انزوای آمریکایی

اعتمادآنلاین| روزگاری «جامعه بین‌الملل» پوشش و عنوانی بود که قدرت‌های بزرگ برای فشار به کشورها و پیشبرد سیاست‌ها و منافع شان از آن استفاده می‌کردند، شمشیری که بر سر کشورهای ضعیف بود تا به خواست کشورهای قدرتمند تن دهند اما با خروج یک عضو از این جامعه و بر هم خوردن قوانین بازی این «جامعه» به ضد خود تبدیل شد. جامعه بین‌الملل در چهل سال گذشته همواره در مقابل ایران بوده است و اکنون در سایه منطق، سیاست تعامل سازنده با دنیا و صبر و مقاومت استراتژیک این جامعه در کنار ایران ایستاده است. به گزارش ایسنا، شورای امنیت سازمان ملل متحد عصر روز جمعه به وقت محلی با وجود تلاش‌های گسترده واشنگتن برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی علیه کشورمان با تصویب قطعنامه‌ای برای ادامه این تحریم‌ها مخالفت کرد. در ماه‌های گذشته مقامات دولت امریکا تلاش کرده‌اند تا در میان هم‌پیمانان خود اجماعی را برای تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران به وجود آورند و همواره تأکید داشته‌اند که از هیچ اقدامی برای جلوگیری از انقضای این تحریم‌ها دریغ نخواهند کرد. اما در اقدامی کم سابقه بعد از رأی‌گیری در شورای امنیت نتیجه آن شد که پیش نویس قطعنامه مذکور به جز امریکا فقط یک رای مثبت در شورای امنیت را داشته باشد. امریکا و جمهوری دومینیکن به پیش‌نویس این قطعنامه رأی موافق و چین و روسیه به آن رأی مخالف دادند و سایر اعضای شورای امنیت رأی ممتنع دادند و بدین‌ترتیب پیش‌نویس امریکا برای دومین بار در چند ماه گذشته در این رابطه رد شد. مایک پمپئو وزیر امور خارجه امریکا پس از شکست تحقیرآمیز کشورش در شورای امنیت سازمان ملل از اقدام شورای امنیت به عدم تمدید تحریم تسلیحاتی ایران انتقاد و اعلام کرد: شورای امنیت سازمان ملل متحد وظیفه حفظ صلح و امنیت بین‌المللی را برعهده دارد. این شورا امروز نتوانست مجموعه ماموریت‌های اساسی خود را محقق کند. شورای امنیت قطعنامه معقولی را برای تمدید تحریم تسلیحاتی 13 ساله ایران رد کرد. انگلیس نیز در بیانیه‌ای اعلام کرد، به پیش‌نویس قطعنامه تمدید تحریم‌های تسلیحاتی ایران که از سوی امریکا پیشنهاد شده بود، رأی ممتنع دادیم زیرا مشخص بود که این پیش‌نویس حمایت شورا را به خود جلب نخواهد کرد. ژانگ جون، نماینده چین در سازمان ملل درباره پیش‌نویس قطعنامه ضدایرانی امریکا گفت، این پیش‌نویس در زمینه تحمیل مجدد تحریم‌ها علیه ایران و ادامه سیاست «فشار حداکثری» بوده است که با روح برجام و قطعنامه 2231 شورای امنیت سازگاری ندارد. نماینده روسیه در سازمان ملل نیز در واکنش به رای نیاوردن پیش نویس قطعنامه امریکا اظهار کرد: ما اطمینان داریم جایگزینی برای تهدید و باج خواهی وجود دارد. راهکار مورد قبول همگانی، اقدام مشترک و در نظر گرفتن منافع امنیتی قانونی تمام شرکای منطقه‌ای است. نماینده دایمی روسیه در سازمان ملل در پی شکست قطعنامه امریکا در سازمان ملل خواستار جلوگیری از شدت یافتن تقابل بر سر مسائل ایران شد.

