نیروهای مسلح ماهواره‌های عبوری از آسمان را رصد می‌کنند + جزئیات

امیر سرتیپ دوم مجید فخری رئیس سازمان جغرافیایی نیروهای مسلح گفت: برای پایش مستمر جغرافیای ایران و منطقه غرب آسیا از دو سه سال قبل تولید یک نشریه را در دستور کار خودمان قرار دادیم به نام «رصد جغرافیایی» که به بررسی همه رخداد‌های جغرافیایی می‌پردازد.

به گزارش تسنیم، مهمترین بخش های این گفت و گو را در ادامه می خوانید:

• موضوع حکمرانی آب به این اشاره دارد که ما چگونه بر اساس مطالعات و شناخت از منابع آب خودمان توانسته‌ایم با تعامل و همکاری و فرهنگ‌سازی این منابع را درست استفاده کنیم.
• اصل موضوع این است که ما دستگاه‌های زیادی در کشور داریم که با موضوع مدیریت آب در ارتباط هستند و بیشتر به دنبال اجرای سیاست‌های دستگاهی خودشان هستند. برای مثال وزارت کشاورزی مأموریت دارد با توجه به عرصه‌های در اختیار، سطح زیر کشت را در کشور طوری مدیریت کند که بتواند محصولات استراتژیک را برای کشور تأمین کند. در اینجا افزایش سطح زیر کشت به عنوان هدف مطرح می‌شود. وزارت نیرو هم مأموریت دارد از یک طرف برق مورد نیاز را تولید کند و از طرف دیگر این منابع را طوری مدیریت کند که آب مورد نیاز صنعت و کشاورزی و آب آشامیدنی را تأمین کند.
• وقتی منافع این دستگاه‌ها به تضاد می‌رسد، مشکلات جدی برای کشور به وجود می‌آید. این شده که الآن ما چند صد هزار چاه غیر مجاز در کشور داریم. ما نیاز به نهاد فرادستگاهی داریم که بتواند نیاز کشور در حوزه سیاست‌های کلان حوزه آب را تنظیم کند و تضاد منافعی با سایر دستگاه‌ها نداشته باشد. پس موضوع آب بیشتر به نحوه استفاده صحیح از منابع موجود مربوط است تا هم بتوانیم کشاورزی را توسعه بدهیم و هم بتوانیم منابع آبمان را درست مدیریت کنیم.
• خُب، تمامی موضوعات مرتبط با سد سازی و سفره‌های آب زیرزمینی در این حیطه قرار می‌گیرند. ما به هر حال از نزدیک هفتاد سال پیش دچار مشکلات آبی بوده‌ایم و امروز با معضل بزرگی به نام فرونشست مواجهیم و اگر می‌خواهیم از این بعد موضوع را مدیریت کنیم تا دچار مشکلات بیشتر نشویم و بیش از این جغرافیا را دچار آسیب نکنیم، نیازمند هماهنگی هستیم تا سیاست‌های کلان در این حوزه را تنطیم و بر اجرای آن نظارت کنیم.
• در حوزه سنجش از دور، هم نیازمند ماهواره هستیم و هم بخشی از آن توسط سامانه‌های هوایی انجام می‌شود. ما موضوع به‌کارگیری فناوری سنجش از دور را جدی دنبال کردیم. از داده‌های سنجش از دور برای تولید نقشه‌های توپوگرافی استفاده می‌کردیم اما امروز از این اطلاعات در حوزه مدیریت بحران کشور مانند سیل و زلزله و آلودگی هوا استفاده می‌کنیم.
• از این فناوری برای تولید نقشه‌های کاربری زمین هم استفاده کرده‌ایم. با گروهی از برجستگان حوزه سنجش از دور داخل و خارج از کشور کاری را شروع کردیم. در سال 98 برای تولید تمام نقشه‌های کاربری زمین یک سال زمان در نظر گرفته بودیم اما الآن این ادعا را داریم که می‌توانیم این کار را یک‌روزه انجام دهیم. این گروه سامانه‌ای را تولید کرده‌اند که با استفاده از هوش مصنوعی می‌تواند در حداقل زمان نقشه کاربری زمین در پهنه مورد نظر را تهیه کرد.
• ما چند کار را در حوزه موقعیت‌یابی همزمان به پیش می‌بریم. سامانه موقعیت‌یاب ملی با همکاری دانشگاه مالک اشتر در حال تکمیل شدن است، که این سامانه به عنوان سامانه زمینی قرار است نیازمندی ما را پشتیبانی کند.
• قبلاً این نگرانی وجود داشت که اگر ارسال داده از ماهواره‌های GPS قطع شود برای ناوبری دچار مشکل می‌شویم مخصوصاً در مواقع بحرانی که داده‌ها را با خطا می‌فرستند. اما الآن چهار منظومه ماهواره‌ای در فضا قرار دارد که از داده‌های آنها استفاده می‌کنیم. گیرنده‌هایی را با همکاری شرکت‌های دانش‌بنیان طراحی کرده‌ایم که این گیرنده‌ها اطلاعات هر چهار منظومه را به صورت همزمان به ما می‌دهد و اگر یک منظومه اطلاعتش را با خطا به ما بدهد از داده‌های دیگری استفاده می‌کنیم و در فرآیند کلی مشکلی به وجود نمی‌آید.
• اینکه بدانیم چه ماهواره‌هایی از آسمان ایران عبور می‌کنند و چه مأموریتی دارند، برای ما مهم است. همه کشورهای پیشرفته دنیا این کار را می‌کنند و اینکه هر پرنده‌ای که از آسمان کشور‌ها عبور می‌کند می‌تواند نیات خیرخواهانه داشته باشد و یا برای جاسوسی استفاده شود.

