طرح فاضلاب تهران تا کجا اجرایی شده است؟

طرح فاضلاب تهران در سال‌های اخیر سرعت نسبتا خوبی داشته است؛ به‌طوری‌که در شهر تهران ۸۷ درصد شبکه و خط انتقال جمع آوری فاضلاب اجرا شده و ۵۵ درصد تصفیه خانه نیز اجرایی شده است.

به گزارش ایسنا، عملیات اجرای طرح فاضلاب تهران، از سال ۱۳۷۴ در گستره‌ای به مساحت ۷۰ هزار هکتار در مناطق ۲۲‌گانه تهران و برای پوشش ۱۱ میلیون نفر جمعیت افق طرح ۱۴۱۰ آغاز به کار کرد.

این طرح براساس اولویت‌های اجرایی به پنج فاز عملیاتی تقسیم شده و طبق برنامه حدود ۹۰۰۰ کیلومتر احداث شبکه جمع‌آوری، ۷۶کیلومتر تونل فاضلاب‌رو، نصب بیش از ۹۰۰ هزار انشعاب فاضلاب و احداث ۲۲ واحد تصفیه‌خانه در پروژه اجرا خواهد شد.

مطالعات این طرح توسط برنامه عمرانی سازمان ملل متحد و سازمان بهداشت جهانی از سال ۱۳۵۰ آغاز شده و درنهایت در سال ۱۳۷۴ به تصویب رسید و در مهرماه همین سال فعالیت‌های اجرایی شروع و برحسب اهمیت طرح و حساسیت‌های مربوطه طرح فوق در یک مناقصه بین‌المللی مورد بازنگری و نهایتا در سال ۱۳۹۰ به تصویب نهایی رسید.

به علت هزینه‌های قابل توجه طرح، مشکلات اجرایی و محدودیت منابع مالی و در جهت تسریع اجرای طرح، پیگیری دریافت وام از سازمان‌های جهانی آغاز شد که در نهایت در سال ۱۳۸۴ این شرکت موفق به اخذ مرحله‌ اول وام بانک جهانی به مبلغ ۱۴۵ میلیون دلار شد.

اهداف کیفی طرح، حفاظت از محیط زیست، مدیریت منابع آب، ارتقای سطح بهداشت عمومی، جلوگیری از آلودگی منابع آب زیرزمینی به‌عنوان بخشی از منابع تامین آب، تبدیل هزینه‌های سنگین درمان به هزینه‌های اندک پیشگیری، توسعه فضای سبز و تلطیف هوای شهر، جلوگیری از مصرف خام فاضلاب جهت آبیاری، تبدیل آب از چرخه یکبار مصرف و مخرب به چندبار مصرف و سازنده و تزریق پساب به آبخوان‌های اطراف تهران برای تعذیه سفره آب‌های زیرزمینی عنوان شده است.

تاکنون و از سال ۱۳۷۴ بیش از ۹۰ درصد لوله‌گذاری فاضلاب در شهر تهران اجرا شده است. حدود ۷۵۰۰ کیلومتر از کل ۸۲۰۰ کیلومتر شبکه جمع‌آوری فاضلاب و کار لوله‌گذاری به جز بخشی از مناطق ۲۱ و ۲۲، غرب تهران و بخش‌هایی از مرکز شهر مانند مناطق ۶ و ۷ و ۱۱ و ۱۲ که جزو بافت پرتراکم شهر هستند، در مابقی مناطق کار لوله‌گذاری تمام شده و پیش‌بینی می‌شود حداکثر تا سه چهار سال آینده لوله‌گذاری‌ها تمام شود.

محسن اردکانی - مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران - درباره آخرین وضعیت پیشرفت طرح‌های فاضلاب، به ایسنا گفت: در شهر تهران ۸۷ درصد شبکه و خط انتقال جمع آوری فاضلاب اجرا شده، ۵۵ درصد تصفیه خانه اجرایی شده، در هر سال تقریبا ۴۰۰ میلیون مترمکعب فاضلاب شهر را جمع آوری، تصفیه و تبدیل به پساب می‌کنیم که در بخش کشاورزی و صنعت قابل استفاده است.

وی با بیان اینکه قرارداد فاز هفت و هشت تصفیه‌خانه فاضلاب جنوب در سال ۱۳۹۸ منعقد شد و تا بهمن سال ۱۴۰۱  حدود هشت درصد پیشرفت فیزیکی داشت و تاکنون به پیشرفت ۴۰ درصدی رسیده است، گفت: طبق برآوردهای صورت گرفته سال آینده فاز مایع را وارد مدار خواهیم کرد و سال بعد نیز فاز لجن را وارد مدار بهره‌برداری خواهیم کرد.

مدیرعامل شرکت آب و فاضلاب استان تهران با بیان این‌که این تصفیه‌خانه یکی از بزرگترین تصفیه‌خانه‌های منطقه بوده و سالی ۱۰۰ میلیون مترمکعب حجم تصفیه‌ فاضلاب در این تصفیه‌خانه است، تصریح کرد: تصفیه‌خانه فاضلاب فیروزبهرام نیز اکنون در مدار بهره‌برداری قرار دارد. ۴.۵ میلیون مترمکعب بر ثانیه فاضلاب را تصفیه می‌کند و ما نیز در بالادست انشعاب فاضلاب دیگری را نصب می‌کنیم و تا پایان سال به ظرفیت پیک این تصفیه‌خانه به شش میلیون مترمکعب بر ثانیه می‌رسد. علاوه بر این در روزهای اخیر تصفیه‌خانه دیگری را در مهرآباد رودهن به بهره‌برداری رسانده‌ایم که ظرف یک سال توانستیم این تصفیه‌خانه را احداث کنیم.

اردکانی با بیان این‌که تصفیه‌خانه دیگری را در بومهن، رودهن، رباط کریم و پرند در دست برنامه داریم گفت: هفت تصفیه‌خانه را با موافقت‌نامه وزیر قرار شده که فاینانس خارجی داشته باشیم، تصفیه‌خانه فیروزکوه، دماوند، قرچک، ورامین و سه تصفیه‌خانه دیگر در این دسته قرار دارند.

علاوه‌بر این، تولید پساب در تصفیه‌خانه‌های فاضلاب تهران نسبت به میانگین تولید پساب در دو سال گذشته، ۲۶ درصد افزایش یافت. میانگین حجم پساب تولیدی در سال‌های ۱۴۰۰ و ۱۴۰۱ از ۲۷۱ میلیون مترمکعب، به ۳۴۱ میلیون مترمکعب در حال حاضر افزایش‌ یافته است. با تکمیل و بهره‌برداری از واحدهای ۷ و ۸ تصفیه‌خانه فاضلاب جنوب تهران، بیش از ۸۲ میلیون مترمکعب در سال به ظرفیت تولید پساب این تصفیه‌خانه اضافه می‌شود.