ادغام سازمان جنگلها در سازمان محیط زیست؛ طرح تکراری و شکست خورده

علی سلاجقه، رئیس سازمان محیط زیست طی نامه ای به رئیس جمهور خواستار ادغام سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری در سازمان محیط زیست شد. همزمان با این نامه از طرح ادغام سازمان جنگلها در سازمان محیط زیست و تشکیل وزارت محیط زیست و منابع طبیعی در مجلس رونمایی شد.

به گزارش تسنیم، طرح تشکیل وزارتخانه ای با عنوان «محیط زیست و منابع طبیعی» در سالهای  1395 و 1399 در مجلس مطرح شده بود که با آن مخالفت شد. مهمتر آنکه این دو سازمان قبلا سابقه ادغام وظایف خود با یکدیگر و تشکیل «وزارت منابع طبیعی» در سال 1346 را در کارنامه دارند که به دلیل مغایرت ذاتی و تعارض منافع با وزارت کشاورزی وقت، به عنوان وزارت متولی تولید غذا، منحل شد و به یکی از سازمانهای ذیل این وزارتخانه تبدیل گشت.

وظایف سازمان محیط زیست عمدتا شامل مدیریت و نظارت بر آلودگی هوا، پسماند، شکار و صید(در مناطق حفاظت شده) و مدیریت پارکهای ملى و آثار طبیعی با ارزش است. بنابراین به هیچ عنوان سازمانی با اهداف تولید و بهره وری، محسوب نمی ­شود و بیشتر نظارت و ارزیابی امور مرتبط با حفاظت از محیط زیست می پردازد.

اما وظایف سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری بر خلاف سازمان محیط زیست عمدتاً ناظر به تولید و بهره برداری از عرصه ها و منابع طبیعی است. کلیه امور مربوط به حفظ و احیاء، گسترش و بهره‌برداری در منابع طبیعی بر عهده این سازمان قرار دارد که  در ذیل وزارت جهاد کشاورزی و با نگاه بهره برداری و تولید در منابع طبیعی پیش می رود. بهره برداری از جنگلها و تولید چوب، بهره برداری از مراتع و تولید گوشت، آبخیزداری و تولید آب برای تولید غذا از مهمترین وظایف این سازمان است. این بدین معناست که عرصه قابل بهره برداری و طبیعی کشور در اختیار تولید قرار دارد در نتیجه مدیریت آن نیز باید در اختیار نهادی باشد که متولی تولید و پاسخگوی آن است.

نکته اساسی در ارائه این طرح برای ادغام دو سازمان مذکور، عدم توجه به مدیریت یکپارچه مدیریت تولید غذا و بهره وری از منابع طبیعی است. در حقیقت ادغام سازمان جنگلها، مراتع و آبخیزداری در سازمان محیط زیست، یکپارچگی سیاست­گذاری منابع طبیعی و اراضی کشاورزی در راستای بهره برداری صیانتی و حصول به امنیت غذایی را تهدید خواهد کرد.