وی همچنین با اشاره به پیشنهاد ولادیمیر پوتین رییس‌جمهوری آمریکا برای برگزاری نشستی آنلاین با حضور سران کشورهای 1+5 و ایران آن را اقدام در راستای پرهیز از تقابل درباره این موضوع در شورای امنیت سازمان ملل دانست و گفت: باید این پیشنهاد را در نظر گرفت، اگرنه ممکن است با افزایش خطر تقابل، تنش‌ها گسترس یابند.

نماینده ایران در سازمان ملل نیز با اشاره به رای نیاوردن دومین تلاش امریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران در شورای امنیت گفت: امریکا مصرانه خواستار رأی‌گیری شورای امنیت درباره دومین پیش نویس قطعنامه خود شد با اینکه پیشاپیش می‌دانست چنین قطعنامه‌ای از حمایت اعضای شورا برخوردار نیست. سئوال این است که چرا این کشور به چنین اقدامی دست می‌زند؟ چون امریکا، براساس محاسبات نادرست خود، می‌خواهد از این اقدام به عنوان بهانه‌ای برای تحقق هدف نهایی خویش که همانا نابودی دایمی برجام از طریق به کارگیری مکانیسم ماشه است، استفاده کند در حالی که به عنوان یک کشور غیرعضو برجام، امریکا صلاحیت لازم برای استفاده از مکانیسم ماشه را ندارد.

وی گفت: شورا، به عنوان ضامن اجرای تصمیمات خود، بایستی مسوولانه و قاطعانه عمل کرده و اثبات کند که می‌تواند و می‌خواهد که از برجام که خود آن را تأیید کرده و از قطعنامه 2231 که خود به اتفاق آراء آن را تصویب کرده است، حمایت کرده و اقتدار و اعتبار خود را تضمین کند.

وقتی پیش‌نویس قطعنامه تحریم تسلیحاتی علیه ایران به اعضای شورای امنیت ارایه شد براساس پیش‌فرض‌های تاریخی و دیپلماتیک که از سیاست خارجی امریکا سراغ می‌رود، اینگونه احساس شد که امریکا توانسته حداقل به 9 رای مثبت اعضای این شورا دست پیدا کند تا به این شکل هزینه وتو را به گردن چین و روسیه بیندازد اما در کمال ناباوری عصر روز جمعه به وقت محلی در نیویورک شاهد بودیم این پیش نویس به جز رای امریکا تنها یک رای آن هم کشور کوچک دومینیکن را دارد که به نظر در سفر اخیر مایک پمپئو به این کشور به دست آمده باشد و سایر کشورها در یک اقدام هماهنگ و منسجم به آن رای ممتنع دادند، البته چین و روسیه از قبل مخالفت صریح خود را با این اقدام امریکا اعلام کرده بودند.رای نیاوردن تلاش امریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران را باید نتیجه روندی دانست که از زمان روی کار آمدن دولت ترامپ آغاز شده است. دونالد ترامپ در چهار سال گذشته نه تنها برجام و قطعنامه 2231 را زیر پا گذاشت بلکه بر چهره بسیاری از تلاش‌های سیاسی و حقوقی بین‌المللی تیغ کشید و آنها را از سر راه «یکجانبه»گرایی خود برداشت. غافل از اینکه بیش از هفتاد سال سیاست همکاری بین‌المللی و برداشته شدن مرزهای سیاسی، اقتصادی، امنیتی و جغرافیایی بیش از تصور و تفکر دونالد ترامپ و تیمش دنیا را به یکدیگر وابسته کرده است به‌طوری که اجازه نمی‌دهد ولو امریکا این حاشیه و متن امن را از بین ببرد. به عبارتی باید گفت اقدام روز گذشته شورای امنیت این پیام را برای امریکا داشت که «از اینجا به بعد ما نیستیم.»

