صندوق‌های بازنشستگی خصوصی، شکست می‌خورد

اعتمادآنلاین| محمدجواد سلطانی- موسسه عالی پژوهش تأمین اجتماعی، چهارمین گزارش تحولات اخیر حوزه رفاه و تأمین اجتماعی در کشورهای پاکستان، مصر، گرجستان و گزارش‌های جدید ILO و OECD با عنوان «جلیقه‌زردهای فرانسه، جنبشی برای تأمین اجتماعی» را منتشر کرد. این مطلب با عنوان «گزارش جدید ILO، صندوق‌های مستمری را خصوصی نکنید، شکست می‌خورد» به گزارش جدید ILO در مورد خصوصی‌سازی صندوق‌های بازنشستگی و نتایج نامطلوب آن‌ها می‌پردازد.

برخی از کارشناسان و مسئولان بر خصوصی‌سازی صندوق‌های مستمری و بازنشستگی تأکید می‌کنند و از مقامات بالادستی می‌خواهند تا هرچه سریع‌تر از این حوزه خارج شوند به اداره آن را به بخش خصوصی بسپارند ولی با توجه به مهم‌ترین تحولات اخیر کشورهای جهان، سازمان بین‌المللی کار (ILO) درباره نتایج سیاست خصوصی‌سازی صندوق‌ها با انتشار گزارش تحقیقاتی می‌گوید که خصوصی‌سازی صندوق‌های مستمری و بازنشستگی منجر به شکست خواهد شد.

طبق نتایج این گزارش، از سال 1981 تا سال 2014 بیش از 30 کشور در سراسر جهان به‌طورکلی یا جزئی اقدام به خصوصی‌سازی صندوق‌های مستمری عمومی خود در حوزه تأمین اجتماعی و بازنشستگی کرده‌اند، اما به دلیل نتایج وحشتناک سیاست خصوصی‌سازی روی صندوق‌های بازنشستگی، برهم خوردن تعادل ورودی‌ها و خروجی‌های مستمری‌ها و شکست این سیاست‌ها، در سال 2018 حدود 18 کشور از مجموعه 30 کشور، اقدام به بازنگری در سیاست خصوصی‌سازی این صندوق‌ها کرده‌اند تا آن‌ها را دوباره به دولت و بخش عمومی بازگردانند.

این گزارش توصیه می‌کند که برای جلوگیری از ایجاد بحران در صندوق‌های بازنشستگی نه‌تنها از خصوصی‌سازی این صندوق‌ها باید جلوگیری کرد بلکه اگر جایی هم در صندوقی، خصوصی‌سازی صورت گرفته، به دولت‌ها شدیداً توصیه می‌کند که هرچه سریع‌تر آن‌ها را به بخش دولتی و عمومی بازگردانند تا مانع ایجاد بحران اجتماعی و سیاسی در آینده شوند.

این گزارش به‌طور مفصل و با جزئیات بسیار زیاد تجربه کشورهای مختلف را در خصوصی‌سازی بررسی کرده و به این نتیجه رسیده است که حتی یک تجربه یا نمونه موفق درزمینهٔ خصوصی‌سازی صندوق‌های مستمری در کل جهان وجود ندارد؛ بنابراین سیاست خصوصی‌سازی صندوق‌ها در سراسر جهان باید متوقف شود. مهم‌ترین نتایج این گزارش که از سوی محققان و کارشناسان سازمان بین‌المللی کار (ILO) منتشرشده، به شکل خلاصه از این قرار است:

1- شکست صندوق‌های مستمری خصوصی در سراسر جهان برای بهبود تأمین درآمد سالمندان، هم با معیار سطح پوشش، هم با معیار مزایا، هم با معیار هزینه‌های اجرایی، هم با معیار هزینه‌های گذار و تغییر و تحول، هم با معیار تأثیرات مالی و هم با سایر معیارها، درواقع و در یک‌کلام، کل سیاست خصوصی‌سازی صندوق‌های مستمری و بازنشستگی فاجعه‌بار است و این گزارش رسمی سازمان بین‌المللی کار، کشورها را شدیداً از اتخاذ این سیاست بر حذر می‌دارد.

2- اسناد و شواهد نشان می‌دهد که خصوصی‌سازی به لحاظ قوانین، مدیریت، مالکیت‌های جدید، تأمین مالی و نرخ‌های مشارکت شکست خورده‌اند.

3- این گزارش یک کتاب راهنما برای برداشتن گام‌های کلیدی در جهت بازگرداندن صندوق‌های خصوصی شده به نظام دولتی است. طبق سرخط‌های این گزارش، با تأکید توصیه می‌شود که همه کشورها، صندوق‌های خصوصی را به بخش دولتی بازگردانند.