شیلِ آمریکا توان جانشینی نفت ایران را ندارد

اعتمادآنلاین| در شرایط پرچالش برای اقتصاد جهانی، جنگ تعرفه و تحریم می تواند روشی برای محدود کردن سهم کشورها از بازار و اقتصاد بین الملل باشد؛ روشی که آمریکا برای کوچک کردن اقتصاد کشورهای غیرمتحد خود به کار گرفته است.

در حالی که مهم ترین منبع درآمد ایران فروش نفت است،‌ دولت آمریکا سعی بر انسداد این شریان دارد. البته هدف نهایی آمریکا این است که بتواند بازار نفتی ایران را از آن خود کند و نفت شیل صاحب جایگاه نفت ایران در بازار شود. به طور قطع با تحریم نفتی بزرگ‌ ترین دارندگان ذخایر نفتی دنیا یعنی ونزوئلا و ایران بازار خوبی برای شرکت‌های نفتی آمریکا باز می ‌شود.

نفت شیل آمریکا در سایه تکنولوژی و نوآوری پیشرفته تولید شد و آمریکای وابسته به منابع خارجی انرژی به ویژه خاورمیانه را به آمریکای صادرکننده نفت تبدیل کرد به طوری براساس گزارش رسمی اداره اطلاعات انرژی آمریکا، این کشور در سال گذشته میلادی روزانه حدود 10 میلیون بشکه نفت تولید و 4 میلیون بشکه نفت صادر کرده است.

حالا این تهدید برای نفت ایران وجود دارد که با لغو معافیت تحریم های نفتی، بازار فروش خود را از دست بدهد و نفت شیل جایگزین آن در بازارهای هدف شود. از این رو، چندی پیش «رویترز» از تست نفت خام بسیار سبک آمریکا در پالایشگاه‌های کره جنوبی به جای نفت سبک ایران خبر داد. از سوی دیگر در چند ماه گذشته پالایشگاه های هند میزان خرید نفت شیل را افزایش داده اند.

با توجه به آنچه گفته شد، تحریم های نفتی ایران تنها اهداف سیاسی را دنبال نمی کند بلکه راهی برای نفوذ بیشتر نفت آمریکا به بازار است. اما چرا آمریکا تاکنون نتوانسته است بازارهای نفتی را تصاحب کند و کشورها در برابر لغو معافیت تحریم های نفتی مقاومت می کنند و به دنبال ایجاد راهی برای ادامه همکاری های نفتی با ایران اند؟ سوالی که کارشناسان نفتی در پاسخ می گویند اولا نفت شیل مشخصات نفت ایران را ندارد و از همه مهم تر اینکه از نظر قیمت قابل رقابت با نفت ایران نیست.

بازار، نفت شیل را نمی پسندد

«رضا پدیدار» کارشناس نفتی و عضو کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی در گفت گو با پژوهشگر ایرنا درباره احتمال جایگزینی نفت شیل در بازار به جای نفت ایران اظهار داشت: نفت شیل آمریکا تحت هیچ شرایطی نمی تواند جای نفت ایران را در بازار بگیرد چرا که اولا هم بازدهی کمتری دارد و هم اینکه بسیار گران تر از نفت ایران است بنابر این بازار نفت شیل را نمی پسندد.

وی با اشاره به هزینه های استخراج نفت شیل و تاثیر آن در قیمت تمام شده، گفت: هر چند که نفت شیل از ماسه های رسی به دست می آید و درصد خلوص بالاتری دارد اما هزینه های استخراج آن 3 برابر هزینه استخراج نفت های معمولی است.

این کارشناس نفتی افزود:‌ کاهش هزینه های تولید مهم ترین موضوع در بازار نفت است. در حال حاضر ایران ارزان ترین هزینه تولید نفت را با 8 دلار برای هر بشکه در دنیا دارد. هزینه تولید عربستان 10 دلار و هزینه تولید نفت کشورهای حوزه خلیج فارس 12 دلار است حال اینکه هزینه تولید نفت در کشورهای اروپایی از جمله نروژ و اسکاتلند حدود 30 تا 35 دلار است و هزینه تولید نفت شیل هم که به 3 برابر این اعداد و ارقام می رسد.

پدیدار تاکید کرد:‌ نفت شیل در آمریکای شمالی به طور عمده قابل استخراج است اما در حال حاضر 40 درصد دکل های شیل غیر فعالند چرا که هزینه های استخراج آن صرفه اقتصادی ندارد و کشورها از این نفت گران استقبال نمی کنند.

عضو کمیسیون انرژی اتاق بازرگانی درباره شرایط فروش نفت ایران پس از لغو معافیت تحریم های نفتی گفت:‌ در حال حاضر هند، کره جنوبی، ترکیه، چین و ژاپن اعتراض خود را نسبت به لغو معافیت تحریم های نفتی اعلام کرده اند و قرار بر این شده است که هر یک از این کشورها به نحوی خرید نفت از ایران را ادامه دهند. البته شرایط پرداخت کمی متقاوت خواهد بود اما همکاری های نفتی با این کشورها قطع نمی شود. امروز فروش و صادرات نفت ایران چیزی حدود یک میلیون و 200 هزار بشکه در روز است که احتمالا با سخت تر شدن شرایط تحریم این میزان تا حدود 200 هزار بشکه کاهش پیدا می کند.

کاهش استقبال خریداران از نفت آمریکا

هر چند که اداره اطلاعات انرژی آمریکا، پیش‌بینی کرده است که صادرات نفت خام این کشور تا سال آینده به چیزی حدود حدود 5 میلیون بشکه در روز می‌رسد و قصد دارد در سال 2024، صادرات نفت خود را تا 5.8 میلیون بشکه در روز برساند اما شاهد آن هستیم که نفت شیل در بازار طرفدار زیادی ندارد و تنها در شرایط اجبار و کاهش عرضه نفت از سوی تولیدکنندگان سنتی نفت، کشورها خریدار نفت آمریکا می شوند.

کمتر از یک ماه گذشته دو شرکت پالایشگاهی کره جنوبی که از بزرگترین خریداران نفت خام آمریکا هستند، محموله‌ های نفت ایالات متحده را به دلیل غلظت بالای آلودگی پس فرستادند و آلودگی نفت شیل فروخته شده به مشتریان آسیایی باعث شد تا آن ها محموله های نفتی را که از آمریکا خریداری کرده اند پس دهند.

از سوی دیگر هر چند هند خرید نفت سبک آمریکا را افزایش داده اما پالایشگاه‌ های کشور هند هم به شکلی طراحی شده که نفت سنگین ایران را فراوری کنند و مقامات هندی هم اعلام کردند که شیل نمی تواند جایگزین نفت ایران باشد. از سوی دیگر هم جنگ تعرفه ای بین آمریکا و چین باعث شده است که میزان صادرات نفت آمریکا به این کشور کاهش پیدا کند البته چین هم به زودی به جمع کشورهای تولید کننده نفت شیل می پیوندد و چاه نفت پتروچاینا در یک میدان نفتی شیل در غرب چین می ‌تواند یک پتانسیل اقتصادی قوی شیل برای اولین بار در بزرگترین وارد کننده نفت خام جهان باشد .

منبع: ایرنا