جاماندگان از بازار کار/ آماری از بیکاران خاص

اعتمادآنلاین| ‌ 30درصد از جوانان 15تا 24 سال غالبا در 6گروه از«غیرشاغلانی»قرار دارند که بنا به دلایلی امکان ورود به بازار کار را نداشتند یا حتی به واسطه اینکه مشکل مالی ندارند،در جستجوی فرصت شغلی خاص هستند.

وضعیت «جوانان غیر شاغل که در حال تحصیل یا مهارت نیستند» تحت عنوان شاخص NEET شناخته می شود. در این زمینه سازمان بین المللی کار به منظور درک بهتر وضعیت بازار کار جوانان و با توجه به آن که شاخص‌های میزان بیکاری، نرخ اشتغال و نرخ مشارکت به تنهایی نمی توانند گویای وضعیت دقیقی از نیروی کار باشند، شاخص دیگری را تحت عنوان «جوانان غیرشاغل که در حال تحصیل یا مهارت نیستند» را تعریف و مد نظر قرار داده است.

جوانان غیرشاغلی که در حال تحصیل یا کسب مهارت نیستند شاید در نگاه اول به گونه‌ای تلقی شود که این گروه از جوانان صرفا به دلیل نداشتن مهارت یا مدرک تحصیلی از ورود به بازار کار جامانده‌اند اما این گروه از جامعه که افراد در گروه سنی 15 تا 24 سال را در بر می‌گیرد، بر اساس تعاریف رسمی آماری، غالبا در 6 گروه از افراد جامعه قرار دارند.

بخش قابل توجهی از جمعیت غیرشاغلی که در حال تحصیل یا کسب مهارت نیستند، همان گروه بیکارانی از جامعه هستند که در در زمره افراد جویای شغل قرار دارند. بخشی از این گروه نیز، جوانانی هستند که مسئولیت خانوادگی مثل نگهداری از سالمندان یا کودکان، آنها را از ورود به بازار کار و تحصیل بازداشته است.

در گروه سوم نیز جوانان بیمار (بیماری طولانی مدت) یا معلول هستند که امکان ورود به بازار کار را نداشتند. گروه دیگر از غیرشاغلان، جوانانی هستند که مشکل مالی ندارند و در جستجوی فرصت شغلی خاص هستند. این گروه معمولا به طور فعال به دنبال کار یا بهبود مهارت‌های خود بوده اما هر فرصت شغلی را نمی‌پذیرند.

غیرشاغلان داوطلب بخش دیگری از بیکارانی هستند که معمولا در حال سفر بوده و یا درگیر فعالیت‌های هنری نظیر موسیقی، نقاشی و یا جهانگردی و مسائل دیگر هنوز وارد بازار کار نشدند.

اما گروه دیگر از این بیکاران، «دلسردشدگان از جستجوی شغل» هستند. جوانانی که به دلایل فردی، خانوادگی و اجتماعی از جستجوی شغل دلسرد شده و به دنبال کسب مهارت و دانش نیستند که این شرایط برای آنها به دلیل عدم توانایی جسمی و ذهنی به وجود نیامده بلکه یا دلسرد از یافتن شغل هستند یا به دلایلی مانند زمینه‌های خانوادگی، به دنبال سبک زندگی خطرناک و غیراجتماعی هستند.

هر چند طبق دسته بندی مذکور، گروه آخر در معرض مواجهه با آسیب‌های اجتماعی قرار دارند، اما تمامی جوانان در گروه‌های فوق آسیب‌پذیر نیستند.

در همین زمینه یافته‌های آماری مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت کار نشان می‌دهد، طی سال‌های 93 تا 97 حدود 30 درصد جوانان 11 تا 24 ساله کشور، در گروه غیرشاغلانی قرار داشتند که در حال تحصیل یا کسب مهارت نبودند که این آمار در سال گذشته 29.7 درصد بوده است.

بر اساس آنچه که در گزارش مرکز آمار و اطلاعات راهبردی وزارت کار بیان شده، از جمله علل بالا بودن نرخ NEET، مربوط به جوانان بیکاری است که بخش عمده‌ای از این گروه را تشکیل می‌دهند.

همچنین علت دیگر آن درک نادرست عامه مردم از واژه شاغل است. به طوری که تلقی عموم مردم از فرد شاغل، کسی است که مزد و حقوق‌بگیر بوده و در یک بنگاه فعالیت می‌کند. در حالی که گروهی از این افراد که ترک تحصیل می‌کنند، به ویژه در مناطق روستایی، برای یکی از اعضای خانوار خود فعالیت می‌کنند که در این صورت در زمره کارکنان فامیلی بدون مزد قرار گرفته ولی به اشتباه خود را بیکار قلمداد می‌نمایند و یا افراد بسیاری هستند که کارکن مستقل بوده یا به ویژه زنان در محل سکونت خود، مشغول انجام شغل خانگی و کسب درآمد بوده که در این صورت، آنان نیز در زمره شاغلین محسوب می‌شوند.

علاوه بر این، برخی از جوانان به صورت داوطلبانه از چرخه آموزش و بازار کار خارج شده اند. به طور مثال جوانان دارای درآمد بدون کار در خانواده‌های با تمکن مالی بالا و یا مادران جوانی که در یک خانوار با درآمد بالا زندگی کرده ولی تصمیم می گیرند که به طور داوطلبانه به منظور مراقبت از فرزندان خود از بازار کار خارج شوند.

طبق این گزارش، قسمت نگران‌کننده موضوع، جوانانی هستند که در هیچ یک از مصادیق برشمرده فوق گنجانده نشده و در عین حال نه در جستجوی کار بوده و نه در حال آموزش یا کسب مهارت هستند. این گروه به شدت در معرض خطر به حاشیه رانده شدن از بازار کار و مواجهه با محرومیت‌ها و ناهنجاری‌های اجتماعی هستند که توجه ویژه برنامه‌ریزان برای وضع سیاست های حمایتی از جمله فراهم کردن امکانات تحصیلی، مهارت‌آموزی و اشتغال را طلب می‌کنند.

منبع: مهر