آستانه اشرفیه در شرق گیلان، سرزمین بادام زمینی است

اعتمادآنلاین| آستانه اشرفیه در شرق گیلان، سرزمین بادام زمینی است. دانه روغنی با ارزش غذایی بسیار که مصرف مقدار مناسب از آن در صورت نداشتن حساسیت در کاهش خطر بیماری‌های قلبی-عروقی، عصبی، کنترل وزن، تثبیت سطح قند خون، افزایش متابولیک در بدن انسان، پیشگیری از انواع سرطان‌ها، مراقبت از پوست موثر است.

سطح زیر کشت بادام زمینی در ایران حدود 3 هزار و 500 هکتار بوده و در استان‌های گیلان، گلستان و برخی از استان‌های دیگر بصورت پراکنده کشت می‌شود. سطح زیر کشت این محصول در گیلان 2800 هکتار است و تولید غلاف آن نیز حدود 11 هزار تن برآورد می‌شود.

شهرستان آستانه اشرفیه منطقه‌ای در شرق استان گیلان، در مجاورت رودخانه سفیدرود واقع شده و رسوبات حاصل از این رودخانه خروشان موجب شده تا این شهرستان از وجود خاکی سبک، با کیفیت و حاصلخیز برخوردار شود. وجود چنین خاک مستعد و مرغوبی که در دیگر نقاط گیلان و کشور نمی‌توان نظیرش را یافت که این منطقه را به کانون اصلی کشت و تولید بادام زمینی تبدیل کرده و حدود 80 درصد بادام زمینی مورد نیاز کشور را تولید و به بازار‌های مصرف عرضه می‌کند.

اما با وجود این که حدود 120 سال از ورود بادام زمینی به ایران گذشته است؛ هنوز هیچ مرکز تحقیقاتی در این زمینه در ایران، و گیلان بعنوان قطب تولید این محصول نداریم.

همچنین به جز دو شرکت بسته بندی این محصول مرکزی برای فراوری و کسب ارزش افزوده از آن در گیلان وجود ندارد.

از سویی با وجود استعداد اقلیمی و محیطی برای کشت بادام زمینی، متأسفانه تاکنون کار‌های قابل توجهی در زمینه استفاده بهینه از این ظرفیت بالفعل و خدادادی در منطقه انجام نشده و کاشت و برداشت هنوز به همان شیوه سنتی با بازدهی پایین و بهره وری حداقل، ادامه دارد.

کشت بادام زمینی همه ساله در اوایل اردیبهشت ماه در 2 هزار و 507 هکتار از زمین‌های این شهرستان (زمین‌های مرطوب) آغاز و محصول آن نیز در اواخر شهریور ماه برداشت می‌شود.

مرغوبیت بادام زمینی آستانه اشرفیه به عنوان یکی از تولیدات مهم منطقه موجب شده تا این محصول همواره به عنوان یکی از سوغات‌های مهم این شهرستان مورد توجه مسافران و گردشگران قرار گیرد.

اهمیت و نقش بادام زمینی در اقتصاد این شهرستان تاحدی است که بیش از 7 هزار بهره بردار بطور مستقیم و 4 هزار نفر بصورت غیر مستقیم در زمینه کاشت، داشت، برداشت و فرآوری این محصول فعالیت دارند، هرچند که تولید این محصول کشاورزی پس از برنج مهمترین منبع درآمد کشاورزان منطقه است همواره با مشکلاتی روبرو بوده و چالش‌هایی را برای بادامکاران ایجاد کرده است.

جمعی از بادامکاران شهرستان آستانه اشرفیه ، نبود ماشین آلات متناسب با عملیات کاشت، داشت و برداشت را از مهمترین مشکلات خود عنوان و تصریح کردند: نبود چنین ماشین آلاتی افزایش هزینه‌های تولید محصول بادام زمینی را برای آنان به همراه دارد.

این بادامکاران مکانیزه نبودن زمین‌های کشت بادام زمینی را از دیگر مشکلاتی خود می‌دانند و می‌گویند نبود صنایع تبدیلی مرتبط با بادام زمینی، ورود بی رویه بادام‌های بی کیفیت خارجی، نبود نیروی کار از دیگر مسائلی است که با آن روبرو هستند.