 

• بنابراین اینکه از فضای کشورمان مراقبت کنیم، مأموریت نیروهای مسلح است. همچنان که با تجهیزات مختلف عبور و مرور هواپیماها را رصد می‌کنند رصد ماهواره‌ها هم به عهده نیروهای مسلح است و بخشی از این کار به عهده سازمان است و ما با رصد انواع ماهواره‌ها اطلاعات لازم را به سازمان‌های مختلف کشور ارائه می‌دهیم.
• رادارهای سار داده‌های خوبی برای شناخت عوارض به ویژه اطلاعات ارتفاعی برای ما فراهم می‌کنند که برای تهیه نقشه‌های توپوگرافی برای ما اهمیت فراوانی دارد. در این زمینه ارتباط خوبی را با صنایع برقرار کرده‌ایم و این سنجنده‌ها تست‌های موفقی هم داشته است و این فناوری در کشور بومی شده؛ داده‌های بسیار مناسبی را برای سازمان می‌تواند تولید کند.
• ما از پهپادها برای نقشه‌برداری در پهنه‌های داخل کشور استفاده می‌کنیم. خُب اطلاع دارید که محدوده زمانی عکسبرداری هوایی در این بازه زمانی 9 صبح تا سه بعد از ظهر انجام می‌شود و برای این بازه زمانی پهپادی که بتواند 6 ساعت مداومت پروازی داشته باشد، برای ما کافی است.بر همین اساس هم با مجموعه‌های وزارت دفاع و شرکت‌های دانش‌بنیان ارتباط داشتیم. الآن گونه‌های مختلفی از این نوع پهپادها را استفاده می‌کنیم و مشکلی در این زمینه نداریم.
• پهپاد خاص کار ما که به پهپادهای فوتوگراومتری معروف هستند، فقط لازم است عکسها دقیق باشد و امکان تولید نقشه را به ما بدهد. لذا ما به پهپاد با ثبات و پایداری هنگام عکسبرداری نیاز داریم.
• ما برای ارتباط با شرکت‌ها و برون‌سپاری فعالیتها به بلوغ سازمانی و بلوغ شرکتهای خصوصی نیاز داریم. سازمان از گذشته بسیاری از کارهای خود را با شرکتهای خصوصی پیش برده است؛ زیرا بسیاری از فعالیت‌های ما غیرنظامی است. این چند سال اخیر هم تعداد شرکتهایی که در این عرصه وارد شدند، بیشتر شده است. سال 97 حداکثر 2 شرکت در عکسبرداری هوایی داشتیم الآن بیش از 100 شرکت در این عرصه فعالیت دارند.
• اطلاعات مکانی در همه عرصه‌های تصمیم‌گیری کشور مورد نیاز است و تصمیم‌گیری‌ای می‌تواند درست باشد که بر پایه اطلاعات درست صورت بگیرد. ما از منظر اطلاعات مکانی دانشگاه‌های خوب و اساتید مطرح داریم که ظرفیتهای بزرگی برای کشور هستند و در چند سال اخیر شرکتهای دانش‌بنیان خلاقی در این عرصه وارد شده‌اند.
• داده‌ها و اطلاعات در دستگاه‌های متعدد پراکنده است؛ موازی‌کاری و دوباره‌کاری زیاد صورت می‌گیرد؛ انسجام فعالیت‌ها و تمرکز داده‌ها کمک می‌کند از ظرفیتهای موجود برای مدیریت بهتر کشور استفاده کنیم.
• اگر در سطح کلان کشور سیاست‌گذاری و سرمایه‌گذاری بهتری در این عرصه صورت گیرد جایگاه بهتری در جهان خواهیم داشت. بر اساس ارزیابی‌های سال 2018 رتبه هفتم را در منطقه داریم که بر اساس چشم‌انداز باید رتبه اول را داشته باشیم و برای دستیابی به این جایگاه باید سرمایه‌گذاری و حمایت بهتری از این حوزه صورت گیرد و یک نهاد قدرتمند برای راهبری حوزه جغرافیایی در کشور به وجود آید و منابع را متمرکز کند تا عواید آن برای به‌کارگیری همه ظرفیت‌های کشور در عرصه جغرافیایی به میدان آید.