از این رو واکنش شورای امنیت به پیش نویس امریکا در مقابله با ایران، بیش از آنکه در حمایت از ایران یا توافق هسته‌ای باشد، پاسخی به بی‌قانونی و حاکمیت «قانون جنگل » و تلاش برای حفاظت و حمایت از همگرایی و منطق همکاری‌ بین‌المللی بود.برخی کارشناسان و مقامات کشورهای مختلف بر این نظرند که اساسا امریکا برای آنکه بتواند مکانیسم ماشه را طبق تفسیر خود در چارچوب قطعنامه 2231 فعال کند خود را در مسیر ارایه پیش نویس قطعنامه‌ای ضعیف و بدون رای قرار داد تا بهانه‌ای برای به کارگیری ماشه و بازگرداندن تحریم‌های شورای امنیت علیه ایران داشته باشد اما به نظر این تلاش هم بی‌فایده است و البته توجیهی برای شکست سیاست فشار حداکثری امریکا در سطح بین‌المللی است. امریکا بعد از خروج از برجام نتوانست آن طور که می‌خواست جامعه بین‌المللی را با خود در مقابله با ایران همراه کند از این رو به سمت اقدامات و تلاش‌های یک جانبه و فشارهایی خارج از روند معمول سیاسی و اقتصادی حرکت کرد اما در آن سطح هم نتوانست به نتیجه دلخواه و تبلیغاتی که دونالد ترامپ انتظار داشت دست پید کند از این رو تلاش کرد تا با استفاده ابزاری از زور و قدرت خود در سطح سیاسی و حقوقی بین‌المللی این فشارها را پیش ببرد.فعال کردن مکانیسم ماشه آخرین تیر در کمان دونالد ترامپ برای جلوگیری از افتضاح شکستش در مقابل ایران در چهار سال گذشته است. امریکا در اجرای مکانیسم ماشه هم «تنها » خواهد بود. شاید رای نیاوردن دومین تلاش امریکا برای تمدید تحریم تسلیحاتی ایران به خاطر مخالفت چین و روسیه قابل پیش‌بینی بود اما تعداد بالای آرای ممتنع و همراهی نکردن کشورهای اروپایی و دیگر اعضا با این خواست امریکا حاکی از شکل‌گیری یک جبهه قوی و جدی در مقابل رفتارهای یک جانبه گرا و خودخواهانه امریکا از سوی کشورهای جهان است.افزایش تنش در منطقه و خاورمیانه با تشدید فشارها به ایران که از سوی ترامپ بدون هیچ منطقی و صرفا به خاطر یک «شعار تبلیغاتی» دنبال می‌شود، جامعه بین‌الملل را امروز بیش از پیش نگران کرده است و این نگرانی در بیانیه کشورهای عضو شورای امنیت به وضوح دیده می‌شود. در چهار سال گذشته جامعه بین‌الملل با رفتارها و اقدامات خارج از عرف بین‌الملل امریکا در بر هم زدن قوانین و توافق‌های بین‌المللی کنار آمدند؛ در جایی سکوت، در جایی انتقاد و اعتراض و البته برخی هم همراهی کردند اما آنچه امروز شاهد هستیم، «نه » محکم این کشورها به امریکا در مقابل اقدامات این کشور است. شاید این رفتار و روند امروز برای ایران، کره شمالی، ونزوئلا و غیره اتفاق افتد اما به زودی گریبان آنها را هم می‌گیرد.افکار عمومی ایران به خوبی به یاد دارد که در سال‌های نه چندان دور، جامعه بین‌الملل «لولو»یی بود برای ترساندن ایران و پوشاندن اقدامات یک یا چند کشور علیه ایران اما امروز در پی صبر استراتژیک و حاکمیت منطق و همکاری بین‌المللی بر سیاست خارجی کشور، جامعه بین‌الملل در کنار ایران قرار گرفته است. «مقاومت سخت» ایران در مقابل فشار حداکثری ابعاد سیاست‌های خطرناک امریکا و برخی کشورهای منطقه را بیش از پیش برای دنیا روشن کرده است.

منبع: روزنامه تعادل