برای سرطان مصرف می‌کنید، زیادی است و این پول‌ها بیهوده مصرف می‌شود.

او افزود: پیشگیری سرطان یک برنامه ۲۰ ساله است. هوای آلوده از سال ۲۰۱۳ به عنوان عامل سرطان تایید شد. ۱۵ تا ۲۰ سال طول می‌کشد که هوای آلوده تاثیر خودش را نشان دهد. برای مثال در نوجوان ها و کودکان تا ۱۵ تا ۲۰ سال دیگر بروز سرطان بالا می‌رود.

اکبری گفت: از پارسال با وزارت نیرو فلزات سنگین در آب را بررسی کردیم و نمونه آب را در تابستان را گرفته ایم. زمستان و بهار سال آینده را نیز بررسی می‌کنیم. اما مقدمات آن این است که وضع ما از نظر فلزات سنگین در آب خوب نیست.  هرچند داده ها را محکم نمیتوان گفت و سال آینده انشالله اعلام می‌کنیم.

او افزود: ما درمانهای نوینی را در مرکز تحقیقات سرطان دنبال میکنیم. در بیمارانی درمانهای دیگر برای آنها به نتیجه نمیرسد درمانهای نوینی را برای انها انجام میدهیم که بسیاری از آن ها به منصه عمل رسیده است. این مرکز تحقیقات احساس مسئولیت میکند که هم ارزان سازی خدمات کند و هم تاثیرپذیری اش برای مردم بیشتر باشد و از دنیا هم از نظر علمی عقب نماند.

اکبری گفت: ما اصطلاحی تحت عنوان میزان سرطان براساس سن افراد داریم. در کشور ما ۱۴۵ تا ۱۵۰ به ازای ۱۰۰ هزار نفر در سال سرطان ایجاد میشود. ۲.۵ درصد سرطان ها در کودکان تا ۱۱ ساله است. بنابراین ۹۷ درصد سرطان در بالغین است و هرچه سن بالاتر برود میزان و انواع سرطان بیشتر میشود. در چند سال گذشته سن سالمندی بالاتر رفته است و یه ۱۰.۵ درصد جمعیت رسیده است. این مساله باعث افزایش سرطان شده است. به زودی سرطان درتمام خانواده‌های ایرانی پیدا خواهد شد.

او افزود: در شمال ایران سرطان معده با رقم بالایی وجود دارد و ۴۵ تا ۵۰ نفر به ازای صد هزار نفر در این استان ها سرطان می‌گیرند. در اردبیل، گیلان و مازندران و خراسان شمالی میزان سرطان معده بالاست. در اردبیل تقریبا ۲۱ درصد همه سرطان ها را فقط معده تشکیل میدهد. همین سرطان در بندرعباس ۹.۵ درصد است که در اردبیل حدود ۵۰ در صد هزار نفر است. یعنی مدارهای جغرافیایی نیز در بروز سرطان تاثیرگذار است. اردبیلی ها چهار برابر بوشهری ها سرطان میگیرند.

اکبری گفت: سالها قبل سرطان معده و مری در گلستان یکی از شایع ترین سرطان ها بود. در آن سالها گلستان استان پایلوت در بررسی وزارت بهداشت شد. متوجه شدیم که در گلستان سبزی فروشی و میوه فروشی به غیر از شهر گرگان بسیار کم است. اما با تغییراتی که ایجاد شده الان وضعیت مانند گذشته نیست.

او در ادامه گفت: آلودگی هوا از ریزفاکتورهای مهم تهران است و افرادی که در ماشین ها هستند از افرادی که سر چهارراه ها هستند کمتر دچار سرطان میشوند. آب تهران از بدترین آبهاست درحالی که قبلا از بهترین آب ها از نظر فلزات سنگین بود. الان بیماری میکروبی در تهران نداریم اما فلزات سنگین ناشی از فاضلاب های صنعتی باعث آلودگی آب میشود. در دشت ورامین بسیاری از آبهای رودخانه که سبزی های مارا مشروب میکنند فلزات سنگین دارند.

اکبری افزود: به نظر من برگشت محصولات کشاورزی ایرانی خلاف نبوده است. ما الان استاندارد کود را تازه در کشور شروع کرده ایم. کودهای ما استاندارد نیست و میزان مصرف آن نیز مناسب نیست. کود هم فلزات سنگین دارد و در مواد غذایی و خاک باقی میماند و در آینده نیز خاک را برای کشاورزی نامناسب میکند. در دنیا کار ارزیابی انجام میشود، نه اینکه به هر میزانی کود بدهیم که آفت کشی کنیم.

او در ادامه گفت: در مردان سرطان معده تا سال قبل شایع ترین سرطان بود. این سرطان کشنده ترین سرطان بین زن و مرد در ایران است. در مردان امسال کمی پروستات جلو زده است. پروستات در کشور ۷۵۰۰ مورد در سال ثبت شده و سرطات معده ۷۱۵۰ مورد بود. بنابراین معده سرطان دوم مردان کشور است. این یعنی میشود از سرطان معده پیش گیری کرد. سرطان روده بزرگ سرطان سوم در مردان است و نشان می‌دهد سبک زندگی تغذیه ما در حال غربی شدن است.

اکبری افزود: در ایران در خانم ها سرطان سینه اولین سرطان است. عدد این سرطان به حدی بالاست بیشترین سرطان میان زن و مرد نیز هست و حدود ۱۶ هزار مورد سرطان سینه در سال داریم. خوشبختانه به دلیل توانایی ایران در درمان این بیماران بقای آنها طولانی شده است و همین دلیل هم زیاد موارد سرطان پستان میبینیم که ۱۶ مورد نیز سالانه به آن افزوده میشود. در خانم ها دومین سرطان، سرطان روده است. سومین سرطان زنان ایرانی تیروئید است.

او در ادامه گفت: در مردان نیز دهمین سرطان سرطان تیروئید است. علت آن این است که سونوگرافی ها دقیقتر شده و مردم حساس تر شده اند. غربالگری تیروئید استاندارد علمی ندارد. سران معده سرطان چهارم در زنان است. سرطان پستان در اردبیل قریب ۲۵ در ۱۰۰ هزار نفر است. این سرطان در مازندران و گلستان حدود چهل در ۱۰۰ هزار مورد است. در اینجا سبک زندگی تاثیر دارد. در زنجان بسیار کمتر سرطان پستان دارند. این تفاوت ها به سبک زندگی وابسته است. سبک زندگی در نسل های بعدی هم تاثیرگذار است و اصطلاحا تا هفت نسل میرود. بنابراین مسئولیت خودمان مسئولیت نسبت به آیندگان نیز هست.  

اکبری در انتها گفت: سرطان در حال افزایش است. هنوز به عدد کشورهای غربی نرسیده ایم و یک پنجم کشورهای غربی سرطان داریم. آنها زمانی آب و مواد غذایی آلوده داشته اند و آن را پشت سر گذاشته اند و الان اثر آن را میبینند. بیشتر بودن سرطان در آنها چند دلیل دیگر هم دارد. یکی اینکه میانگین سن جمعیت آنها نیز بالاتر از ماست. در کشور ما دخانیات متاسفانه به ۱۶ درصد در افراد بالغ رسید. دخانیات زمانی در کشورهای غربی به چهل درصد هم رسید اما الان آن را به ده درصد رسانده اند. ۳۰ درصد مرگ ها در کشور ما با دود مرتبط است.