خانواده؛ محور عناصر هویتی ایران زمین

اعتمادآنلاین| جواد نظری مقدم، دکترای فرهنگ و ارتباطات، با بیان اینکه خانواده محور عناصر هویتی و دیرین ایران زمین است، یادآور شد: عناصر هویتی و آیین های سنتی و باستانی ما بدون خانواده معنا ندارد و در دورهمی ها شکل می گیرد.

دکتر جواد نظری مقدم با بیان اینکه خانواده در جامعه ایرانی بسیار مهم است، اظهار کرد: قوام جامعه ما به خانواده وابسته است و هر اندازه خانواده را تقویت کنیم، جامعه بهتر و مطلوب تری خواهیم داشت.

وی با اشاره به مواجه شدن جامعه جهانی و ایران با همه گیری کرونا، افزود: کرونا به دلیل ماهیتی که دارد، ارتباطات اجتماعی را کمتر کرده و در این حین خانواده تحت الشعاع قرار گرفته است، یعنی دید و بازدیدها و دورهمی ها و هم نشینی های خانوادگی از بین رفته و فامیل و اقوام کمتر یکدیگر را می بینند.

این دکترای فرهنگ و ارتباطات، با بیان اینکه مردم ایران به واسطه پیشینه تاریخی و فرهنگی خود همواره خلاءها را جبران می کنند، گفت: زمانی شبکه های اجتماعی یک تهدید برای خانواده محسوب می شد، اما اکنون از طریق همین شبکه های اجتماعی، تصویری با هم دیدار و گفت و شنود داریم.

نظری مقدم، به تفاوت های فرهنگی جامعه ایرانی با غرب اشاره و عنوان کرد: به دنبال شیوع کرونا شاهد افزایش آمارهای مرتبط با افسردگی اجتماعی بودیم، اما مردم ایران تهدید افسردگی اجتماعی را به فرصت همدلی و همبستگی تبدیل کردند.

وی با بیان اینکه تجربه تاریخی ملت ایران نشان می دهد در شرایط سخت و بحران ها شاهد تقویت همبستگی اجتماعی هستیم، خاطرنشان کرد: کرونا یک بحران غیر قابل پیش بینی بود و لذا در نخستین روزهای شیوع بیماری علاوه بر حوزه بهداشت و درمان، همه بخش های اجتماعی و اقتصادی جامعه را دچار کمبود و مشکل کرد، اما مردم با کمک های همدلانه و تهیه بسته های حمایتی خلاءها را جبران کردند.

عضو هیئت علمی دانشگاه گیلان، تاکید بر فضای همبستگی را موجب دچار نشدن جامعه به افسردگی اجتماعی دانست و تصریح کرد: اگر جامعه عقلانیت به خرج دهد، نه تنها فضای مجازی تهدیدی برای فرهنگ محسوب نمی شود، بلکه می توانیم از فرصت پیش آمده کرونایی برای تقویت عناصر هویتی سنتی و فرهنگی خودمان استفاده کنیم.

آیین های سنتی و باستانی ما بدون خانواده معنا ندارد

وی عید نوروز و شب یلدا را از مهمترین عناصر هویتی جامعه ایران دانست و عنوان کرد: همانگونه که عید و سیزده بدر را برگزار نکردیم، باز دیگر می توانیم در شب یلدا دورهمی های خودمان را مجازی کنیم و از ظرفیت شبکه های اجتماعی برای این تجربه جدید و متفاوت بهره بگیریم و آن را تبدیل به فرهنگ کنیم؛ البته هیچ چیزی جای حضور فیزیکی خانواده در کنار هم را نمی گیرد و باید ارتباطات خانوادگی را حفظ کنیم.

این دکترای فرهنگ و ارتباطات، با بیان اینکه خانواده محور عناصر هویتی و دیرین ایران زمین است، یادآور شد: عناصر هویتی و آیین های سنتی و باستانی ما بدون خانواده معنا ندارد و در دورهمی ها شکل می گیرد لذا همین مسئله باعث کمرنگ شدن توجه به توصیه های بهداشتی شده و خیلی ها تاکید بر برگزاری دورهمی ها دارند.

