کودک بیش‌فعال را درمان کنید نه تنبیه

اعتمادآنلاین| دکتر فایق یوسفی دانشیار گروه روان‌پزشکی دانشگاه علوم پزشکی استان کردستان گفت: اختلال نقص بیش‌فعالی شایع‌ترین اختلال رفتاری در سنین کودکی و بلوغ است،‌این عارضه بیشتر در دوران ابتدایی مدرسه برای کودکان و در هنگام بلوغ رخ می‌دهد و با افزایش سن بسیاری از بیماران بهتر می‌شوند.

دانشیار گروه روان‌پزشکی دانشگاه علوم پزشکی استان کردستان، عنوان کرد: ‌بیش‌فعالی از مشکلات رفتاری و بیشتر عصب‌شناسی است که در پسران بیش‌تر شایع می‌شود ، علل بروز این اختلال بسیار متعدد و پیچیده است که شامل عواملی همچون ژنتیک، محیط، سابقه سوءمصرف مواد، شرایط خانوادگی و اجتماعی است.

یوسفی بیان کرد: اختلال نقص بیش‌فعالی یک اختلال عصب‌شناسی است که ترکیبی از دو اختلال، نقص توجه و بیش‌فعالی است و خانواده‌ها در سن سه‌سالگی فرزندشان متوجه این اختلال می‌شوند ولی بهترین تشخیص در زمان مدرسه است .

وی با اشاره به اینکه 79 درصد عامل اختلال بیش فعالی ژنتیک است تصریح کرد: معمولاً برخی از مادران که در دوره بارداری مواد مخدر مصرف کرده یا آسیب دیده اند ممکن است کودکشان دچار اختلال نقص بیش‌فعالی شود.

یوسفی با اشاره به شیوع اختلال نقص بیش‌فعالی در کودکان عنوان کرد: از100 نفر کودک امکان دارد 6 تا 9 نفر دچار اختلال نقص بیش‌فعالی باشند، معمولاً 96درصد اختلال نقص توجه و بیش‌فعالی در دوره نوجوانی‌ تا آخر ‌نوجوانی یعنی سن 18 سالگی از بین می‌رود و 4 درصد در سن بزرگ‌سالی می‌ماند .

وی ادامه داد: بزرگ‌سالان مبتلا ‌به اختلال نقص توجه همراه بیش‌فعالی ممکن است در زمان نوجوانی مشکلاتی مرتبط با مدرسه داشته‌اند مانند رفتار مبتنی بر بی‌نظمی، رفوزه شدن، یا سابقه اخراج از مدرسه و در ‌زمان بزرگ‌سالی نیز مشکلات مرتبط با کار در رابطه با تغییر مکرر شغل داشته باشند.

دانشیار گروه روان‌پزشکی دانشگاه علوم پزشکی استان کردستان،گفت: از لحاظ اجتماعی، نشانه‌هایی شامل مشکلات ارتباطی، موقعیت‌های اقتصادی اجتماعی پایین، سوءمصرف مواد، مصرف نیکوتین و خشونت‌های متوالی در رانندگی، عجول و عصبی بودن از جمله نشانه‌های اختلال نقص بیش‌فعالی در بزرگسالی است.

وی تصریح کرد: کودک بیش فعال، توجه را نسبت به جزئیات از دست می‌دهد یا به خاطر بی‌دقتی در فعالیت‌های درسی مدرسه یا سایر فعالیت‌ها اشتباه می‌کند، از دستورالعمل‌ها پیروی نمی‌کند و فعالیت‌های مدرسه و وظایف در موقعیت کاری را ناتمام رهامی کند، نسبت به فعالیت‌هایی که نیاز به فکر کردن و تلاش داشته باشد اجتناب می‌کند، وقتی با آن‌ها صحبت می‌شود احساس می‌کنی که گوششان بدهکار نیست، چیزهایی موردنیاز برای انجام فعالیت‌ها و وظایف خود را گم می‌کنند، توسط محرک‌های بیرونی حواسشان پرت می‌شود .

