نفت نداریم، اما اقتصادمان هنوز نفتی است!

اعتمادآنلاین| ‌ در حالی که کشور در گیر یک جنگ اقتصادی تمام عیار است اقدامات متناسب با این وضعیت جنگی در کشور دیده نمی شود و در حالی که فروش نفت مان بسیار کاهش پیدا کرده اقتصادمان را همچنان به شیوه نفتی اداره می کنیم.

این خلاصه اظهارات وحید شقاقی شهری کارشناس اقتصادی است که معتقد است باید هر چه زودتر اصلاحات ساختاری در اقتصاد کشور انجام بگیرد.

بنابر اعلام مرکز آمار ایران نرخ رشد اقتصادی ایران در سال 97 بدون نفت منفی 2.4درصد و با نفت منفی 4.9درصد بود؛ همچنین رشد بخش‌های کشاورزی منفی 1.5، صنعت و معدن منفی 9.6 بود و فقط بخش خدمات مثبت و آن هم 0.02 درصد ثبت شد. در کنار این تصویر کلی از وضعیت اقتصاد ایران در سال 97، کارشناسان برای سال جاری هم وضعیت شبیه با سال گذشته و نامناسبی پیش‌بینی می‌کنند.

کشور ما درگیر یک جنگ اقتصادی است، اما خاکریزها برای این جنگ هنوز بنا نشده است و اقدامات همچنان متناسب با زمان صلح انجام می‌شود. دشمن در این جنگ اقتصادی امید مردم به نظام را نشان گرفته و قدرت خرید و معیشت مردم به شدت کاهش یافته و درآمدها کفاف هزینه‌های زندگی را نمی‌دهد.

به عقیده کارشناسان سهم تحریم‌ها در مشکلات اقتصادی چیزی در حدود 30 درصد است و این روزها شاهد کمرنگ شدن اثرگذاری تحریم‌ها هستیم، اما اقتصاد ایران با چالش‌های متعددی مواجه است و برای حل این چالش‌ها تاکنون تصمیم مشخصی گرفته نشده و دولت‌ با اقدامات مقطعی سعی بر رفع مشکلات داشتند، اما امروز دیگر این اقدامات جواب نمی‌دهد و باید دست به جراحی زد، جراحی که از آن با عنوان اصلاح ساختار نام می‌ببرند.

پیش‌بینی رشد منفی 8درصد برای امسال

وحید شقاقی شهری، عضو هیئت علمی دانشگاه خوارزمی و کارشناس مسائل اقتصادی با اشاره به چهار بخش نفت (انرژی)، کشاورزی، صنعت و معدن و خدمات در اقتصاد ایران، گفت: رشد بخش نفت در سال جاری به دلیل کاهش شدید صادرات حدود منفی 30 الی 40 درصد کاهش خواهد یافت که این موضوع کل اقتصاد کشور را تحت تاثیر قرار می‌دهد؛ براساس پیش‌بینی‌ها می‌توانیم حدود 300 الی 500 هزار بشکه نفت صادر کنیم و اگر حتی حدود یک میلیون بشکه هم بفروشیم باز هم با کاهش 50درصدی مواجه خواهد شد.

این استاد دانشگاه ادامه داد: کاهش فروش نفت، علاوه بر کاهش درآمد ارزی بر سایر حوزه‌های اقتصادی هم تاثیر گذار است. اقتصاد ما با نفت ارتزاق می‌کند و دولت با درآمدهای نفتی می‌توانست مشکلات تهیه مواد اولیه، تامین قطعات و چالش‌ها و مشکلات بخش‌های دیگر اقتصادی را مرتفع کند، اما اکنون از این درآمدها بی‌نصیب شده‌ایم؛ از سوی دیگر بخش‌های خدمات، کشاورزی و صنعت و معدن هم تحت تاثیر تحریم‌ها و هم از کانال نفت با کاهش رشد مواجه خواهد شد؛ لذا هر دو عامل نشان می‌هد رشد اقتصادی سال جاری نسبت به سال گذشته وضعیت بدتری دارد.

دولت نقشه راه مشخصی برای تولید ندارد

شقاقی شهری تصریح کرد: دولت هنوز هیچ نقشه راه مشخصی برای تولید ندارد و هیچ کدام از اصلاحات ساختاری که بتواند تا حدودی امیدواری در اقتصاد ایران را برای خروج از رکود ایجاد کند، انجام نشده است. امروز نه فضای کسب و کار بهبود یافته و نه می‌توانیم یک وضعیت روشن و قابل پیش‌بینی از آینده اقتصاد ایران مشاهده کنیم؛ امروز همچنان اصلاح ساختاری که مبتنی بر قواعد اقتصاد غیرنفتی باشد، ارائه نشده و هنوز قواعد اقتصاد نفتی بر کشور حاکم است.

