صادرات 6 میلیون تن محصول کشاورزی و واردات 3 میلیارد دلار دانه روغنی

اعتمادآنلاین| بانک مرکزی به تازگی تحولات اقتصادی در سال 96 را گزارش داده که در بخش کشاورزی به موارد زیر اشاره شده است.

وضعیت بارندگی

براساس آمار شرکت مدیریت منابع آب ایران، حجم کل ریزشهای جوی از مهر ماه 1395 تا پایان شهریور ماه 1396 (سال آبی 96-1395) معادل 233.2 میلی‌متر بود که در مقایسه با میانگین دوره بلندمدت 6.9 درصد و در مقایسه با سال آبی گذشته 13.7 درصد کاهش نشان می‌دهد.

تولید محصولات کشاورزی

براساس اطلاعات وزارت جهاد کشاورزی، مجموع تولید محصولات کشاورزی شامل محصولات زراعی، باغی، دامی و شیلات در سال 1396 معادل 118.7 میلیون تن بود که نسبت به سال 1395 معادل 0.01 درصد کاهش داشت.

بورس کالای کشاورزی

در سال 1396 ،کل ارزش و حجم معاملات محصولات کشاورزی در بورس کالای ایران به ترتیب حدود 33.1 هزار میلیارد ریال و 3.0 میلیون تن بود که در مقایسه با سال گذشته به ترتیب 17.7 و 18.0 درصد افزایش نشان می‌دهد. در سال مورد بررسی، بالاترین سهم از حجم و ارزش مبادلات محصولات کشاورزی به گندم اختصاص داشت. به دلیل افزایش حجم مبادلات کالاهای کشاورزی در بورس کالای ایران، سهم کالاهای کشاورزی مبادله شده از کل مبادلات در این تالار از 9/9 درصد در سال 1395 به 11.1 درصد در سال 1396 افزایش یافت.

حمایت‌های مالی از بخش کشاورزی

در سال 1396،کل مبلغ تسهیلات پرداختی بانـک‌هـا و موسسات اعتباری غیر بانکی به بخش کشاورزی معادل 492.9 هزار میلیارد ریال بود کـه در مقایسـه بـا سال قبل 5.6 درصد افزایش نشان مـی‌دهـد. بـر ایـن اساس در سال 1396، بخش کشاورزی 8.0 درصد از تسهیلات پرداختی بـه کـل بخش‌های اقتصادی را به خود اختصاص داد. در ایـن سال 68.7 درصد از تسهیلات پرداختی شبکه بـانکی بـه بخش کشاورزی بـا هـدف تأمین سرمایه در گردش مورد نیاز فعالان اقتصادی ایـن بخش صورت گرفت.

براساس گزارش بانک کشاورزی، در سال 1396 این بانـک مبلغ 388.4 هزار میلیارد ریال تسهیلات بـه بخشهای دولتـی و غیردولتی اقتصاد پرداخت نمود که نسبت بـه سال گذشته 16.3 درصد افزایش نشان می‌دهـد. از ایـن میـزان، 87.4 درصد شـامل پرداخت‌های غیرتکلیفی بود و بقیـه از محل تسهیلات تکلیفـی، وجوه اداره شــده و قراردادهــا پرداخت شــد. 88.9 درصد از تسهیلات پرداختــی بانــک کشاورزی به بخش کشاورزی و فعالیتهای مرتبط و بقیه به سایر بخش‌ها اختصاص یافت.

در سال 1396، بــه ترتیب 60.3 و 17.6 درصد (در مجموع معادل 77.9 درصد) از تسهیلات بانک کشاورزی در قالب عقود مشارکت مدنی و فروش اقساطی پرداخت گردید.

در سال زراعی 96-1395 ،بـا هـدف حمایت مـؤثرتر از بخش کشاورزی، قیمت کلیه محصولات زراعـی مشـمول خریـد تضمینی نسبت به سال زراعی قبل با افزایش همراه بود. بیشترین میزان افزایش قیمت خرید تضمینی مربوط به دانه کلزا بـود کـه نسبت به سال قبل، از رشد 10 درصدی برخوردار بود.

براساس گـزارش صندوق بیمـه کشاورزی، کـل غرامـت پرداختی بابت خسارت‌های وارده بـه کشاورزان در سال زراعـی 96-1395 با 23.5 درصد افزایش نسبت به سال زراعـی قبـل بـه 11.1 هزار میلیارد ریال بالغ گردید که بخش باغات و زراعـت بـه ترتیب با 50.8 و 24.3 درصد، بیشترین سهم از غرامت پرداختی را به خود اختصاص دادند. در این سال نیز همانند سالهـای گذشـته بخشی از این غرامت پرداختی از محل حق بیمه پرداختـی توسـط کشاورزان و بخشی دیگر توسط دولت و بانک کشاورزی (در صورت عدم پرداخت به موقع توسط دولت) تأمین می‌شود.