کودکان بیش‌فعال معمولاً پرتحرک، حواس‌پرت و پرحرف‌اند

یوسفی بیان کرد: کودکان بیش فعال، وقتی‌که روی صندلی می‌نشینند مدام دست‌وپا تکان می‌دهند، سر کلاس صندلی خود را ترک می‌کنند و به این‌طرف و آن طرف می‌پرند و جای خود قرار نمی‌گیرند،‌جای نامناسب می‌روند و می‌پرند. این مسئله بین نوجوانان یا بزرگ‌سالان ممکن است به احساس ذهنی بی‌قراری باشد، در بازی کردن و فعالیت‌های لذت‌بخش مشکل‌دارند، اغلب توی حرف می‌پرند و قبل از اینکه سؤالی تمام شود جواب می‌دهند و نمی تواند منتظر نوبت بمانند و می‌توانیم بگویم کودکان بیش‌فعال‌ معمولاً پرتحرک، حواس‌پرت و پرحرف‌اند .

دانشیار گروه روان‌پزشکی دانشگاه علوم پزشکی استان کردستان، افزود: فرد دچار اختلال بیش‌فعالی ممکن است همزمان اختلال های دیگری همچون اختلال سلوک، دوقطبی، اضطرابی، افسردگی و مصرف مواد مخدر را نیز داشته باشد.

وی ادامه داد: همچنین یک سری بیمارهای دیگر ممکن است نشانه‌های اختلال بیش‌فعالی باشند مثله کم‌خونی،تشنج، عقب‌ماندگی ذهنی‌،‌آسیب شنوایی و بینایی و اختلال خواب می‌باشد.

ریشه بیش‌فعالی کم خونی است

یوسفی اظهار کرد: فردی که اختلال بیش‌فعالی دارد حتماً باید آزمایش آهن و زینک بدهد چون بیش‌فعالی از کم‌خونی و کمبود آهن به وجود می‌آید .

وی گفت: موادغذای برای فواید و مضرات اختلال نقص بیش‌فعالی بسیارحائز اهمیت است، مواد غذایی مانند پاستیل‌،‌کاکاهو، سویا و غذاهای حاوی موادرنگی مثل ژله در تشدید این رفتارها کمک می‌کند و غذاهای امگا3 مانند ماهی بسیار مفید برای افراد دچار اختلال نقص بیش‌فعالی است .

یوسفی با اشاره اینکه روانشناس بالینی باید خانواده‌ها را آموزش بدهند که بتوانند با فرزندشان درست رفتار کنند ادامه داد: هماهنگی والدین در برخورد با کودک بیش‌فعال خود باید هماهنگ باشد تا کودک فرصتی برای سوء‌استفاده نداشته باشد که رفتار نادرست خود را تکرار کند و همچنین والدین از انجام تنیه جسمی، تبیه لفظی‌، تذکر دادن ‌و مقایسه کردن با بچه‌های دیگر باید خودداری کنند.

دانشیار گروه روان‌پزشکی دانشگاه علوم پزشکی استان کردستان،گفت: والدین باید در منزل قوانینی ایجاد کنند و در صورت انحراف از این قانون او را جریمه‌ کنند که به صورت ممنوعیت از تماشای برنامه تلویزیون، انجام بازی مورد علاقه اش و قهر کردن با کودک است .

وی با اشاره به درمان اختلال بیش فعالی افزود: درمان دارویی که بسیار در درمان اختلال بیش‌فعالی موثر است، رفتار درمانی، آموزش والدین، آموزش معلم 4 محور اصلی درمان اختلال بیش فعالی است.

یوسفی با اشاره به اینکه تنها روانپزشک کودک و ترجیحاً فوق تخصص روانپزشک اطفال، می‌تواند به فرد دچار اختلال بیش‌فعالی دارو بدهد افزود: باید حتما کودک چکاب کامل بدن بدهد ‌که ناراحتی قلبی نداشته باشد بعد می‌تواند درمان شود.

منبع: ایسنا