یکی از بادام کاران منطقه با بیش از 20 سال فعالیت در زمینه تولید بادام زمینی با اشاره به برخی مشکلات تولید این محصول اظهار داشت: طی سال‌های اخیر بادامکاران منطقه با افزایش نرخ نهاده‌های کشاورزی (کود و سم) روبرو شده اند که موجب افزایش هزینه تولید این محصول شده است.

سید ابراهیم هاشمی افزایش هزینه‌های تولید بادام زمینی را برای بادامکاران منطقه مقرون به صرفه ندانست و ادامه داد: هزینه بالای تولید موجب شده تا بادام کاران نتوانند به سود مناسبی دست یابند.

این بادام کار، به ورود بادام‌های خارجی به منطقه نیز اشاره و اظهار کرد: همه ساله پس از اتمام عملیات برداشت بادام زمینی در زمین‌های زیر کشت شهرستان و در زمانیکه بادام کاران تلاش دارند تا سود مناسبی را از فروش محصول خود به دست بیاورند، برخی دلالان اقدام به ورود بادام‌های خارجی به منطقه می‌کنند.

هاشمی افزود: این بادام‌های بیگانه که معمولا از استان‌های مجاور و برخی کشور‌های همسایه وارد شهرستان می‌شوند، پس از ادغام با محصول بادام زمینی آستانه اشرفیه با قیمتی پایین‌تر به نام این شهرستان در بازار‌های مصرف عرضه می‌شود که این امر کاهش نرخ محصول مرغوب منطقه را به همراه دارد.

به گفته این بادامکار محصولات بادام زمینی خارجی وارد شده به این شهرستان از کیفیت و مرغوبیت بسیار پایینی نسبت به محصول بادام زمینی آستانه اشرفیه برخوردارند که انتظار می‌رود مسئولان امر با جلوگیری از ورود بادام‌های خارجی به منطقه، از بادام کاران آستانه‌ای حمایت کنند.

حسین قربانی یکی دیگر از بادام کاران این شهرستان نیز با اشاره به سنتی بودن کشت و تولید بادام زمینی در این منطقه اظهار داشت: نبود ماشین آلات مناسب، موجب شده تا عملیات کشت و برداشت بادام زمینی در آستانه اشرفیه همچنان سنتی انجام شود.

او عدم توسعه بخش مکانیزاسیون در تولید بادام زمینی را یکی از مشکلات بادامکاران منطقه عنوان و تصریح کرد: تولید سنتی بادام زمینی هزینه‌های بیشتری را به بادام کاران منطقه تحمیل می‌کند، ضمن آنکه کشت و برداشت این محصول بصورت سنتی با سختی کار روبروست.

قربانی، توجه به بیمه زمین‌های زیر کشت بادام زمینی را را ضروری دانست و یادآور شد: به منظور پیشگیری از بسیاری خسارت‌های احتمالی ضروری است تا در خصوص بیمه زمین‌های کشت بادام زمینی این شهرستان اقدامات موثرتری از سوی مسئولان امر صورت گیرد.

این بادامکار گیلانی با اشاره به عدم وجود صنایع تبدیلی مرتبط با بادام زمینی در این منطقه یادآور شد: به علت نبود صنایع تبدیلی در این شهرستان، هم اکنون بادام زمینی بیشتر بصورت آجیل مورد استفاده مصرف کنندگان قرار می‌گیرد.

او با بیان اینکه ایجاد صنایع تبدیلی مرتبط با بادام زمینی می‌تواند در رونق اقتصادی و ایجاد اشتغال برای جوانان موثر باشد گفت: از سوی دیگر ورود بادام‌های خارجی یکی دیگر از مشکلاتی است که کیفیت و مرغوبیت محصول ممتاز این شهرستان را با تهدید روبرو کرده است.

به گفته قربانی، بسیاری از بادام‌هایی که از کشور‌های همسایه و همچنین برخی از استان‌های دیگر کشور وارد این منطقه می‌شوند دارای آفت و قارچ اند که آلودگی بادام زمینی شهرستان را به همراه داشته و خسارت‌های بسیاری را همه ساله به بادامکاران وارد می‌کنند.

