سیاست‌های ارزی دولت درست، اما دیر هنگام بود

اعتمادآنلاین| احمد توکلی با بیان اینکه نوسانات بازار ارز از شش ماه آخر سال 96 آغاز شد گفت: وقتی تلاطم ارزی پیش می آید ، مردم به خاطر حفظ سرمایه هایشان، تصمیم می گیرند دارایی های خود را به ارز تبدیل کنند، بنابراین ریال بیشتری به بازار عرضه می کنند و همین مسئله بر نوسانات قیمت ارز و کاهش ارزش پول ملی می افزاید.

نماینده پیشین مجلس شورای اسلامی ، با تاکید بر اینکه در چنین شرایطی هیچ دولتی از دخالت در بازار ارز پرهیز نمی کند افزود: دراین شرایط دولت ها یا با افزایش عرضه و یا با مدیریت تقاضا بازار را مدیریت می کنند و چون دولت ما آن قدر ارز در دسترس نداشت تا از طریق عرضه ارز به بازار این تلاطم را مدیریت کند، ناچار باید با مدیریت تقاضا، بر بازار اثر می گذاشت.

وی با اشاره به تجربه تلاطم های ارزی در مکزیک و کره گفت : در بحران ارزی مکزیک در دسامبر 1994 درحالی‌که رئیس‌جمهور تازه برگزیده شده قصد داشت با 15 درصد کاهش ارزش پزو، به هر دلار 4 پزو برسد، دچار بحران ارزی شد و طی یک هفته با دخالت کلینتون، رئیس‌ جمهور وقت آمریکا، 54 میلیارد دلار به طرق مختلف به بازار ارز مکزیک سرازیر شد تا بتوانند سقوط را در هر دلار 6 پزو متوقف سازند.

توکلی افزود: در بحران ارزی کره جنوبی هم، آغاز بحران 16 نوامبر 1997 بود و 5 روز بعد، در 21 نوامبر کره جنوبی از IMF کمک خواست. دو هفته بعد، در 3 دسامبر بر سر تزریق 58 میلیارد و 400 میلیون دلار از منابع IMF به بازار ارز کره توافق شده و در همان روز، 5 میلیارد و 800 میلیون دلار پرداخت شد. مجموعه اقدامات که به‌ سرعت انجام شده بود نرخ جهش‌ یافته هر دلار معادل 1965 وُن در 24 دسامبر را به 1600 تا 1800 در ژانویه 1998، به 1400 در پایان مارس آن سال و 1200 وُن در پایان سال 1998 میلادی به ازای هر دلار کاهش داد.

این استاد اقتصاد با تاکید بر اینکه تصمیم ارزی دولت درست و به جا بود گفت : اما متاسفانه این تصمیم دیر گرفته شد و نباید اجازه داده می شد تا این روند که از نیمه دوم سال گذشته آغاز شده بود چندین ماه ادامه یابد.

رئیس سازمان دیده بان شفافیت و عدالت با بیان اینکه سیاست های ارزی دولت اثرات مثبت زیادی خواهد داشت افزود: البته این طرح چند اشکال هم دارد که یکی از آنها درست نبودن مبنای تعیین نرخ 4200 تومان به ازای هر یک دلار است.

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام با تاکید بر اینکه تعیین نرخ 4200 تومان به ازای هر دلار مبنای محاسباتی دقیقی ندارد گفت: دوستان در دولت اعتقاد دارند باید تفاضل نرخ تورم داخلی و جهانی را به نرخ مبنا اضافه کنند تا نرخ ارز بدست آید، بنابراین نرخ محاسباتی در بودجه‌ ریزی را که 3850 تومان در هر دلار بود به عنوان نرخ مبنا در نظر گرفتند و نرخ تفاضل تورم داخلی و خارجی را در آن ضرب کردند و به رقم 4200 رسیدند.

