نرسی قربان، کارشناس نفت، در گفت‌و‌گو با «اعتمادآنلاین»:
هیچ وقت فکر نکرده‌ایم در 25 سال آینده تکلیف ذخیره‌های انرژی‌مان چه می‌شود/ نفت کوره ایران به دلیل مسائل محیط‌زیستی از سال 2020 خریداری نخواهد داشت/ در 40 سال گذشته درباره نفت و گاز تصمیماتی گرفته‌ایم که تنها بر مبنای روز بود/ نفت به همه نسل‌ها تعلق دارد/
نرسی قربان گفت: چون نفت کوره ما سولفور بسیار بالایی دارد به دلیل مسائل محیط‌زیستی از سال 2020 خریداری نخواهد داشت. اما اگر نفت را به فراورده‌های سبک تبدیل و با سرمایه‌گذاری زیاد در پالایشگاه‌ها، آن را مدیریت کنیم، می‌توانیم بهره‌وری از درآمدهای نفتی را به اوج خود برسانیم؛ این بستگی به تصمیم تصمیم‌‌گیران دارد که بخواهند نفت و درآمدهای نفتی را چطور مدیریت کنند تا نتیجه مطلوب حاصل شود.
اعتمادآنلاین| سعید شمس - مدیریت نفت و درآمدهای نفتی یکی از مسائلی است که بارها به بحث گذاشته شده، به طوری که با تعدد نظر و سلیقه در این باب روبه‌رو هستیم.
نرسی قربان، کارشناس نفت، در گفت‌و‌گو با اعتمادآنلاین، توضیح داد: لازم است تیمی کاردان و حرفه‌ای بنشیند و بی‌توجه به مسائل روز برای منابع انرژی‌مان برنامه‌ریزی دقیق و کارشناسانه‌ای ترتیب بدهند، نه اینکه همه فعالیت‌ها و تصمیم‌هایمان بر اساس روزمرگی باشد.
***
*متکی بودن صد درصدی به درآمدهای نفتی چه تبعاتی می‌تواند داشته باشد؟
موضوع نفت موضوعی است که حتی قبل از 28 مرداد 1332 درباره‌‌اش نظرهایی داده شده است و مساله‌ای جدید نیست. به طور کلی اگر نگاهی بیندازیم، نفت سرمایه‌ای است که خداوند در اختیار ملت ایران گذاشته و به همه تعلق دارد. پس اگر نفت را بفروشیم و پولش را خرج کنیم، سهم نسل‌های بعدی را نادیده گرفته‌ایم. اگر هم به نفت دست نزنیم، باز نسل‌هایی از آن بی‌بهره خواهند ماند.
*بهترین کار چیست؟
بهترین کار این است که نفت را سرمایه‌ای ببینیم تا با سرمایه‌گذاری درآمدهای نفتی بتوانیم در بحث‌های مهمی چون اشتغال‌زایی، تولید و... به دستاوردهایی تاثیرگذار برسیم؛ یعنی همان‌طور که در وقف گفته می‌شود، درآمدهای نفتی را تبدیل به احسن کنیم.
در واقع اصل باید این باشد که نفت و درآمدهای حاصل از نفت را باید طوری مدیریت کنیم تا سرمایه‌هایی برای نسل و نسل‌های آینده باشد، می‌توانیم از نفت فراورده‌های نفتی تولید کنیم که این کار می‌تواند روش بهتری باشد. اما اگر خام‌فروشی در اولویت باشد تا پولی بگیریم و خرج کنیم خب، این هم راه دیگری است. همچنین باید اشاره کرد تولید فراورده‌های نفتی باعث می‌شود مقداری از نفت‌مان به نفت کوره، که همان قسمت سنگین بشکه است، تبدیل شود که خریدار ندارد.
همچنین چون نفت کوره ما سولفور بسیار بالایی دارد به دلیل مسائل محیط‌زیستی از سال 2020 خریداری نخواهد داشت. اما اگر نفت را به فراورده‌های سبک تبدیل و با سرمایه‌گذاری زیاد در پالایشگاه‌ها، آن را مدیریت کنیم، می‌توانیم بهره‌وری از درآمدهای نفتی را به اوج خود برسانیم؛ این بستگی به تصمیم تصمیم‌‌گیران دارد که بخواهند نفت و درآمدهای نفتی را چطور مدیریت کنند تا نتیجه مطلوب حاصل شود.
*تدبیر لازم برای نتیجه مطلوب چیست؟
مطلوب بودن فکر با گذشت سال‌ها تغییر می‌کند. باید دید سیاستمداران و مسئولان کشور چه فکری برای درآمدهای نفتی در سر دارند و دخایر نفتی را چطور مدیریت کنند؛ مثلاً الان با 20 سال پیش فرق می‌کند و دیگر این‌طور نیست که به دلیل ذهنیت تمام شدن نفت، پیک عرضه زیاد باشد، و جایش را به پیک تقاضا داده است. ممکن هم هست در دهه 2030 پیک تقاضا کم شود که در چنین حالتی کشورهایی چون ایران، روسیه، عربستان، ونزوئلا و عراق که ذخیره‌هایشان زیاد است می‌توانند مقدار معینی از نفت‌شان را صادر کنند و حتی ممکن است در سال 2040 یا 2050 فروش نفت‌شان ناچیز باشد.
در نتیجه هم می‌توانند نفت بیشتری بفروشند هم می‌توانند با سرمایه‌گذاری‌های دیگر نفت را برای نسل‌های بعدی حفظ کنند. در حال حاضر خط فکری این است که تقاضا برای نفت به پیک خودش خواهد رسید.
*ایران همیشه سایه تحریم را بالای سر خود می‌بیند. این دلیل خوبی نیست که برای بازار نفت تدبیری ساختاری اندیشیده شود تا تبعات منفی تحریم کمرنگ‌تر شود؟
سوال بسیار دقیقی است. ما در 40 سال گذشته درباره گاز که 18 درصد منابع گازی دنیاست و نفت که حدود 10 درصد از نفت جهان است، تصمیماتی گرفته‌ایم که بر مبنای روز بود و فکر نمی‌کنیم باید راه دیگر و تصمیم‌های بهتری بگیریم. ما هیچ وقت فکر نکرده‌ایم در 25 سال آینده تکلیف ذخیره‌های انرژی‌مان چه می‌شود. لازم است تیمی کاردان و حرفه‌ای بنشیند و بی‌توجه به مسائل روز برای منابع انرژی‌مان برنامه‌ریزی دقیق و کارشناسانه‌ای ترتیب بدهند، نه اینکه همه فعالیت‌ها و تصمیم‌هایمان بر اساس روزمرگی باشد.
دیدگاه تان را بنویسید