او به نقش کار‌های تحقیقاتی در جهت توسعه کشت و تولید بادام زمینی در این شهرستان نیز تاکید و از مسئولان و کارشناسان جهاد کشاوزی خواست تا زمینه ارائه کار‌های تحقیقاتی در این باره را فراهم سازند.

ابوذر آقاجانی نیز نبود ماشین آلات مناسب در زمینه کشت و تولید بادام زمینی را از مشکلات مهم بادامکاران این شهرستان عنوان و خاطر نشان کرد: نبود دستگاه‌های کاشت، داشت و برداشت متناسب با بادام زمینی موجب شده که تولید این محصول در منطقه همچنان سنتی انجام شود.

این بادامکار آستانه‌ای با اشاره به اینکه برای کشت و تولید بادام، با کمبود نیروی انسانی روبرو هستند ادامه داد: طی سالیان گذشته پیله‌تر بادام زمینی در منطقه به صورت سنتی، بوسیله گرمای خورشید خشک می‌شد که این امر در سال‌های اخیر به جهت نبود فضا‌های مناسب در کارخانه‌های صنعتی انجام می‌شود.

این کشاورز معتقد است، هرچند خشک کردن پیله‌تر بادام زمینی به وسیله گرمای خورشید زحمات بسیاری را برای بادامکاران به همراه دارد، اما طی این روند در کارگاه‌ها و واحد‌های بادام خشک کنی موجب افت طعم، مزه و رنگ این محصول می‌شود.

او در ادامه مکانیزه نبودن زمین‌های کشت بادام زمینی را از دیگر مشکلات بادامکاران عنوان و اضافه کرد: از سوی دیگر نبود صنایع تبدیلی مرتبط با بادام زمینی از دیگر مسائل نیازمند توجه از سوی مسئولان است.

حسین جعفری نازکسرا، رییس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی استان گیلان نیز، شهرستان آستانه اشرفیه را از قطب‌های اصلی تولید بادام زمینی در کشور دانست و گفت: عملیات کاشت، داشت و برداشت بادام زمینی در این منطقه همچنان بصورت سنتی توسط بادامکاران انجام می‌شود که این امر هزینه‌های تولید بالایی را برایشان به همراه دارد.

او گفت: نبود ماشین آلات متناسب با این محصول یکی از دلایل مهمی است که موجب شده تا کشت و تولید این محصول همچنان در منطقه بصورت سنتی انجام شود.

رییس نظام صنفی کشاورزی و منابع طبیعی استان گیلان عدم ارائه رقم‌های جدید و گواهی شده بذر بادام زمینی را از دیگر مشکلات تولید محصول این منطقه عنوان کرد و اظهار داشت: استفاده از بذر‌های گواهی شده بادام زمینی می‌تواند راندمان تولید محصول را افزایش دهد، ضمن انکه بذر‌های گواهی شده مقاومت بیشتری در مقابل بسیاری از آفات بادام زمینی خواهد داشت.

جعفری با اشاره به قاچاق بادام‌های خارجی به این شهرستان افزود: متاسفانه در زمان عرضه بادام زمینی، میزان زیادی از بادام‌های خارجی که اکثرا بطور قاچاق اند از کشور‌ها یی، چون چین، ازبکستان، سودان، عراق وارد این شهرستان می‌شوند.

به گفته او بادام‌های قاچاق، که از کیفیت و مرغوبیت خوبی برخوردار نیستند پس از انتقال به بازار با محصول با کیفیت و مرغوب منطقه ادغام و به مصرف کنندگان عرضه می‌شود، ضمن آنکه بذر چنین بادام‌هایی موجب می‌شود تا محصول بادام زمینی این شهرستان به آفات و بیماری‌های مختلف قارچی مبتلا شود.

او ایجاد صنایع تبدیلی مرتبط با بادام زمینی را در این منطقه ضروری دانست و ادامه داد:هم اکنون به علت عدم وجود صنایع تبدیلی مرتبط با این محصول، بادام زمینی منطقه تنها به عنوان آجیل مورد استفاده قرار می‌گیرد و این در حالی است که این محصول می‌تواند در بسیاری از صنایع، چون نئوپان سازی، روغن گیری، کره بادام زمینی مورد مصرف باشد.