وی اضافه کرد: زمانی که اصلاح ساختاری اجرایی نمی‌شود، نشان می‌دهد که با قواعد نفتی می‌خواهیم اقتصاد را پیش ببریم، در حالی که خود این نفت اکنون وجود ندارد.

این کارشناس اقتصادی در مورد اینکه چرا اصلاح ساختاری که برای اقتصاد ایران لازم است، اجرایی نشده و فقط از آن سخن گفته می‌شود، پاسخ داد: مدیریت اقتصادی حاضر به پذیرش شفافیت نیست، زیرا اصلاح ساختاری یعنی ایجاد شفافیت؛ در کنار این موضوع در بخش‌هایی هم اصلاحات و اقدامات با تاخیر زمانی انجام می‌شود، یعنی حادثه رخ داده و با نوشدارو پس از مرگ سهراب، تازه نسبت به آن، اقدام می‌کنیم و دنبال راهکار هستیم؛ در حالی که مسئله تمام شده است.

شقاقی شهری تاکید کرد: همچنان زنجیره‌های تولید در کشور با مسئله و مشکل مواجه است و دولت هیچ تصویری روشنی از زنجیره‌های تولید و مشلات آن ندارد و این وضعیت نشان می‌دهد رکود تشدید خواهد شد.

وی در مورد اینکه آیا با تشدید رکود، اقتصاد ایران با بن بست مواجه می‌شود، گفت: نه، زیرا ایران بدهی خارجی ندارد و وضعیت اقتصادی کشور ما به شرایط بحرانی خاص نمی‌رسد، ولی وقتی فشار اثرش را بر جامعه و اقتصاد گذاشته و دولت با تاخیر اقدامات خود را انجام می‌دهد، این یعنی عملا مردم درد آن را کشیدند و بیماری به مرحله بدی رسیده است و تازه دنبال درمان و حل مسئله هستیم؛ اکنون چنین وضعیتی حاکم است.

این استاد دانشگاه با بیان اینکه مشکل امروز، مشکلات ساختاری و تصمیم گیری با تاخیر زمانی است، گفت: تحریم‌ها پویا بوده و لحظه‌ای اعمال، تغییر و تشدید می‌شود، اما همچنان با تاخیر تصمیم می‌گیرم، در حالی که اثرات خودش را در اقتصاد نشان داده که این ضعف مدیریت است.

به گفته شقاقی شهری، دولتمردان هنوز جنگ اقتصادی را درک نکرده‌اند و این موضوع کاملا روشن است؛ امروز سه قوه، به ویژه دولت هیچ گونه درک درستی از تحریم‌ها و مشکلات اقتصادی ندارند و فقط کارهای نمایشی انجام می‌دهند، هنوز یک تیم مشخص ضدتحریم و مقابله با آن در کشور نداریم و سردرگمی در اقتصاد حاکم است و هیچ اصلاح ساختاری برای مقابله با تحریم‌ها اتخاذ نشده است.

وی تصریح کرد: امروز نیازمند اصلاح ساختاری بخصوص اصلاح اساسی در نظام مالیاتی، یارانه‌ای و ... هستیم؛ همین چند ماه گذشته بود که رهبر انقلاب دستور ویژه برای اصلاح ساختار نظام بودجه در مدت 4 ماه را صادر کردند اما هنوز سرانجام این موضوع مشخص نشده و هیچ اصلاحی با توجه شرایط موجود رخ نداده است.

این کارشناس اقتصادی گفت: دولتمردان و مسئولان حس جنگ اقتصاد را نگرفتند و دولت همچنان زمان می‌خرد و وقت کشی می‌کند و فقط جملاتی مانند «در دست بررسی است» و «داریم اقدام می‌کنیم» را می‌شنویم و کج دار و مریض با مشکلات برخورد می‌شود و هیچ اصلاح یا تغییر رویه که نشان دهد شرایط تغییر کرده را مشاهده نکردیم. این موضوع خطرناک است، زیرا رکود همچنان ادامه دارد و برای خروج از آن هیچ اقدامی انجام نشده است.

منبع: سایت الف