نطری مقدم، فرهنگ سازی را مهمترین اصل در رعایت توصیه های بهداشتی در شرایط کرونا دانست و گفت: نهادهای حاکمیتی و سیاستگذاری باید هم و غم خود را بر فرهنگ سازی بگذارند؛ همچنین باید از اهرم انتظامی و امنیتی مطابق با دستورالعمل های وزارت بهداشت برای ایجاد محدودیت های رفت و آمد استفاده کنیم.

وی با بیان اینکه گذر از دوران کرونا برای ایرانی ها سخت تر از جامعه غربی است، خاطرنشان کرد: برای جامعه ایرانی پدر و مادر رنگ و بوی خاصی دارد و کرونا یک جدایی بین والدین و فرزندان ایجاد کرده است. در واقع همه ما نسبت به والدین و خواهرها و برادرها وابستگی داریم و پذیرش فضای فاصله گذاری فیزیکی زمان بر است، اما چاره ای نداریم.

عضو هیئت علمی دانشگاه گیلان، از رسانه ها به ویژه صدا و سیما خواست برگزاری یلدای مجازی را تبلیغ کنند و ادامه داد: طبیعی است که با مقاومت برخی از افراد مواجه شویم، زیرا دل کندن از خانواده برای یک ایرانی بسیار سخت است، اما باید این فرهنگ سازی صورت بگیرد تا سلامت جامعه را تضمین کنیم.

کرونا اهمیت خانواده را به ما یادآوری کرد

وی یکی از مزایای اجتماعی کرونا را تغییر دیدگاه نسبت به فضای مجازی دانست و اضافه کرد: فضای مجازی در روزهای کرونایی ما به یک ابزار کمک کننده تبدیل شد و هزینه های آموزش و اقتصاد را کاهش داد.

نظری مقدم، رواج برخی از عناصر هویتی غربی را موجب تضعیف خانواده دانست و اظهار کرد: کرونا اهمیت خانواده را به ما یادآوری کرد و کمبود انسان در دوری از خانواده احساس شد و عُلقه اجتماعی را افزایش داد. امروز می فهمیم که خانواده چقدر مهم است و بودن در کنار خانواده چقدر ارزش دارد.

این دکترای فرهنگ و ارتباطات، تقویت رابطه مرد با همسر و فرزندان را از دیگر مزایای قرنطینه کرونایی دانست و بیان کرد: خانواده هایی که به واسطه مشغله های اجتماعی و اقتصادی، کمتر با یکدیگر ارتباط برقرار می کردند، اکنون در فضای ماندن در خانه به گفت وگو با همسر و بازی با فرزندان و کمک کردن در کارها و... روی آورده اند.

وی با بیان اینکه جامعه و خانواده ها از مکانیزم های خاصی برای کاهش ضریب افسردگی استفاده می کند، متذکر شد: سیاست های اجتماعی باید به سمت ایجاد روحیه نشاط و شادی و تقویت نهاد خانواده هدایت شود.

عضو هیئت علمی دانشگاه گیلان، همچنین خواستار ترویج امید و خوش بینی به جای ناامیدی و بدبینی در جامعه شد و عنوان کرد: کرونا یک پدیده اجتماعی است، زیرا همه بخش های اقتصادی و آموزشی و فرهنگی و اخلاقی را تحت تاثیر قرار داده و دارای مزایا و معایب مختلف است، اما باید وجوه مثبت کرونا را ببینیم.

نظری مقدم، به یکی از ویژگی های مثبت کرونا برای جامعه ما اشاره کرد و گفت: ما از کشورهایی هستیم که به جهت شیوه های غلط مصرف، بسیار زباله تولید می کنیم، اما کرونا موجب شده فرهنگ صرفه جویی در خانواده ها شکل بگیرد و اسراف در خرید کمتر شود که نشان دهنده بازنگری و تغییر در سبک زندگی است.

منبع: ایسنا