تمرکز جدی پلیس پایتخت بر سرقت، زورگیری و سرقت‌های خشن

درست چند روز پس از آنکه یکی از فرمانده‌های ارشد پلیس خبر از راه‌اندازی گشت‌های ضربتی خودرویی و موتوری مقابله با سرقت در تهران داد، ماشین‌های جدید و مدرن پلیس راهی خیابان‌ها و معابر اصلی شهر شدند تا عملا و به صورت آزمایشی این طرح کلید خورده باشد. 

به گزارش روزنامه اعتماد، وی با اشاره به راه‌اندازی گشت‌های ضربتی خودرویی و موتوری مقابله با سرقت عنوان داشت: تمرکز ماموریت‌های پلیس پایتخت روی مقابله جدی و همه‌جانبه با سرقت، زورگیری و سرقت‌های خشن  است.

او افزود: به محض وقوع هرگونه سرقت پیگیری موضوع و دستگیری سارقان به سرعت در دستور کار گشت‌های ضربت قرار خواهد گرفت.

گشت وی‍‍‍ژه پلیس در واقع تدبیر نیروی انتظامی برای مواجهه با آمار لجام‌گسیخته یکسال اخیر پایتخت است.زمانی که کرونا باعث بیکاری جمع کثیری از هموطنان و کارگران شد و بعد از آن «تورم» نیز عامل مضاعفی شد برای فشارهای اقتصادی غیرقابل تحمل بر خانواده‌ها. فاکتورهایی که به اعتقاد کارشناسان، باعث شدند تا سرقت و جرایم خشن به شکل بی‌سابقه‌ای افزایش پیدا کند. گرچه فرمانده انتظامی تهران بزرگ اعلام کرد که آمار سرقت در سه ماهه اول سال تنها 7 درصد رشد داشته است.

او چندی بعد در پاسخ به سوال خبرنگار اعتماد در همین زمینه گفت: اصولا آمار سرقت افزایش پیدا نکرده، بلکه شیوه انجام آنها تغییرکرده است.  در این زمینه به نقل از حسین رحیمی، فرمانده انتظامی تهران بزرگ عنوان شده: «میزان سرقت‌ها در طول سه ماه گذشته در تهران 7 درصد افزایش داشته است.» او عنوان کرده که باتوجه به افزایش آمار سرقت در تهران باید فکری جدی در این زمینه کرد. با این حال، برخی رسانه‌ها از رشد ۳۴۰ درصدی آمار سرقت در ایران طی پنج سال گذشته خبر داده‌اند. همچنین چندی قبل نیز رضا مسعودی‌فر، قائم‌مقام معاونت اجتماعی و پیشگیری از وقوع جرم قوه قضاییه گزارش داد که سال 1388 تعداد 200 هزار سرقت به ثبت رسیده بود که متاسفانه این آمار در سال 1400 به شکل ناراحت‌کننده‌ای افزایش یافته است؛ به ‌نحوی که این آمار به یک میلیون و 400 هزار سرقت رسید به عبارتی در طول 12 سال آمار سرقت در کل کشور 7 برابر شده است! این گزارش می‌افزاید: به نظر می‌رسد افزایش سرقت در ایران با رشد نرخ تورم رابطه معنادار دارد، به‌طوری که در بازه پنج‌ساله ۱۳۹۵ تا ۱۴۰۰ نرخ تورم سالانه حدود ۴.۴ برابر شده است. عبور سرقت‌های ایران از مرز یک میلیون فقره در سال در حالی است که حدود ۱۵ سال پیش، آمار سرقت‌ها حدود یک‌دهم میزان فعلی بوده است. جالب‌تر اینکه پلیس آگاهی تهران بزرگ اعلام کرده که نیمی از سارقان ایران سرقت‌اولی  هستند.

حالا گزارش‌های آماری نشان می‌دهد که ارتباط معناداری بین افزایش نرخ تورم و شمار سرقت‌ها در ایران وجود دارد. براساس گزارش بانک مرکزی نرخ تورم در سال ۹۵ تک‌رقمی و ۹ درصد اعلام شد و مرکز آمار ایران نرخ تورم سال ۱۴۰۰ را ۴۰.۲ درصد دانست. در واقع در بازه زمانی پنج سال نرخ تورم حدود ۴.۴ برابر شده و میزان سرقت در این بازه زمانی حدود چهار برابر افزایش داشته است.

سرقت‌های کوچک در صدر

همزمان با افزایش آمار سرقت‌ها، اجناس سرقت شده نیز تغییرات جالبی داشته است . به عنوان نمونه در سال‌های اخیر سرقت از باغ‌های میوه و سرقت مبلمان شهری جزو پرشمارترین موارد سرقتی مورد توجه سارقان بوده‌ است. همچنین گزارش سالنامه آماری ایران نشان می‌دهد که بیشترین سرقت در ایران مربوط به سرقت لوازم خودرو است و البته مطابق این گزارش شمار سرقت‌های خرد با شتاب تندی افزایش داشته، به‌طوری‌ که در فاصله سال‌های ۸۵ تا ۹۷ میزان سرقت از اماکن خصوصی حدود ۲۰ برابر شده است.

اگر در گوگل فارسی جست‌وجو کنید، با تعداد زیادی از اخباری مواجه می‌شوید که حاکی از برق‌گرفتگی و مرگ سارقان سیم‌های برق است. با این حال به نظر می‌رسد انگیزه‌های اقتصادی موجب افزایش سرقت‌های خرد شده است. همچنین به اعتقاد کارشناسان همین سرقت‌های کوچک افراد را به سمت سرقت‌های بزرگ سوق می‌دهد، جایی ‌که می‌تواند به سرقت از صندوق امانات بانکی مشابه آنچه اخیرا در تهران رخ داد، ختم شود. افزایش جمعیت افراد فقیر، بیکاری، مهاجرت و افزایش هزینه‌های زندگی از جمله عوامل شکل‌گیری برخی آسیب‌ها و بزهکاری‌ها در جامعه به شمار می‌آید.