تجارت خارجی بخش کشاورزی

بر اساس گــزارش وزارت جهاد کشاورزی و مبتنی بــر اطلاعات گمرک جمهوری اسلامی ایران، در سال 1396 حدود 6.1 میلیون تن انواع کـالای کشاورزی بـه ارزش 5.6 میلیـارد دلار بـه خارج از کشور صادر شد که در مقایسه با سال قبل از نظر مقدار 4.7درصد افزایش و از نظر ارزش 0.6 درصد کاهش نشان می‌دهد. میانگین ارزش هر تن کالای کشاورزی صادراتی نیز 929 دلار بود که نسبت به سال قبل معادل 5.0 درصد کاهش نشان می‌دهد.

در این سال حدود 19.3 میلیون تن محصولات مختلـف کشاورزی به ارزش 10.3 میلیارد دلار وارد کشور شد کـه نسبت به سال قبل از نظر مقدار 9.7 درصد و از نظر ارزش 17.6 درصد افزایش نشان می‌دهـد. متوسط ارزش هـر تـن کـالای وارداتـی کشاورزی حدود 535 دلار بود که نسبت به سال قبل 7.2 درصد افزایش نشان می‌دهد.

در سال 1396 ،در مجموع 11.4 میلیون تن غلات شامل گندم، برنج، جو و ذرت به ارزش 3.4 میلیارد دلار وارد کشور شد که در مقایسه با سال قبل به لحاظ وزن و ارزش به ترتیب 11.7 و 22.0 درصد افزایش نشان می‌دهد.

تحولات ناشی از واردات و صادرات محصولات کشاورزی موجب شد که در سال 1396،کسری تراز بازرگانی این بخش در مقایسه با سال قبل 51.0 درصد افزایش یابد و به 4.7 میلیارد دلار برسد. در میان زیربخشهای کشاورزی، گروه محصولات زراعی با 5.7 میلیارد دلار، بیشترین کسری تراز بازرگانی را به خود اختصاص داد.

بررسی تحولات تجارت خارجی بخش کشاورزی طی سالهای 95-1392 نشان‌دهنده کاهش کسری تراز بازرگانی این بخش در سالهای دوره مذکور می‌باشد؛ به طوری که کسری تراز بازرگانی به طور متوسط سالانه 21.9 درصد کاهش داشته است. لیکن، تحولات ناشی از واردات و صادرات محصولات کشاورزی موجب شد که در سال 1396 ،کسری تراز بازرگانی این بخش با 51.0 درصد افزایش در مقایسه با سال قبل به 4.7 میلیارد دلار برسد. ضریب خوداتکایی بررسی ساختار تولید، واردات و صادرات غلات (شامل گندم، برنج، جو و ذرت) در کشور نشان‌دهنده آن است که متوسط ضریب خوداتکایی غلات عمده طی سالهای 96-1387 معادل 60.6 درصد می‌باشد. وابستگی کشور به واردات غلات موجب شده است که طی سالهای 96-1387 ،به طور متوسط سالانه حدود 4.1 میلیارد دلار ارز جهت واردات غلات اختصاص یابد.

ضریب خوداتکایی دو محصول گوشت قرمز و گوشت مرغ از شرایط مناسبی برخوردار می‌باشد؛ به طوری که طی سالهای 96-1387، متوسط نسبت سالانه تولید داخلی به مصرف این محصولات به ترتیب 87.1 و 100.4 درصد بوده است. بررسی وضعیت عملکرد تولید و تجارت دانه‌های روغنی و فرآورده‌های آن طی سالهای اخیر نشان می‌دهد که ضریب خوداتکایی در تولید دانه‌های روغنی، کنجاله دانه‌های روغنی و روغن نباتی خام در سطح پایین قرار دارد و عمده نیاز کشور از طریق واردات تأمین می‌گردد؛ به طوری که طی سالهای 96-1387، به طور متوسط به ترتیب تنها 34.2، 36.1 و 26.8 درصد از دانه‌های روغنی، انواع کنجاله دانه‌های روغنی و روغن نباتی خام از محل تولید داخلی تأمین شده است. شرایط مزبور سبب شده است که به طور متوسط سالانه 2.9 میلیارد دلار ارز جهت واردات دانه‌های روغنی و فرآورده‌های آن اختصاص یابد.

منبع: فارس