وی با توضیح اینکه نرخ مبنای 3850 تومان نرخ تعدیل ارز در بودجه است و مبنای محاسباتی دقیقی ندارد و بیشتر به یک توافق بین دولت و مجلس در زمان تصویب بودجه باز می گردد گفت : اگر قرار بود به جای قیمت واقعی دلار، نرخی را که برای محاسبات منابع و مصارف بودجه‌ای با چانه‌ زنی سیاستمداران معلوم می‌شود و اعتباری هم ندارد یه عنوان نرخ پایه قرار گیرد، لااقل بر سر نرخی توافق می کردند که به نفع تولید باشد.

توکلی با بیان اینکه اگر نرخ واقعی ارز مبنای محاسبه قرار می گرفت ، رقم کمتر از 4200 تومان بدست می آمد افزود: بااین وجود، حالا که بر سر این نرخ توافق شده ، باید کاری کنیم که دست کم تا دو سال این نرخ ثابت بماند.

عضو پیشین کمیسیون اقتصادی مجلس یکی دیگر از اشکالات سیاست های ارزی دولت را تبعات رکود تورمی آن دانست وافزود: تلاطم های ارزی حتما تبعات رکودی خواهد داشت و از آنجا که نرخ تورم ما هنوز هم از میانگین نرخ تورم جهانی بالاتر است پس با پدیده رکود تورمی مواجه خواهیم شد که تا دو، سه سال نیز ادامه خواهد داشت.

وی با تاکید بر اینکه در چنین شرایطی ضعفا و اقشار آسیب پذیر جامعه در تنگنا و فشار قرار می گیرند افزود: درچنین شرایطی دولت باید به این اقشار کمک کند و چتر حمایتی بر سر مستضعفان بگیرد و یکی از راهکار های تجربه‌ شده ، صدور کارت هوشمند برای حمایت از اقشار آسیب پذیر است.

توکلی با اشاره به تجربه کشورهای دیگر از جمله آمریکا درمواجهه با تلاطم های اقتصادی گفت: سهمیه‌ بندی و تخصیص جهت‌ دار منابع یک تجربه جهانی است. در بزرگترین و جدی‌ ترین نظام سرمایه‌داری جهان، یعنی آمریکا، از سال 1939 تاکنون برای مستحقان کوپن غذا داده می‌شود. مشمولان این برنامه با رونق و رکود کم و زیاد می‌شوند تا آنجا که در رکود سال‌های پس از 2007، به‌ تدریج تعداد گیرندگان کوپن غذا افزایش یافت و در سال 2013 به اوج خود یعنی 47 میلیون و 600 هزار نفر آمریکایی رسید.

این اقتصاددان در خصوص اقدام دولت درخصوص پرداخت یارانه به وارد کنندگان کالاهای اساسی برای جلوگیری از اثر تورمی نرخ ارز بر مصرف‌ کننده هم گفت : دولت اعلام کرده برای کالاهای اساسی مانند خوراک دام و طیور، نرخ ارز را کاهش نمی‌دهند ولی پس از واردات، به وارد کننده یارانه داده می‌شود اما اینجا این پرسش مطرح می شود که چرا وقتی دولت سال ها به همین کالاها ارز مبادله ای می دهد نتیجه اش کاهش قیمت مرغ نشده؟ آیا روغن افزایش قیمت نیافته؟

وی با اشاره به اینکه این سیاست ها اثر مستقیم بر مصرف کننده نمی گذارد افزود: بهتر است دولت این یارانه ها را با صدور کارت هوشمند بطور مستقیم در اختیار مصرف کنندگان قرار دهد و به این شکل از اقشارکم درآمد و آسیب پذیر حمایت مستقیم کند.

توکلی درباره اثرات تصمیم اخیر ارزی دولت بر بازارهای موازی همچون بازار مسکن ، طلا و خودرو هم گفت : دولت برای موفقیت در این طرح باید دیگر بازارهای موازی را هم با اجرای سیاست هایی نظیر وضع مالیات بر عایدی مسکن و یا کاهش تعرفه ها مدیریت کند.

منبع: خبرگزاری صداوسیما