جعفری با تاکید بر ضرورت حمایت دولت از بادامکاران گفت: انتظار می‌رود دولت ضمن فراهم ساختن بستر صادرات بادام زمینی این منطقه، با پرداخت تسهیلات ارزان قیمت از بادامکاران حمایت کند.

فعالیت شش واحد فرآوری بادام زمینی در شهرک‌های صنعتی آستانه اشرفیه

رییس شرکت شهرک‌های صنعتی آستانه اشرفیه نیز با اشاره به فعالیت شش واحد فرآوری بادام زمینی در این شهرستان گفت: این واحد‌های فرآوری در زمینه خشک کردن، دانه بندی و بسته بندی بادام زمینی فعالیت داشته و برای حدود 80 نفر اشتغال ایجاد کرده اند.

علی حیدری توکلی با بیان اینکه پس از انجام عملیات بسته بندی در این واحد‌های صنعتی، محصول بادام زمینی به بازار‌های مصرف عرضه می‌شود افزود: هم اکنون یک واحد تولید کود گیاهی از پوست بادام زمینی نیز در ناحیه صنعتی پرکاپشت با اشتغال 10 نفر مشغول فعالیت است.

او با اشاره به اینکه تلاش می‌شود تا با مشارکت بخش خصوصی زمینه ایجاد صنایع تبدیلی مرتبط با بادام زمینی در شهرک‌های صنعتی این شهرستان فراهم شود افزود:در این خصوص با نواوری یکی از بادامکاران منطقه، تعداد 15 دستگاه کمباین برداشت (الگو گیری از کمباین برنج) بادام زمینی در شهرک صنعتی نقره ده شهرستان تولید و به بازار عرضه شده است.

حیدری در ادامه با تاکید بر اهمیت حمایت از کلیه سرمایه گذاران علاقمند به اجرای طرح‌های صنعتی در زمینه صنایع تبدیلی بادام زمینی در این شهرستان یاداور شد: 151 واحد صنعتی هم اکنون در شهرک صنعتی نقره ده، ناحیه صنعتی پرکاپشت یاورزاده و مجتمع کارگاهی این شهرستان موجود است که از این تعداد 85 واحد با اشتغال حدود 750 نفر به بهره برداری رسیده اند.

تولید سالانه بیش از 15 هزار تن پیله‌تر بادام زمینی در آستانه اشرفیه

مدیریت جهاد کشاورزی آستانه اشرفیه با اشاره به تولید سالانه 15 هزار تن پیله‌تر بادام زمینی در این شهرستان گفت: سطح زیر کشت بادام زمینی در این شهرستان 2 هزار و 507 هکتار است و بطور متوسط در هر هکتار از زمین‌های زیر کشت بادام زمینی این منطقه 6 هزار و 200 تن پیله‌تر و 4 هزار و 340 تن پیله خشک بدست می‌آید.

مسعود امیربنده‌ای با اشاره به اینکه حدود نیمی از پیله خشک بادام زمینی این منطقه به مغز بادام زمینی تبدیل و به بازار‌های مصرف عرضه می‌شود ادامه داد: بادامکاران شهرستان اواخر اسفندماه هر سال نسبت به شخم زمین‌های زیر کشت بادام زمینی اقدام و در اوایل فصل بهار نیز عملیات دیسک زنی را انجام می‌دهند.

به گفته او کشت بادام زمینی همه ساله در اواسط اردیبهشت ماه توسط بادامکاران این شهرستان انجام شده و از اواسط اردیبهشت ماه نیز عملیات برداشت این محصول آغاز می‌شود.

او طول دوره رشد بادام زمینی را بین 110 تا 120 روز اعلام و خاطرنشان کرد: کیفیت بالا، دارا بودن بوته‌های ایستاده، طعم خوب، دانه‌های درشت و پرمحصول بودن از مهمترین ویژگی‌های بادام زمینی این شهرستان است.

