ما، اوپک و رئال پلیتیک

اعتمادآنلاین| مجتبی حسینی - حتما شما هم موافقید که دوستی و دشمنی در روابط بین‌الملل شبیه روابط آدم‌ها با یکدیگر نیست که اگر بود در تحلیل مناسبات ریز و درشت کشورها باید مدام بگوییم فلان کشور در قبال فلان قضیه مردانگی کرد و فلان کشور چقدر نامرد است.

مناسبات سیاسی و اقتصادی دولت‌ها و هیات حاکمه رژیم های سیاسی قطعا منطبق با منفعت سیاسی و اقتصادی شان تنظیم می شود. اینکه مستمرا مشاهده می کنیم کشورهایی که در اوج تضاد و تجادل سیاسی با هم هستند اما به ناگهان بر سر بعضی مسایل و حوادث همسو و همراه می شوند بر اساس جابجایی های آنی منافع در عرصه بین الملل است.

روابط بین الملل در عصر حاضر پیچیده تر از هر زمان دیگری است . از همین رو ایران برای تامین منافع خود نیاز به انعطاف ، تغییر و تحرک بیشتر در راهبردهای بین المللی خود دارد.

این مقدمه چینی به جهت اخبار رسمی و غیر رسمی ای است که از وین اتریش و در حاشیه یکصد و هفتاد و چهارمین نشست کشورهای عضو اوپک به گوش می رسد.نشستی که به دلیل سخنان دونالد ترامپ رئیس‌جمهوری آمریکا و درخواست او از برخی اعضا برای افزایش تولید نفت، به یکی از پر چالش ترین نشست ‌ها ی اوپک در سالهای اخیر تبدیل شده است.

نکته قابل تامل این نشست برای ایران، درخواست ترامپ است.رییس جمهور ایالات متحده امریکا از اعضای اوپک درخواست کرده تا تولید نفت اوپک و هم ‌پیمانانش از 10 تیر بین 500 هزارتا 1.5میلیون بشکه در روز افزایش یابد. پیام درخواست امریکا از کشورهای عصو اوپک چیزی جلوگیری از فروش نفت ایران در جهان و جبران آن توسط دیگر کشورها نیست.

هرچند قابل پیش بینی بود که عربستان این درخواست امریکا را در قالب پیشنهادی جدید در نشست اوپک مطرح کند اما به ناگهان خبر رسید که روسیه،هم پیمان استراتژیک ایران در ائتلاف با عربستان در پاسخ به درخواست آمریکا برای افزایش تولید نفت به‌منظور جبران کاهش صادرات نفت ایران و ونزوئلا به دلیل تحریم‌های این کشور، قرار است در این نشست پیشنهاد افزایش تولید نفت را مطرح کند.

هرچند بیژن زنگنه، پیش از آغاز نشست اوپک خبرداد ایران، ونزوئلا و عراق با این پیشنهاد مخالفند و تهران اعلام کرده است که با حمایت بغداد و کاراکاس این پیشنهاد را وتو خواهد کرد و در ادامه با همتای عربستانی خود دیدار و گفت و گو کرد اما به نظر می رسد ائتلاف های جدیدی برای تحت فشار قرار دادن ایران در عرصه بین الملل در حال شکل گیری است.

همراهی مسکو با ریاض حکایت از آن دارد که همه دولت های جهانی برای تامین منافع شان با هر کارتی بازی می کنند و از مواضع سینوسی آنان نباید شگفت زده شد.

تاریخ معاصر در مقام آموزگاری بی کلک به ما آموخته که برای دستیابی به اهداف مطلوب، تامین منافع ،پیشرفت ، توسعه باید بر ضریب رئال پلیتیک افزود.باور کنیم واقعیت در نظام جهانی این است که همه دولت ها و کشورها به دنبال تامین منافع خود به هر قیمت و رسیدن به سود بیشتر هستند نه اثبات رفاقت یا نارفیقی.

با توجه به شرایط جهان، اگر هم پیمانان استراتژیک ایران به ناگهان دست شان را از دست ما می کشند و ماشه را به روی مان نشانه می گیرند، ایرادی ندارد .ما هم باید برای تضمین منافع خودمان و تبدیل تهدیدها به فرصت ها و عبور از بحران ها و تله هایی که به نظر می رسد مثل دومینو در حال تکمیل است، طرحی نودراندازیم و با نظام جهانی، واقع گرایانه وارد مذاکره شویم.

اگر عربستان و روسیه در اجلاس امروز اوپک می خواهند خواسته امریکا را برآورده سازند یقینا این کار را بر اساس منافع ملی خود انجام می دهند و ایران هم باید بتواند مختصات و مشخصات منافع ملی خود را در این بازار پیدا کند و راهبردهای مناسب و منطبق با منافع خود را طراحی کند.

رئال پلیتیک یعنی دیدن واقعیت های جهانی و بهره گیری از تجربه ها و رصد منافع همه کشورها تا در چالش هرروزه قدرت ها بتوانیم به سلامت عبور کنیم و به اهداف مان دست یابیم.