شبکه‌های اجتماعی مجازی بستری برای انعکاس و شنیده شدن صداهای مختلف است

زهرا نژادبهرام در یادداشتی با عنوان «رسانه‌های نوین و گفت‌وگو» برای روزنامه اعتماد نوشت: رسانه‌های نوین و گزینشگری؛ رویکردی که رسانه‌های نوین در به‌کار‌گیری آن فعال‌تر از رسانه‌های جریان اصلی عمل می‌کنند. آنها با اتکا به سرعت و محدودیت مجبور به انتخاب هستند لذا گزینشگری برای آنان اصل است تا شیوه یعنی آنان با اتکا به این مهم وارد عرصه‌ای می‌شوند که مکان اصلی خبر در آنجا شکل می‌گیرد! به نظر می‌رسد گزینشگری بیشتر به سمت انتخاب مخاطب است که چه نوع رسانه‌ای یا چه نوع خبری را مطالعه کند، اما گزینشگری در خبر و تیتر و.... برای رسانه‌ها نیز وجود دارد اما در رسانه‌های نوین مقیاس و شرایط خاصی دارد.

اگرچه بخشی از گزینشگری در ارزش‌های خبری شکل می‌گیرد اما همان‌ها نیز وابسته به ذوق و سلیقه رسانه و نیاز مخاطب تعریف می‌شود. این مهم در تیتری که زده می‌شود، متنی که انتخاب می‌شود تا در قالب اسلاید در رسانه‌های نوین تعریف شود، یا 280 کاراکتری که در توییتر می‌آید یا حتی پستی که در تلگرام ارسال می‌شود، همگی بستگی به عوامل خاصی دارد چرا که ظرفیت محدود از یک سو در هر پست در کنار عادی‌سازی علایق بیننده به مشاهده پست‌ها جملگی از دلایل گزینشگری است! اما رسانه‌های نوین یک امتیاز یا به عبارتی یک محدودیت خاص دارند و آن جدا‌سازی، کوتاه‌سازی، توجه‌برانگیز کردن تمایل خوانندگان است! از این رو با توجه به اینکه روش دنیای امروز به دلیل پیچیدگی‌های متعدد در کوتاه‌نویسی و کوتاه‌خوانی تعریف شده است..

رسانه‌های نوین نیز در پی این روش با نوعی مزیت نسبی همراه هستند که قادر است خواست مخاطب را با انگیزشی کردن آنها، به سوی دنبال کردن مطالب فراهم کند.

امری که شاید در رسانه‌های جریان اصلی تحت عناوین خبر کوتاه یا خلاصه خبر می‌آید با یک تفاوت و آن اینکه به دلیل تعاملی بودن رسانه‌های نوین این گزینشگری بیشتر با طبع و خواست مخاطب همراه است و او را به سوی مقصد مورد نظر تدوین‌کنندگان خبر هدایت می‌کند! 

خبر نویسی در رسانه‌های نوین بستری پر از انتخاب و سلیقه است اما نهایت انتخاب‌کننده یا گزینشگر مخاطب است و رسانه در این امر همراه است! شاید در اینجا بتوان به نظریه رضایت مندی اشاره کرد ظاهرا این مهم در خصوص رسانه‌های نوین قابل تامل است! بر اساس این نظریه مخاطب در فرآیند تعامل با رسانه و استفاده از آن منفعل نیست، بلکه بر اساس دریافت‌هایش که منجر به خشنودی و رضایت‌مندی می‌شود، دست به گزینشگری رسانه می‌زند. این نظریه به این سوال می‌پردازد که چرا و چگونه مردم به‌طور فعال برای برآوردن نیازها در پی رسانه‌های خاص می‌گردند؟

 موازنه رسانه و مخاطب نیز در همین نقطه برقرار است؛ جایی ‌که رسانه برای حفظ مخاطب نیازمند آن است که دست به واکنش‌هایی هرچند نمایشی‌ یا حداقلی بزند. در واقع گزینشگری دو طرفه در رسانه امری رایج است اما رابطه تعامل در رسانه‌های نوین این مهم را به یک تکلیف موثر مبدل ساخته است. در مطالعه‌ای که توسط حکیم آرای و... در سال 99 منتشر شده، آمده است: در جامعه‌ای همچون ایران که مدیریت رسانه گرایش به تمرکز دارد، ترند موضوع‌های مهم اجتماعی از سوی کاربران می‌تواند بیانگر لجاجت کاربران در برابر برجسته‌سازی تلویزیونی از رخدادهای اجتماعی باشد. امروزه باوجود شبکه‌های اجتماعی، دیگر ماهواره‌ها رقبای اصلی تلویزیون نیستند. بلکه رقیب اصلی آنها، شبکه‌های اجتماعی مجازی همچون توییتر و .... است که بستری برای انعکاس و شنیده شدن صداهای مختلف را از هر گوشی فراهم کرده است.

اما بازهم رسانه در گزینشگری دست بالا دارد چون با اتکا به ذائقه و خواست خود تصویری متفاوت از خبر را شاید بتواند درج کند که رسانه‌های دیگر آن را طور دیگر تعریف کنند.

ازاین رو شاید یکی از دلایل اصلی در گزینشگری قدرت دسترسی همیشگی به خبر در رسانه‌های نوین است که آنها را قادر می‌سازد در عرصه رقابت با جریان اصلی توان جذب مخاطب و روایت ارایه شده از خبر را به دست گیرند! 

به نظر می‌رسد رسانه‌های جریان اصلی به نوعی دنباله رو و آنها پیشرو هستند! در این میان جهش اطلاعات از نگاه مک لوهان برای این عصر شاید نقطه پرش رسانه‌های نوین در عرصه گزینشگری باشد. گزینشگری رسانه‌های نوین منحصر به فرد نیست اما قدرتمند است چون مخاطب را سر میز گزینشگری حاضر کرده و باهم اخبار و اطلاعات را گزینش می‌کنند که شاید بتوان گفت، رمز موفقیت آنها دراین عرصه است.

از سوی دیگر یکی از عوامل موثر در گزینشگری خبری در رسانه‌های نوین انطباق آن به زندگی روزمره مردم است. آنها دنبال یک رویداد ویژه نیستند که عموما رسانه‌های جریان اصلی به دنبال آنها می‌گردند؛ آنها چیزی را گزینش می‌کنند که در حال وقوع است؛ چرا که مردم ترجیح می‌دهند خبری را بخوانند که شبیه زندگی خودشان و وقایع خودشان باشد از این‌رو گزینشگری رسانه‌های نوین از جنس مردم‌نوشت است! لذا قادر است با این عینک، تصویری متفاوت از جریان اصلی در اختیار مردم قرار دهد و این نوع گزینشگری را از آن خود کند چون ابزار لازم و مخاطب فعال را در اختیار دارد. لذا گزینشگری در رسانه‌های نوین فرصتی است که توانسته آن را نسبت به جریان اصلی درونی‌تر و به نوعی در ارتباط با مخاطب همراه‌تر کند.