امیربنده‌ای محصول بادام زمینی این شهرستان را از نوع گلی دانست و گفت: روستا‌های کورکاء، نقره ده، تمچال، پرکاپشت مهدیخانی، خوشکاروندان و استخر بیجار از مهمترین مراکز کشت و تولید بادام زمینی این منطقه به شمار می‌روند.

او به کیفیت مرغوب محصول بادام زمینی این شهرستان اشاره و تشریح کرد: وجود خاک حاصلخیز از عوامل اصلی تولید محصول با کیفیت بادام زمینی در این منطقه است و همواره نیز مورد توجه مصرف کنندگان قرار دارد.

امیربنده ای، تغییر زمانی الگوی کشت متناسب با مدیریت کشت و بهره برداری بهینه از منابع آب کشاورزی را از جمله اقدامات صورت گرفته در سال‌های اخیر در جهت تولید بادام زمینی این شهرستان عنوان و تصریح کرد:اصلاح سیستم آبیاری سنتی به سیستم آبیاری قطره‌ای تحت فشار، اصلاح روش‌های الگوی کشت بادام زمینی، کشت ارقام بومی و محلی و ارقام مقاوم به شرایط آب و هوایی منطقه، آفات و بیماری‌ها از جمله برنامه‌هایی است که از سوی کارشناسان جهاد کشاورزی دنبال می‌شود.

او همچنین با تاکید بر ضرورت مکانیزه شدن تمام مراحل عملیات کاشت، داشت و برداشت بادام زمینی در این شهرستان گفت: سهولت در کار، کاهش هزینه‌های تولید، افزایش سطح تولید از مهمترین اهداف مکانیزه شدن مراحل کشت و تولید بادام زمینی بوده و این برنامه با جدیت از سوی جهاد کشاورزی پیگیری می‌شود.

مدیر جهاد کشاورزی آستانه اشرفیه شرایط نامطلوب زمین‌های کشت بادام زمینی به منظور استفاده از ماشین آلات کشاورزی را از مهمترین دلایل مکانیزه نبودن مراحل کشت و تولید این محصول در منطقه دانست و اظهار داشت: امسال از مجموع زمین‌های زیر کشت بادام زمینی شهرستان فقط 120 هکتار بصورت مکانیزه کشت شده، ضمن آنکه درصد برداشت این محصول بصورت مکانیزه بسیار پایین بوده است.

به گفته امیربنده‌ای، امسال یک دستگاه برداشت نیمه مکانیزه بادام زمینی توسط یکی از اهالی منطقه ساخته شده که بعد از کندن بوته‌های محصول به وسیله دست توسط این دستگاه، پیله از بوته جدا می‌شود.

امیر بنده‌ای ضمن تاکید بر حمایت از چنین طرح‌هایی اظهار داشت: برداشت مکانیزه بادام زمینی نیاز به وجود ماشین آلات مناسب و همچنین اختصاص اعتبارات لازم در این زمینه دارد.

او به ورود بی رویه بادام‌های خارجی به شهرستان نیز اشاره و تصریح کرد: ورود بی رویه چنین بادام‌هایی از مشکلات اساسی بادام کاران منطقه است که می‌تواند مرغوبیت محصول انحصاری بادام زمینی شهرستان را پایین آورده و اثرات جبران ناپذیری را برای آن ایجاد کند.

مدیریت جهاد کشاورزی آستانه اشرفیه، ضمن تاکید بر لزوم حمایت از بادام کاران منطقه اظهار داشت: به این منظور انتظار می‌رود از ورود بادام‌های خارجی به منطقه جلوگیری و کنترل و نظارت لازم در این خصوص صورت گیرد.

امیربنده‌ای با اشاره به فعالیت 7 هزار بهره بردار به صورت مستقیم و 4 هزار نفر بصورت غیر مستقیم در زمینه کشت، تولید و فرآوری بادام زمینی در این شهرستان یادآور شد: 40 کارگاه صنعتی و نیمه صنعتی بادام خشک کنی مجوزدار و 300 کارگاه فاقد مجوز در این شهرستان فعالیت دارند، ضمن آنکه 100 کارگاه آجیل پزی خشکبار و فرآوری بادام زمینی کوچک و مشاغل خانگی نیز در این شهرستان مشغول به کار هستند.