کاهش سن  سارقان

در این میان به نظر می‌رسد علاوه بر شکل و ماهیت سرقت‌ها، سن سارقان نیز به شکل ترسناکی کاهش پیدا کرده است. در همین زمینه محمدرضا محبوب‌فر، جامعه‌شناس و عضو انجمن مخاطرات محیطی و توسعه پایدار ایران از کاهش سن سرقت به «۶ تا ٧ سال» به دلیل «افزایش فقر» در سطح جامعه خبر داده است. او با بیان اینکه «در حال حاضر ۶۰ میلیون ایرانی زیر خط فقر قرار دارند و البته ۴۰ میلیون در خط فقر مطلق‌ هستند» افزایش سرقت و جرایم را ناشی از رشد خزنده فقر در جامعه می‌داند.

طرح جدید، تجهیزات جدید

حالا اما تنها چند روز بعد از آنکه سردار رحیمی خبر از آغاز طرح ضربتی مقابله با سرقت در تهران داده بود، بی‌سروصدا اکیپ‌های جدید پلیس در معابر اصلی پایتخت مستقر شده‌اند. اکیپ‌هایی که هنوز هویت آنها برای پایتخت‌نشینان مشخص نیست. ماشین‌های صفرکیلومتر مدرن داخلی به رنگ سبز تیره و با سقفی سفید که روی آنها نوشته شده: گشت ویژه پلیس. گشت‌هایی که تداعی‌گر گشت‌های «تامین » در دهه 60 بود. ماشین‌های بنز سیاه رنگی که ماموران سرتاسیاهپوش کلاه کج، مسافران آن بودند و وظیفه برخورد با انواع بی‌نظمی و سرقت در پایتخت را بر عهده داشتند. حالا حضور این گشت‌ها که به نوعی مصادف شده با حضور گشت‌های ارشاد در خیابان‌ها و به کاربر رفتن نام «ویژه» در آنها باعث شده تا بسیاری از شهروندان تصور کنند که وظیفه آنها نیز مقابله با بدحجابی و ایجاد رعب و ترس در دل آنهاست. با این حال یک منبع موثق در مورد ماهیت این گشت‌ها به خبرنگاراعتماد گفت: این گشت‌ها همان‌طور که سردار رحیمی نیز وعده داده بود، برای تامین امنیت و برخورد با سارقان و سرقت‌های خشن طراحی و به کارگیری شده‌اند، چراکه آمار سرقت و درگیری‌های خشن در پایتخت به شکل محسوسی افزایش پیدا کرده است و باید فکری برای آن می‌شد.

او افزود: این گشت‌ها شامل ماشین‌های تیزرو داخلی و یک موتور هستند که در هر کدام دو نیروی زبده پلیس مستقر‌ند.  این منبع آگاه در مورد تجهیزات این گشت‌های ویژه نیز گفت: ماموران این گشت‌ها به جدیدترین تجهیزات پلیسی مانند دوربین روی لباس و بی‌سیم متحرک یقه‌ای مجهز هستند. درواقع تلاش شده تا با تجهیزات کامل در ماموریت‌های تعریف شده حضور داشته باشند. او با بیان اینکه این گشت‌ها در معابر اصلی شهر مستقر هستند، گفت: درواقع این گشت‌ها ماموریت دارند تا به محض مشاهده هر گونه درگیری بین شهروندان یا گزارش سرقت در محدوده خود، به سرعت در محل حادثه حاضر شوند و پس از تعقیب و دستگیری متهم، دوباره به محل تعیین شده برای ماموریت خود بازگردند. این منبع موثق تاکید کرد: شاید جالب باشد که بدانید گشت‌های جدید، حق ورود به کلانتری‌ها را ندارند و فقط می‌توانند در ورودی کلانتری، متهم را تحویل دهند و بازگردند.  به گفته او، این نیروها گرچه فعلا فقط روزها در سطح شهر ماموریت اجرا می‌کنند اما به زودی احتمالا ماموریت آنها شبانه‌روزی خواهد شد. گشت‌های ویژه پلیس، این روزها به صورت آزمایشی در سطح شهر فعالیت می‌کنند و احتمالا در چند روز آینده خبر رسمی حضور آنها توسط پلیس منتشر خواهد شد ولی اینکه تاثیر حضور آنها در کاهش سرقت‌ها و درگیری‌های خشن تا چه حد خواهد بود و از آن مهم‌تر اینکه عمر فعالیت آنها چقدر دوام خواهد داشت، سوالی است که باید در آینده منتظر پاسخ آن باشیم.

  ماموران این گشت‌ها به جدیدترین تجهیزات پلیسی مانند دوربین روی لباس و بی‌سیم متحرک یقه‌ای مجهز هستند. درواقع تلاش شده تا با تجهیزات کامل در ماموریت‌های تعریف‌شده حضور داشته باشند

   گشت‌های جدید تداعی‌گر گشت‌های «تامین »  در دهه 60 هستند. ماشین‌های بنز سیاه‌رنگی که ماموران سرتاسیاهپوش کلاه کج، مسافران آن بودند و وظیفه برخورد با انواع بی‌نظمی و سرقت در پایتخت را بر عهده داشتند

   بعد از اینکه سردار رحیمی خبر از آغاز طرح ضربتی مقابله با سرقت در تهران داد گشت‌های جدید پلیس به صورت آزمایشی کار خود را در خیابان‌های اصلی شهر آغاز کردند