به گفته وی کشت و تولید بادام زمینی از منابع مهم اقتصادی بادامکاران این شهرستان است که سالانه بیش 180 میلیارد تومان درآمد دارد.

از سرمایه گذاران بخش خصوصی برای راه اندازی صنایع تبدیلی بادام زمینی استانه اشرفیه حمایت می‌شود

فرماندار آستانه اشرفیه نیز ضمن تاکید بر نقش بخش خصوصی در تولید و فراوری محصول بادام زمینی این شهرستان گفت: کلیه متقاضیان علاقمند به سرمایه گذاری جهت ایجاد صنایع تبدیلی بادام زمینی در منطقه با جدیت حمایت خواهند شد.

حمید رضایی ایجاد صنایع تبدیلی مرتبط با بادام زمینی را در این شهرستان ضروری دانست و ادامه داد: جذب سرمایه گذاران به منظور ایجاد صنایع تبدیلی بادام زمینی از سیاست‌های این شهرستان است که تلاش می‌شود با همکاری جهاد کشاورزی این امر تحقق یابد.

به گفته او توسعه بخش مکانیزاسیون و افزایش صنایع تبدیلی موجب ارتقای کمی و کیفی تولید بادام زمینی در این منطقه شده و کاهش ضایعات و بهبود کیفیت آن را نیز به همراه خواهد داشت.

رضایی همچنین با اشاره به اینکه بادام زمینی هم اکنون بیشتر به عنوان تنقلات، آجیل و مصارف شیرینی پزی مورد استفاده قرار می‌گیرد اظهار داشت: می‌توان با ایجاد صنایع تبدیلی از این محصول در تولید محصولات آرایشی، بهداشتی، شیمیایی استفاده کرد که می‌تواند موجب افزایش ارزش افزوده این محصول شود.

او شهرستان آستانه اشرفیه را مهمترین مراکز تولید بادام زمینی در کشور دانست و یادآور شد: سالانه حدود 80 درصد از بادام زمینی مورد نیاز کشور در این منطقه کشت می‌شود و این محصول به عنوان یکی از سوغات‌های مهم همواره مورد توجه مسافران و گردشگران قرار دارد.

فرماندار آستانه اشرفیه همچنین ارائه ارقام جدید بادام زمینی و ایجاد روش‌های نوین تولید بادام زمینی در این شهرستان را با هدف توسعه این محصول موثر خواند و گفت: انتظار می‌رود کارشناسان جهاد کشاورزی با ارائه کار‌های تحقیقاتی، زمینه تحقق این اهداف را به منظور افزایش سطح تولید و همچنین مقابله موثر با آفات این محصول فراهم سازند.

او بر برند سازی محصول بادام زمینی منطقه با بهره گیری از ظرفیت‌های شرکت تعاونی توسعه عمران شهرستان نیز تاکید و خاطرنشان کرد: طی سال‌های اخیر با برگزاری جشنواره‌های فرهنگی در مناطق مختلف این شهرستان تلاش شد تا ضمن ایجاد نشاط اجتماعی، جذب گردشگران و جذب سرمایه داران، در زمینه معرفی بادام زمینی به عنوان یکی از محصولات مهم شهرستان اقدام شود.

به گفته رضایی امسال نیز برگزاری جشنواره بادام زمینی با رعایت همه شیوه نامه های ستاد مقابله با ویروس کرونا به منظور آشنایی با نحوه فرآوری سنتی و صنعتی بادام زمینی، معرفی مراحل کاشت، داشت و برداشت بادام زمینی در برنامه قرار دارد.

تاسیس مرکزی برای پژوهش در زمینه بادام زمنی، مکانیزاسیون کشت و تولید و در نتیجه افزایش بهره وری و ایجاد صنایع تبدیلی می‌تواند در تشویق کشاورزان به توسعه کشت این محصول و در نتیجه توسعه اقتصادی گیلان موثر باشد. امکان صادرات محصول و فراورده‌های آن نیز از گیلان به سهولت وجود دارد.

منبع: ایرنا